Mikael Agricola
| Mikael Agricola | ||
| ||
| Profesiono: | Luterana pastoro | |
| Okupeso: | tradukisto | |
| Lando: |  Finlando
| |
| Naskodato: | 1507, 1509 | |
| Nasko-loko: | Pernaja, Finlando | |
| Mortodato: | 9 di aprilo 1557 | |
| Morto-loko: | Kuolemanjärvi, Finlando | |
Mikael Agricola esis la fondinto di Finlandana linguo literaturala. Ilu skribis l'unesma libro en Finlandana cirkume 1543.
Mikael Agricola (lektez: Agríkola) naskis c. 1510 en Pernaja, en sudestals Finlando proxim rivo di Baltika Maro. Ilu studiis en Turku e Viipuri, divenis laureato en Wittenberg, Germania en 1539. Pose il divenis l'episkopo di Turku en 1554. Ilu esis Luterana Protestanto e suportis la purigo dil religio.
Agricola esis anke la fondinto dil literala linguo, pro ke il skribis l'unesma libro en Fina linguo: Abckiria (“ABC-libro”). Nula libro originala esas prezervita, ma per multa parti de diversa edituri on povis rekonstruktar la verko. L'unesma edituro esas de yaro 1543 e la lasta (3ma) de yaro 1559.
Agricola anke tradukis la Nova Testamento (1548), la Katekismo e parti ek l'Anciena Testamento. Ilu skribis anke la Prego-libro del Biblo (Rucouskiria Bibliasta) en 1544. Ilu kreis multa bezonata vorti por Finlandana linguo, ed anke nun c. 60 % ek la vortaro di Agricola uzesas.
Agricola esis anke diplomacisto e negocianto pri paco. Suedia e Rusia militabis, ed Agricola duktis la paco-delegitaro. Ilu mortis ye la 9ma di aprilo 1557 survoye en Kuolemanjärvi (“Mortala Lago”), kande ilu retrovenis de Moskva.
On erektis statuo por Agricola en 1908 en Viipuri e en 1952 en Turku.
Prezente on jubileas Agricola e Finlandana linguo ye la 9ma di aprilo. Lore l'Uniono dil tradukisti e interpretisti Finlandana grantas la Mikael Agricola -premio pro signifikanta tradukuro a la tradukisto.
