20ma yarcento

\leftarrow

20ma

\rightarrow

21ma yarcento

Yardeki:

1900ma • 1910ma • 1920ma • 1930ma • 1940ma
1950ma • 1960ma • 1970ma • 1980ma • 1990ma
2000ma

Yari:

1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905
1906 • 1907 • 1908 • 1909 • 1910
1911 • 1912 • 1913 • 1914 • 1915
1916 • 1917 • 1918 • 1919 • 1920
1921 • 1922 • 1923 • 1924 • 1925
1926 • 1927 • 1928 • 1929 • 1930
1931 • 1932 • 1933 • 1934 • 1935
1936 • 1937 • 1938 • 1939 • 1940
1941 • 1942 • 1943 • 1944 • 1945
1946 • 1947 • 1948 • 1949 • 1950
1951 • 1952 • 1953 • 1954 • 1955
1956 • 1957 • 1958 • 1959 • 1960
1961 • 1962 • 1963 • 1964 • 1965
1966 • 1967 • 1968 • 1969 • 1970
1971 • 1972 • 1973 • 1974 • 1975
1976 • 1977 • 1978 • 1979 • 1980
1981 • 1982 • 1983 • 1984 • 1985
1986 • 1987 • 1988 • 1989 • 1990
1991 • 1992 • 1993 • 1994 • 1995
1996 • 1997 • 1998 • 1999 • 2000

La duesma mondomilito esis la maxim mortigiva konflikto de la historio.

La 20ma yarcento komencis ye la 1ma di januaro 1901 e finis ye la 31ma di decembro 2000. Dum ta yarcento eventis la falio di Otomana, Germana e Austriana-Hungariana imperii, ed anke l'Unesma e la Duesma mondomiliti.

De la fino dil duesma mondomilito til 1991 restis du superpovi en la mondo: Usa e Sovietia. La tensi inter la du kreskis, ed originis kolda milito. Du importanta militi esis konsequaji de ta tensi: milito di Korea e milito en Vietnam. En 1991 Sovietia krulis, ed Usa divenis l'unika superpovo del mondo.

Gradope pos la duesma mondomilito komencis la deskoloniigo di Afrika ed Azia. Indiana subkontinento dividesis en du nedependanta stati en 1947: India e Pakistan. En Azia la deskoloniigo-proceso en Indochinia efektigis l'Unesma milito en Indochinia, qua duris de 1946 til 1954. En Afrika deskoloniigo-procedo di Aljeria efektigis la milito di Aljeria, qua duris de 1954 til 1962.

Alexander Fleming, deskovrinto di penicilino.

Malgre ke dum la duesma yardeko aparis la nomizita Hispana influenzo (1918-1920) qua mortigis de 50 til 100 milion personi en tota mondo, dum la yarcento eventis granda progreso pri medicino, kun uzo di nova teknologii e medikamenti. Yen kelka exempli: l'uzo di X-radiaco, deskovrita da Wilhelm Conrad Röntgen, qua permisis kuracar frakturi, lokizar stranja objekti en la korpi ante kirurgii, e detektar kelka morbi plu precize; la kordiala transplantaco; la deskovro di la penicilino ed altra antibiotiki; la deskovro ed uzo di sulfonamido; l'invento di tomografio; la deskovro dil DNA; e l'invento di medikamenti kontre gravidesko. La habitantaro di la Tero kreskis tro rapida, e superiris 6 miliardi ante la fino dil yarcento. Granda epidemii kontrolesis per vacini, exemple l'extirpo di la variolo, e per nova medikamenti e tekniki. Tamen, dum la yari 1980ma l'epidemio di AIDS aparis ed expansis.

L'invento dil elektronikala komputero e pose dal domestika komputeri revolucionis l'aceso ed uzo di informi en tota mondo.

Eventis revoluciono en la telekomuniko ed expanso di la konoco tra la developo di komputeri* ed interreto. Transporto anke subisis revoluciono, kun l'expanso dil uzo di vehili kun motori di interna kombusto (automobili, kamioni, avioni...). L'aviono, inventita dum la komenco dil yarcento, evolucionis til permisar trans-kontinentala voyaji en poka hori. Ol anke evolucionis kom armo por militi, ed uzeesis intense dum la duesma mondomilito.

Sputnik 1, l'unesma artificala satelito.

La developo di fuzei dum e pos la duesma mondomilito permisis lansar l'unesma artificala satelito en 1957 e sendar l'unesma homo a la Luno en 1969, ed anke sendar kosmoprobili ad altra planeti. L'artificala sateliti permisis expansar la komuniki de l'un kontinento a l'altru, expansar la vetera predico e trovar minerala richesi en la subtero.

Multa socii diferesis e diversa politikala idei vinkis e falis kun stati.