1954
Irez a navigado
Irez a serchilo
| Historio 19ma yarcento  20ma 21ma yarcento
|
| Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
| Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
La yaro 1954 (MCMLIV per Romala algarismi) esis ordinara yaro komencinta ye venerdio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 954ma yaro di la duesma yarmilo, la 54ma yaro di la 20ma yarcento, e la 5ma yaro di la yari 1950a.
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
Europa[redaktar | redaktar fonto]
- 10ma di januaro - Aviono De Havilland Comet del Angla kompanio BOAC desintegrigas en aero pro fatigo en lua strukturo super Mediteraneo, proxim insulo Elba. La 35 personi ennave mortas.[1]
- 15ma di junio - Europala futbal-organizuro UEFA fondesas en Basel, Suisia.
- 30ma di junio - Total eklipso sunal en Skandinavia.
- 13ma di julio - En Suedia, unesma atomala reaktoro R1 startas.
- 5ma di oktobro - Italia ed Yugoslavia paktas pri la divido di Libera Teritorio Trieste. En la sequanta dio anke Usa ed Unionita Rejio aceptas la pakto. La Zono A donesas ad Italia e la Zono B donesas a Yugoslavia.
- 29ma di oktobro - Eventas l'unesma televiziono-brodkasto en Suedia.
- 12ma di novembro - Che Nacional Asemblo di Francia, Pierre Mendès France afirmas ke lu apologios l'ideo pri Aljeria kom parto di Francia (« l'Algérie, c'est la France... »)[2].
Azia[redaktar | redaktar fonto]
- 1ma di marto - Armeal interveno finas en Siria, e Hashim al-Atassi itere divenas prezidanto. Sabri al-Asali divenas chefministro.
- 7ma di mayo - En Vietnam, Franca armeo sukombas a Vietminh en Dien Bien Phu. Milito en Indochinia finas e Francia retretas ek Vietnam, Laos e Kambodja.
- 21ma di julio - En Geneve, Suisia, dum konfero on determinas dividar Vietnam tale quale Korea.
- 20ma di julio til la 2ma di agosto - Indiani trupi siejas e pose okupas Portugalana teritorii Dadra e Nagar-Haveli.
- 8ma di septembro - Militala uniono SEATO en sudest-Azia fondesas.
- 26ma di septembro - Japoniana paromo Toya Maru sinkas pro la tifono Maria en la stretajo Tsugaru, inter l'insuli Hokkaido e Honshu. Cirkume 1150 til 1170 personi mortas.[3]
- 9ma di oktobro - En Nord-Vietnam, Franca trupi foriras de Hanoi.
- 11ma di oktobro - Milito en Indochinia: Viet-Minh asumas la kontrolo di Nord-Vietnam.
- 24ma di decembro - Laos divenas nedependanta de Francia.
Afrika[redaktar | redaktar fonto]
- 25ma di februaro - Gamal Abdel Nasser divenas chefministro di Egiptia.
- 8ma til la 9ma di septembro - Ter-tremo kun forteso 6.8 che la skalo di Richter frapas l'urbo Chlef (lore Orléansville) en la nordo di Aljeria, e produktas 1400 morti[4].
- 1ma di novembro - Komencas la milito di Aljeria kun ataki en diversa regioni di Aljeria kontre militarala e civila emi.[2]
Nord-Amerika[redaktar | redaktar fonto]
- 15ma di februaro - Jonas Salk developas l'unesma vacino kontre poliomielito.
- 21ma di januaro - Nautilus, unesma submara navo uzanta atom-povo departas a maro.
- 5ma di julio - Elvis Presley igas lua unesma disko That's all right che Sun Records en Memphis, Tennessee.
- 7ma di julio - Elvis Presley aparas unesmafoye en radio, e kantas That's All Right.
- 30ma di julio - En Usa, Republikana senatano prizentas propozo di censuro kontre l'anke senatano Joseph McCarthy, por ecesaji en lua kampanio kontre "komunisti".
- 2ma di decembro - Usana Senato censuras Joseph McCarthy, per 67-yes voti kontre 22-no voti.[5]
Central Amerika[redaktar | redaktar fonto]
- 27ma di junio - En Guatemala, Jacobo Árbenz revokesas de la povo, per stato-stroko suportita da CIA.
- 8ma di julio - Komencas la diktatoreso di Carlos Castillo Armas en Guatemala.
Sud-Amerika[redaktar | redaktar fonto]
- 4ma di mayo - En Paraguay Federico Chaves Careaga revokesas de povo per stato-stroko.
- 5ma di agosto - En Rio de Janeiro, jurnalisto ed ex-deputato Carlos Lacerda eskapas de pafado, ma lia amiko, mayoro Rubens Vaz, mortas. Gregório Fortunato, chefo di personala sekuresi di la prezidanto Getúlio Vargas, esas akuzata di pafar kontre la du.
- 15ma di agosto - Komencas la diktatoreso di generalo Alfredo Stroessner en Paraguay.
- 24ma di agosto - Pos violentoza politikala krizo sequante a la morto di Rubens Vaz, Getúlio Vargas suocidas per pafado kontre lua kordio. João Café Filho, la viceprezidanto, asumas povo. La suocido di Vargas efektigas granda komociono en la populo, e granda turbo sequas lua funeral ofico.[6]
- 8ma di decembro - En la stato Sao Paulo, Brazilia, l'urbo Mauá separesas de Santo André.
Oceania[redaktar | redaktar fonto]
- 3ma di februaro - Elizabeth la 2ma divenas l'unesma monarko en l'ofico qua vizitas Australia.
- 1ma di marto - Usa probas hidrogena bombo che atolo Bikini.[7]
Naski[redaktar | redaktar fonto]
- 1ma di januaro - Bob Menendez, Usana politikisto
- 7ma di januaro - Kenny Loggins, Usana kantisto
- 9ma di januaro - Mirza Delibašić, Bosniana basketbalisto (m. 2001)
- 11ma di januaro - Kailash Satyarthi, Indian aktivisto pri pueral yuri, Nobel-laureato pri Paco
- 20ma di januaro - Ken Page, Usan aktoro
- 29ma di januaro - Oprah Winfrey, Usana televiziono-prizentistino ed aktorino
- 12ma di februaro - Abdelaziz Djerad, chefministro di Aljeria
- 15ma di februaro - Matt Groening, Usana desegnisto, kreinto di Simpsons
- 18ma di februaro - John Travolta, Usan aktoro
- 23ma di februaro - Viktor Yushchenko, prezidanto di Ukraina
- 24ma di februaro - Leon de Winter, Nederlandana skriptisto e filmifisto
_3.jpg)
- 26ma di februaro - Recep Tayyip Erdoğan, chefministro di Turkia
- 26ma di februaro - Stina Ekblad, Finlandan aktorino
- 4ma di marto - François Fillon, chefministro di Francia
- 9ma di marto - Carlos Ghosn, Brazilian administristo di Renault e Nissan
- 13ma di marto - Sergei Sidorsky, chefministro di Bielorusia
- 14ma di marto - Stefano Pulga, Italiana kompozisto, aranjisto e muzikala produktisto
- 21ma di marto - Prayut Chan-o-cha, chefministro di Tailando
- 1ma di aprilo - Hans H. Bass, Germana ekonomikisto
- 4ma di aprilo - Abdelilah Benkirane, chefministro di Maroko
- 7ma di aprilo - Jackie Chan, Hongkongan aktoro
- 17ma di aprilo - Hubert Minnis, chefministro di Bahama
- 23ma di aprilo - Michael Moore, Usana filmifisto
- 27ma di aprilo - Frank Bainimarama, chefministro e prezidanto di Fidji
- 29ma di aprilo - Jerry Seinfeld, Usan aktoro e komediisto
- 1ma di mayo - Ray Parker Jr., Usana kantisto, kompozisto e muzikisto
- 1ma di mayo - Frédéric Chichin, Franca muzikisto (m. 2007)
- 14ma di mayo - Peter John Ratcliffe, Britaniana mediko, Nobel-laureato
- 20ma di mayo - Esko Aho, chefministro di Finlando
- 22ma di mayo - Shuji Nakamura, Japoniana fizikisto, Nobel-laureato
- 31ma di mayo - Vicki Sue Robinson, Usana kantistino ed aktorino (m. 2000)
- 3ma di junio - Bouasone Bouphavanh, chefministro di Laos
- 8ma di junio - Soumeylou Boubèye Maïga, chefministro di Mali
- 13ma di junio - Vilis Krištopans, chefministro di Latvia
- 15ma di junio - Daniyal Akhmetov, chefministro di Kazakstan
- 17ma di junio - Nguyễn Xuân Phúc, chefministro di Vietnam
- 18ma di junio - Magnus Uggla, Sueda rock-muzikisto
- 21ma di junio - Anne Kirkbride, Britanian aktorino (m. 2015)
- 26ma di junio - Catherine Samba-Panza, prezidantino di Centrafrika
- 30ma di junio - Serzh Sargsyan, prezidanto di Armenia
- 10ma di julio - Neil Francis Tennant, Britaniana kantisto (Pet Shop Boys)
.jpg)
- 17ma di julio - Angela Merkel, Germana politikisto
- 17ma di julio - Edward Natapei, Vanuatuana politikisto (m. 2015)
- 20ma di julio - Nguyễn Xuân Phúc, chefministro di Vietnam
- 24ma di julio - Jorge Jesus, Portugalana futbalo-entrenisto
- 28ma di julio - Hugo Chávez, Venezuelana prezidanto (m. 2013)
- 12ma di agosto - François Hollande, prezidanto di Francia
- 16ma di agosto - James Cameron, Kanadana filmifisto
- 17ma di agosto - Andrés Pastrana Arango, prezidanto di Kolumbia
- 23ma di agosto - Halimah Yacob, prezidantino di Singapur
- 30ma di agosto - Alexander Lukashenko, prezidanto di Bielorusia depos 1994
- 31ma di agosto - Robert Kocharyan, prezidanto di Armenia
- 1ma di septembro - Filip Vujanović, prezidanto di Montenegro
- 2ma di septembro - Andrej Babiš, chefministro di Chekia
- 18ma di septembro - Einar Már Guðmundsson, Islandana skriptisto
- 18ma di septembro - Steven Pinker, Kanadan-Usana psikologiisto
.jpg)
- 21ma di septembro - Shinzo Abe, chefministro di Japonia
- 26ma di septembro - Sérgio Valle Duarte, Brazilian artisto
- 3ma di oktobro - Stevie Ray Vaughan, Usana muzikisto (m. 1990)
- 10ma di oktobro - David Lee Roth, Usana kantisto e kompozisto (Van Halen)
- 18ma di oktobro - Édouard Stern, Franca financisto (m. 2005)
- 24ma di oktobro - Malcolm Turnbull, chefministro di Australia
- 24ma di oktobro - Tallis Obed Moses, prezidanto di Vanuatu
- 26ma di oktobro - Victor Ciorbea, chefministro di Rumania
- 4ma di novembro - Martin Scheinin, Finlandana profesoro, inspektisto che la UN pri homala yuri
- 6ma di novembro - Mango, Italiana kantisto e kompozisto (m. 2014)
- 8ma di novembro - Michael D. Brown, Usana politikisto
- 8ma di novembro - Kazuo Ishiguro, Britaniana skriptisto naskinta en Japonia, Nobel-laureato
- 14ma di novembro - Condoleezza Rice, Usana politikistino
- 15ma di novembro - Aleksander Kwasniewski, prezidanto di Polonia
- 19ma di novembro - Abdul Fatah Khalil Al-Sisi, prezidanto di Egiptia
- 22ma di novembro - Paolo Gentiloni, chefministro di Italia
- 24ma di novembro - Emir Kusturica, Serbiana filmifisto
- 9ma di decembro - Jean-Claude Juncker, chefministro di Luxemburgia e prezidanto di l'Europana Komisitaro
- 11ma di decembro - Jermaine Jackson, Usana kantisto, kompozisto e muzikisto (The Jackson 5)
- 24ma di decembro - José María Figueres Olsen, prezidanto di Kosta Rika
- 25ma di decembro - Annie Lennox, Britaniana kantistino (Eurythmics)
- 28ma di decembro - Denzel Washington, Usan aktoro
- ? Daouda Malam Wanké, prezidanto di Nijer (m. 2004)
Morti[redaktar | redaktar fonto]
- 2ma di februaro - Hella Wuolijoki, Finlandana skriptisto (n. 1864)
- 19ma di februaro - Axel Pehrsson-Bramstorp, chefministro di Suedia (n. 1883)
_(32829994310).jpg)
- 7ma di marto - Otto Diels, Germana kemiisto, Nobel-laureato pri kemio (n. 1876)
- 3ma di aprilo - Aristides de Sousa Mendes, Portugalana diplomacisto (n. 1885)
- 10ma di aprilo - Auguste Lumière, Franca inventisto (n. 1862)
- 28ma di aprilo - Léon Jouhaux, Franca sindikatano, Nobel-laureato pri paco (n. 1879)
- 14ma di mayo - Heinz Guderian, Germana militisto (n. 1888)
- 26ma di mayo - Omer Nishani, chefo di stato di Albania (n. 1887)
- 1ma di junio - Martin Andersen Nexø, Dana skriptisto (n. 1869)
- 7ma di junio - Alan Turing, Britaniana matematikisto (n. 1912)
- 6ma di julio - Julio Acosta García, prezidanto di Kosta Rika (n. 1872)
- 13ma di julio - Frida Kahlo, Mexikiana piktisto (n. 1907)
- 14ma di julio - Jacinto Benavente, Hispana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1866)
- 19ma di agosto - Alcide De Gasperi, chefministro di Italia (n. 1881)
- 24ma di agosto - Getúlio Vargas, Braziliana prezidanto[6] (n. 1882)
- 8ma di septembro - André Derain, Franca piktisto (n. 1880)
- 15ma di oktobro - Paul Ludwig Ewald von Kleist, Germana marshalo (n. 1881)
- 22ma di oktobro - Oswald de Andrade, Braziliana skriptisto (n. 1890)
- 3ma di novembro - Henri Matisse, Franca piktisto (n. 1869)
- 13ma di novembro - Paul Ludwig Ewald von Kleist, Germana marshalo (n. 1881)
- 17ma di novembro - Felipe Molas López, prezidanto di Paraguay (n. 1901)
- 28ma di novembro - Enrico Fermi, Italiana-Usana fizikisto, Nobel-laureato en 1938 (n. 1901)
- 30ma di novembro - Wilhelm Furtwängler, Germana orkestrestro (n. 1886)
- 19ma di decembro - Frans Gunnar Bengtsson, Sueda skriptisto (n. 1894)
Nobel-premiiziti[redaktar | redaktar fonto]
- Fiziko: Max Born, Walther Bothe
- Kemio: Linus Pauling
- Fiziologio o Medicino: John Franklin Enders, Thomas Huckle Weller, Frederick Chapman Robbins
- Literaturo: Ernest Hemingway
- Paco: Supra Komitato dil Unionita Nacioni pri Refujanti
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ 1954: Comet jet crashes with 35 on board. BBC. URL vidita ye la 30ma di septembro 2018.
- ↑ 2,0 2,1 Jean Balazuc (2015). Guerre d'Algérie : une chronologie mensuelle, mai 1954-décembre 1962. - Guerre d'Algérie : une chronologie mensuelle, mai 1954-décembre 1962 - pp. 70-72
- ↑ Toya Maru ferry disaster. Encyclopaedia Britannica. URL vidita ye la 11ma di februaro 2018.
- ↑ René-Yves Debia (marto 2009). Le tremblement de terre d'Orleansville. l'Algérianiste.
- ↑ 1954: US Senate condemns McCarthy. BBC. URL vidita ye la 30ma di septembro 2018.
- ↑ 6,0 6,1 1954: Brazilian president found dead. BBC. URL vidita ye la 4ma di agosto 2016.
- ↑ 1954: US tests hydrogen bomb in Bikini. BBC. URL vidita ye la 30ma di septembro 2018.