Väinö Linna
| Väinö Linna | ||
| ||
| Profesiono: | skriptisto | |
| Lando: |  Finlando
| |
| Naskodato: | 20 di decembro 1920 | |
| Nasko-loko: | Urjala, Finlando | |
| Mortodato: | 21 di aprilo 1992 | |
| Morto-loko: | Tampere | |
Väinö Linna (1920 til 1992) esis Finlandana skriptisto.
Il esis ne-edukita yunulo, kande il komencis laborar en stofo-fabrikerio, en Tampere, evante 17 yari. Ilu ne pensis divenar skriptisto ma dum la duesma mondomilito il komencis deskriptar frontieral eventi. Lua unesma manuskripto ne esis aceptita da editerio, e la manuskripto desaparis pos la milito.
Pos la milito Linna retrovenis laborar en fabrikerio pensante divenar skriptisto. Ilu lektis tre multa pro lernar e saveskar. La kompreno pri homo di Rusa Fyodor Dostoyevski maxime influis Linna. Il volis analizar psikologiale l’ anmo di homo.
Linna mariajis kun Kerttu Seuri ye la 18ma di februaro 1945. Ilua unesma romano Päämäärä (“La skopo”) publikesis en 1947, e la duesma romano Musta rakkaus (“Nigr amo”) en 1948. Sequonta romano havis nomo “Messias”, ma Linna krulis spirituale (ne mentale!). Lu ne plus povis traktar la posteno di individuo en mondo e socio, la peki, kulpanteso e redemto di homo.
Pose Linna dicis, ke dum treno-voyo, pro vizitar lua psikiatriisto-amiko, il decidis forlasar omna ideologii, pensi, opinioni e skopi di altri, di stranjeri. Väinö Linna divenis realisto en literaturo.
Pos la krizo, en 1954, naskis la maestrala verko di Linna: Tuntematon sotilas (“Nekonocita soldato”). Ol rakontas la historio di un infantrio-regimento dum la Prolongo-milito kontre Sovietia. La soldati esas vera homi timanta e kurajoza. La romano ne adoras militala heroismo, kontree olu kontestas l’ ideo krear Granda-Finlando quo florifis che l'oficiraro. La romano demonstras ke la militestri vinkis la milito nur per helpo di triviala soldati.
L'originala verko kontenis detali, qui ne plezis l'editisto. Linna konsentis extirpar ca detali, pro ke lua verko publikigez. En 2000 l’ originala versiono esis publikigita kun l’ originala titulo “Milito-romano”.
En “Nekonocita soldato” omna karakteri parolas en propra dialekto demonstrante sua atitudo ad eventi, anke sua lerneso. La verko esas tradukita aden 27 lingui ma regretinte nula tradukuro povas expresar korekte kontextuala nuanci di dialekte parolanta soldati. La romano esas cinemografita dufoye: en 1955 da Edvin Laine e en 1985 da Rauni Mollberg. Anke opero e multa dramato-versioni esas aranjita.
Pos “Nekonocita soldato” Linna ne plus darfis laborar en fabrikerio. Sequante Linna skriptis libro-trio Täällä Pohjantähden alla (“Hike sub la Nordala Stelo”). Ol rakontas la historio di Finlando de la yari 1860a til la duesma mondomilito per okuli di Hämeana agrokultivisti e vilajani. Ca quar verki da Väinö Linna donas la vera historio di Finlandana populo.
Väinö Linna ganis la literaturo-premio dil Konsilerio dil Nordala Stati en 1963. Il divenis honorumala doktoro di sociala cienci en 1965 ed akademiano en 1980.
La verki di Väinö Linna
[redaktar | redaktar fonto]- Päämäärä (La skopo), 1947.
- Musta rakkaus (Nigr amo), 1948.
- Tuntematon sotilas (Nekonocita soldato), 1954.
- Täällä Pohjantähden alla, I-III (Hike sub Nordala Stelo), 1959-1962.
- Esseitä ja puheenvuoroja (Esayi e paroli), 1967.
- Murroksia (Krakuri), 1990 (Esayi).
- Sotaromaani (Milito-romano), 2000.