Artificala satelito

Sputnik 1

Che kuntexto di kosmal aviaco, artificala satelito esas objekto intence pozata en orbito di la Tero. Li recevas la nomo artificala satelito por distingar li de la naturala satelito de la Tero, la Luno.

Ye la 4ma di oktobro 1957, Sovietia lansis l'unesma artificala satelito, Sputnik 1. De lore, cirkume 8900 sateliti, de plu kam 40 diferanta landi, sendesis a la kosmo. Segun kalkuli de 2018, cirkume 5.000 ek li restas en orbito, di qui nur 1900 restas operacala, e la sequanta formacas kosmala eskombro. Cirkume 63% ek l'uzebla artificala sateliti restas en basa orbito, 6% restas en meza orbito (cirkume 20.000 km de terala surfaco), cirkume 29% restas en geosinkrona orbito (t.e., 35.786 kilometri de la surfaco) super l'Equatoro, e la cetera havas elipsatra orbito.

Veter-satelito

Du sateliti en la sama geosinkrona orbito.

Veter-satelito turnas en trajektorio cirkum la tero ed observas la ter-atmosfero por explorar la vetero e klimato skope predicar la vetero-cirkonstanci.

Esas du sorti de veter-sateliti:

1. Geostationala veter-sateliti qui garesas ye alteso de 16.000 kilometri ye fixa situo super l'equatoro e de ibe freque fotografas e sendas de granda parto di la ter-surfaco. L'Europana satelito Meteosat trovesas super Afrika. 2. Polala vetero-sateliti aviacas segun trajektorio trans amba poli kelka centi de kilometri super la tero; singla sequanta trajektorio esas diplazita mikra distanteso por per la diversa trajektorii povar observar la tota tero.

Veter-sateliti ne nur fotografas, ma anke mezuras la temperaturo e l'aquovaporo ye diferant altesi. Ultre to, la vento povas esar mezurata per la movo di la nubi. L'Europana veter-satelito ERS-1 povas mezurar la (des)tranquileso di la maro e tala-maniere dicar la vento sur marala surfaco.