1905
De Wikipedio
| Historio > yarcento | ||||||||||
| 19ma yarcento 20ma 21ma yarcento | ||||||||||
| Kursiva yaro ne apartenas a ca yarcento: | ||||||||||
| 1900a yari: | 1900 | 01 | 02 | 03 | 04 | 05 | 06 | 07 | 08 | 09 |
| 1910a yari: | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
| 1920a yari: | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 1930a yari: | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 |
| 1940a yari: | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 |
| 1950a yari: | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 |
| 1960a yari: | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 |
| 1970a yari: | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 |
| 1980a yari: | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 |
| 1990a yari: | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 |
| 2000a yari: | 2000 | |||||||||
Indexo
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
Europa[redaktar | redaktar fonto]
- 26 di januaro - En Wien eventas l'unesma pleado di Pelleas und Melisande op. 5 da Arnold Schönberg.
- En St. Peterburg, Rusia, delegitaro di 30 000 laboristi duktata da paroko Georgi Gapon donas a caro Nikolai 2ma peticiono pri sociala e politikala novigi. Soldati mortigas plu kam mil demonstranti ("Sangoza sundio"). Generala striko e revoluciono naskas. Unesma rusifiko-ero en Finlando finas.
- 13 di agosto - En Norvegia populo aprobas separo de Suedia kun 99% de voti.
- 18 di novembro - Princo Carl divenas la rejo Haakon la 7ma di Norvegia. Norvegia dissolvas uniono kun Suedia.
- 21 di novembro - La famoza formulo E = mc² de Germana Albert Einstein publikigesas. Ilu prizentas “specala” relativeso-teorio, qua revolucionos fiziko. Tamen la diserturo ne aprobesas en l'Universitato di Bern kom nesignifikanta e bizara.
- 28 di novembro - Partiso Sinn Féin, pro-nedependo, fondesas en Irlando.
Afrika[redaktar | redaktar fonto]
- Imperiestro di Germania Wilhelm la 2ma vizitas Tanger. Lo efektigas disputo inter Germania e Francia.
- En Tanzania, German Est-Afrika, naskas la revolto majimaji.
Azia[redaktar | redaktar fonto]
- 1 di januaro - Rusi kapitulacas avan Japoniani en Port Arthur, en Rusa-Japoniana milito.
- Marto - Unionita Rejio agnoskas la nedependo di Afganistan.
- 4 di aprilo - Ter-tremo kun forteso 7.5 che la skalo di Richter frapas Kangra, India e produktas 19,000 morti.
- 27 til 28 di mayo - Rusa-Japoniana milito: En la Batalio di Cushima, la Baltika navaro sendita da Rusa caro Nikolaus la 2ma por kombatar Japoniani destruktesas da Japoniana floto komandata da Heihachiro Togo.
- 17 di novembro - Japonia subordinigas Korea kom protektorato.
Nord-Amerika[redaktar | redaktar fonto]
- Kanada agregas la provinci di Alberta e Saskatchewan, en westo.
Central Amerika[redaktar | redaktar fonto]
- 21 di januaro - Dominikana Republiko signatas kontrato kun Usa quo permisas ta lando kontrolar lua dogani til 1941.
Oceania[redaktar | redaktar fonto]
- Unionita Rejio transferas l'administro di Nova-Guinea ad Australia. Ol rinomizesas Papua-Nova-Guinea.
Naski[redaktar | redaktar fonto]
- 14 di januaro - Takeo Fukuda, chefministro di Japonia (m. 1995)
- 21 di januaro - Christian Dior, Franca modisto (m. 1957)
- 1 di februaro - Emilio Gino Segrè, Italiana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1989)
- 2 di februaro - Ayn Rand, Usana skriptisto e filozofino (m. 1982)
- 4 di februaro - Andrés Rivero Agüero, chefministro di Kuba (m. 1996)
- 6 di februaro - Ayn Rand, Rusian-Usana filozofo ed skriptisto (m. 1982)
- 6 di februaro - Władysław Gomułka, chefo di Polonia dum komunista periodo (m. 1982)
- 7 di februaro - Ulf von Euler, Sueda biokemiisto, Nobel-laureato (m. 1983)
- 2 di marto - Roberto Francisco Chiari Remón, prezidanto di Panama (m. 1981)
- 19 di marto - Albert Speer, Germana militisto (m. 1981)
- 25 di marto - Pote Sarasin, chefministro di Tailando (m. 2000)
- 1 di aprilo - Gaston Eyskens, chefministro di Belgia (m. 1988)
- 18 di aprilo - George Herbert Hitchings, Usana biokemiisto, Nobel-laureato (m. 1998)
- 26 di aprilo - Raúl Leoni Otero, prezidanto di Venezuela (m. 1972)
- 26 di aprilo - Jean Vigo, Franca filmifisto (m. 1934)
- 11 di mayo - Augusto Hamann Rademaker Grünewald, Braziliana militisto, membro di la uniono di militisti qua guvernis en 1969 (m. 1985)
- 16 di mayo - Henry Fonda, Usan aktoro (m. 1982)
- 24 di mayo - Mihail Aleksandrovich Sholokhov, Sovietiana skriptisto, Nobel-laureato (m. 1984)
- 26 di mayo - Seni Pramoj, chefministro di Tailando (m. 1997)
- 15 di junio - Léon Degrelle, Belga fashisto (m. 1994)
- 21 di junio - Jean-Paul Sartre, Franca skriptisto e filozofo, Nobel-laureato pri literaturo (ne-aceptis la premio) (m. 1980)
- 13 di julio - Edvin Laine, Finlandana filmifisto (m. 1989)
- 15 di julio - Chaudhry Muhammad Ali, chefministro di Pakistan (m. 1980)
- 25 di julio - Elias Canetti, Bulgara-Angla skriptisto, Nobel-laureato (m. 1994)
- 29 di julio - Dag Hammarskjöld, chef-sekretario dil Unionita Nacioni de 1953 til 1961 (m. 1961)
- 3 di agosto - Dolores del Río, Mexikiana cinem-aktorino (m. 1983)
- 5 di agosto - Wassily Leontief, Rusa ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 1999)
- 15 di agosto - Joachim Mrugowsky, Germana mediko e militisto (m. 1948)
- 20 di agosto - Mikio Naruse, Japoniana filmifisto (m. 1969)
- 22 di agosto - John Lyng, chefministro di Norvegia (m. 1978)
- 24 di agosto - Siaka Stevens, prezidanto di Sierra Leone (m. 1988)
- 3 di septembro - Carl David Anderson, Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1991)
- 9 di septembro - Chau Sen Cocsal Chhum, chefministro di Kambodja (m. 2009)
- 18 di septembro - Greta Gustafsson alias Greta Garbo, Sueda aktoro (m. 1990)
- 24 di septembro - Severo Ochoa, Hispana-Usana biokemiisto, Nobel-laureato (m. 1993)
- 28 di septembro - Max Schmeling, Germana boxisto (m. 2005)
- 30 di septembro - Nevill Francis Mott, Britaniana fizikisto, Nobel-laureato (m. 1996)
- 14 di oktobro - Pentti Haanpää, Finlandana skriptisto (m. 1955)
- 18 di oktobro - Félix Houphouët-Boigny, prezidanto di Ivora Rivo (m. 1993)
- 23 di oktobro - Felix Bloch, Suisa fizikisto, Nobel-laureato (m. 1983)
- 7 di novembro - Aurélio de Lira Tavares, Braziliana militisto (m. 1998)
- 19 di novembro - Tommy Dorsey, Usana muzikisto (m. 1956)
- 4 di decembro - Emílio Garrastazu Médici, prezidanto di Brazilia (m. 1985)
- 11 di decembro - Erskine Hamilton Childers, prezidanto di la Republiko di Irlando (m. 1974)
- 17 di decembro - Érico Veríssimo, Braziliana skriptisto (m. 1975)
- 31 di decembro - Guy Mollet, chefministro di Francia (m. 1975)
- Jigme Wangchuck, rejo di Bhutan (m. 1952)
Morti[redaktar | redaktar fonto]
- 5 di februaro - Lizardo Montero Flores, prezidanto di Peru (n. 1832)
- 9 di februaro - Adolph von Menzel, Germana piktisto (n. 1815)
.png)
- 24 di marto - Jules Verne, Franca skriptisto (n. 1828)
- 29 di mayo - Francisco Silvela y de Le Vielleuze, chefministro di Hispania (n. 1843)
- 21 di junio - Juan Lindolfo Cuestas, prezidanto di Uruguay (n. 1837)
- 15 di julio - Raimundo Fernández Villaverde, chefministro di Hispania (n. 1848)
- 18 di agosto - Albert Edelfelt, Finlandana piktisto (n. 1854)
- 21 di septembro - Francisco García Calderón Landa, Peruana militestro e politikistulo, prezidanto di Peru (n. 1834)
- 7 di oktobro - Pedro Américo, Braziliana piktisto (n. 1843)
- decembro - Todor Ivanchov, chefministro di Bulgaria (n. 1858)
