Muro di Berlin
La Muro di Berlin (Germane: Berliner Mauer), anke nomita "hontoza muro" dal West-Germani o "protektomuro kontre fashismo" dal Est-Germana guvernerio, konstruktesis meze di Berlin dum la nokto dil 12ma til 13ma di agosto 1961 da Est-Germania por impedor ekirado dil habitanti aden West-Germania.
La Muro esis parto dil interna frontiero en Germania. Ol separis la urbo Berlin ad Est-Berlin e West-Berlin dum plu kam 28 yari. Ol esis la precipua simbolo pri Europa dividita per la Fera Kurteno.
Ol konsistas ek milital instaluro kun du muri alta de 3,6 metri, surveyo-voyo, 302 observoturmi ed alarmili, 14.000 gardisti, 600 hundi e pikofilo. Multa homi viktimesis lor probi transpasar la Muro: la Est-Germana gardisti e Sovieta militisti ya ne hezitis pafar a la fuganti.
La feblesko di Sovietia, la Perestroika da Mihail Gorbachyov e la forta volo dil Est-Germani, qui organizis importanta manifesti, efektigis la disfalo dil Muro di Berlin ye la 9ma di novembro 1989, quo kreis surprizeso e admirado di la "libera mondo" e posibligis la balda riunigo di Germania.
Quankam la Muro destruktesis preske tote, ol lasis traci en la organizo di la Germana chefurbo. Kom simbolo dil ideologial e politikala klivo di la kolda milito, ol inspiris multa libri e filmi. Plura muzei konsakresis ad olu.
Deskripto dil instaluri alonge la frontiero
[redaktar | redaktar fonto]Konstrukto dil frontalieral intaluri
[redaktar | redaktar fonto]
La Muro esis longa de 155 kilometri, inter qui 43,1 km esas lua longeso interne Berlin. Ol kompletigis la 1.393 kilometri di la longa frontiero inter West-Germania ed Est-Germania, ed ulmaniere anke inter la westala frontieri di la landi di la Pakto di Warszawa qui formacis la fera kurteno.