1972
| Historio 19ma yarcento  20ma 21ma yarcento
|
| Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
| Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
La yaro 1972 (MCMLXXII per Romala algarismi) esis bisextila yaro komencinta ye saturdio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 972ma yaro di la duesma yarmilo, la 72ma yaro di la 20ma yarcento, e la 3ma yaro di la yari 1970a.
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
Kosmo[redaktar | redaktar fonto]
- 5ma di januaro - NASA publikigas projeto por developar spaco-paromo.
- 4ma di februaro - Mariner 9 sendas fotografuri de Marso.
- 2ma di marto - Usa lansas Pioneer 10 aden kosmo.
- 21ma di marto - Senkrua Sovietiana kosmonavo Luna 20 venas adsur Luno.
- 16ma di aprilo - Apollo 16 sendesas aden kosmo.
- 12ma til la 27ma di oktobro - Usana kosmosondilo Mariner 9, en orbito cirkum Marso, prenas fotografuri di la norda polo di la planeto.
- 7ma di decembro - Apollo 17, la lasta kosmonavo en qua homi voyajos a la luno, lansesas.
Europa[redaktar | redaktar fonto]
- 30ma di januaro - Bloody Sunday ("Sangoza Sundio"): Britaniana polico pafas kontre manifestanti en Londonderry, Nord-Irlando e mortigas 13.[1]
- 26ma di mayo - Sovietia ed Usa subskribas en Moskva pakto "SALT" pri la quanto di la strategiala armi.
- 23ma di julio - Belga Eddy Merckx vinkas quaresme la Tour de France.
- 26ma di agosto til 11ma di septembro - Olimpiala Ludi en München.
- 5 - 6ma di septembro - Masakro en München dum Olimpiala Ludi, 11 Israelani mortigesas.[2]
- 26ma di septembro - En plebicito, per 53.5% no-voti, Norvegiani refuzas membreskar Europana Ekonomiala Komunitato.[3]
- En Suedia Olof Palme kontrastas bombardo di Vietnam da Usa kom nacional-socialist agadi.
Azia[redaktar | redaktar fonto]
- 11ma di januaro - Est-Pakistan chanjas lua nomo a Bangladesh.
- 24ma di januaro - En junglo che insulo Guam, Japoniana soldato Shoichi Yokoi deskovresas da du lokala homi. Il esas serjento dil Imperiala Japonian armeo. Pos la kapto dil insulo da Usan armeo en 1944, il ed altri celis su en kaverno. Quankam il saveskis en 1952 ke la duesma mondomilito finis, ilu pensis ke kapitulaco esus shaminda. De 1964 ilu transvivis sola.
- 30ma di januaro - Pakistan abandonas Commonwealth.
- 31ma di januaro - Birendra divenas rejulo di Nepal.
- 29ma di februaro - Milito di Vietnam: Sud-Korea retretas 11.000 ek lua 48.000 soldati de Sud-Vietnam.
- 10ma di aprilo - Ter-tremo kun epicentro en Ghir, Iran, produktas plu kam 5 300 morti.[4]
- 13ma di aprilo - Milito di Vietnam: komencas la batalio di An Lộc.
- 15ma di mayo - Okinawa, insulo okupita da USA en 1945 dum la duesma mondomilito retrovenas a Japoniana dominaco.
- Julio - Usan aktorino Jane Fonda vizitas Nord-Vietnam.
- 11ma di agosto - Lasta infantriala trupi di Usa departas de Sud-Vietnam.
- 26ma di decembro - Milito di Vietnam: 120 bombardoavioni Boeing B-52 Stratofortress bombardas Hanoi, en Nord-Vietnam.
- 28ma di decembro - Kim Il Sung divenas prezidanto di Nord-Korea.
Afrika[redaktar | redaktar fonto]
- 4ma di marto - Libia e Sovietia signatas pakto pri kooperado.
Nord-Amerika[redaktar | redaktar fonto]
- 17ma di junio - Skandalo di Watergate komencas: Dum elektala kampanio en Usa, polico surprizas 5 personi qui instalis sekreta mikrofoni en la sideyo di Demokrata Partiso, en l'edifico Watergate, Washington DC. La kin spionisti konfesos ke laboris en la kampanio por rielektar Usana prezidanto Richard Nixon.
- 25ma di oktobro - Belga biciklisto Eddy Merckx establisas nova mondala rekordo en horala konkurso kontre horlojo en México.
Central Amerika[redaktar | redaktar fonto]
- 23ma di decembro - Ter-tremo kun forteso 6,2 che la skalo di Richter ed epicentro 28 km norde de Managua produktas 6.000 morti.[5]
Sud-Amerika[redaktar | redaktar fonto]
- 15ma di februaro - En Equador prezidanto José María Velasco Ibarra revokesas de povo.
- 13ma di oktobro - Uruguayan aviono Fokker F27 (Flugo 571) transportante 45 personi acidentas en l'Andi. La 16 transvivanti praktikos kanibalismo kun mortinti por transvivar. Sokurso di transvivanti eventos nur ye la 22ma di decembro.[6]
Naski[redaktar | redaktar fonto]
- 13ma di januaro - Vital Shcherba, Bielorusa gimnastikisto, Olimpiala championo
- 13ma di januaro - Stine Jensen, Dana-Nederlandana filozofo e skriptisto
- 18ma di januaro - Alisa Gallyamova, Rusa shakoludistino
- 1ma di februaro - Tego Calderón, Porto-Rikana kantisto
- 17ma di februaro - Bojana Gregorić, Kroatiana cinem-aktorino
- 17ma di februaro - Ralphie May, Usana komediisto ed aktoro (m. 2017)
- 18ma di februaro - Igor Dodon, prezidanto di Moldova
- 22ma di februaro - Michael Chang, Usana tenisistulo
- 29ma di februaro - Sergei Abramov, Rusiana politikisto, ex-prezidanto di republiko Chechenia
- 29ma di februaro - Pedro Sánchez, chefministro di Hispania
- 6ma di marto - Shaquille O'Neal, Usana basketbalisto ed ex-kantisto
- 10ma di marto - Dugarbaatarin Lhagva, Mongoliana boxisto
- 25ma di marto - Naftali Bennett, chefministro di Israel
- 29ma di marto - Milton Wynants, Uruguayana biciklisto
- 12ma di aprilo - Bayanmönhiyn Gantogtoh, Mongoliana luktisto
- 13ma di aprilo - Svetlana Boiko, Rusa skermistino
- 16ma di aprilo - Conchita Martínez, Hispana tenisistino
- 20ma di aprilo - Carmen Electra, Usan aktorino e kantistino
- 28ma di aprilo - Jan Benda, Germana hokeisto
- 5ma di mayo - Brigitta Boccoli, Italian aktorino
- 6ma di mayo - Naoko Takahashi, Japonian atletino
- 7ma di mayo - Asghar Farhadi, Iranana filmifisto
- 8ma di mayo - Guillaume Soro, chefministro di Ivora Rivo
.jpg)
- 16ma di mayo - Andrzej Duda, prezidanto di Polonia
- 23ma di mayo - Rubens Barrichello, Brazilian automobilisto di Formulo 1
- 24ma di mayo - Maia Sandu, prezidanto e chefministro di Moldova
- 27ma di mayo - Jan Alinč, Chekoslovakiana e Cheka hokeisto
- 27ma di mayo - Ivete Sangalo, Braziliana kantistino
- 6ma di junio - Arxïmed Muxambetov, Kazakstanana politikisto
- 8ma di junio - Roosevelt Skerrit, chefministro di Dominika
- 10ma di junio - Radmila Šekerinska, chefministro di Norda Macedonia
- 23ma di junio - Zinédine Zidane, Franca futbalisto
- 4ma di julio - Nina Badrić, Kroata kantistino
- 10ma di julio - Sofía Vergara, Kolumbiana manekinino ed aktorino
- 15ma di julio - Natalya Sadova, Rusa atletino pri disk-jetado
- 22ma di julio - Nataša Ninković, Serbian aktorino
- 22ma di julio - Andrew Holness, chefministro di Jamaika
- 5ma di agosto - Arístides Moreno, Hispana kantisto e kompozisto
- 14ma di agosto - Laurent Lamothe, chefministro di Haiti
- 15ma di agosto - Ben Affleck, Usan aktoro
- 29ma di agosto - Sara Stridsberg, Sueda skriptistino
- 30ma di agosto - Cameron Diaz, Usan aktorino
- 31ma di agosto - Miroslav Hlinka, Cheka e Slovaka hokeisto (m. 2014)
- 2ma di septembro - Sergej Trifunović, Serbian aktoro
- 9ma di septembro - Goran Višnjić, Kroatian aktoro
- 16ma di septembro - Sprent Dabwido, prezidanto di Nauru (m. 2019)
.jpg)
- 20ma di septembro - Victor Ponta, chefministro di Rumania
- 21ma di septembro - Liam Gallagher, Britaniana muzikisto, kantisto e kompozisto (Oasis)
- 23ma di septembro - Galit Gutman, Israelana manekino
- 23ma di septembro - Umaro Sissoco Embaló, chefministro di Guinea-Bisau
- 27ma di septembro - Gwyneth Paltrow, Usan aktorino
- 28ma di septembro - Katarzyna Bujakiewicz, Polona aktorino
- 23ma di oktobro - Jasmin St. Claire, Usana pornografial aktorino
- 25ma di oktobro - Esther Duflo, Franca-Usana ekonomikistino, Nobel-laureato
- 27ma di oktobro - Maria Mutola, Mozambikan atletino
_(30776112751).jpg)
- 4ma di novembro - Luís Figo, Portugalana futbalisto
- 6ma di novembro - Rebecca Romijn, Usana manekinino ed aktorino
- 14ma di novembro - Edyta Górniak, Polona kantistino
- 14ma di novembro - Josh Duhamel, Usan aktoro
- 20ma di decembro - Jan Čaloun, Chekoslovakiana e Cheka hokeisto
- 22ma di decembro - Vanessa Paradis, Franca kantistino ed aktorino
- 28ma di decembro - Patrick Rafter, Australiana tenisisto
Morti[redaktar | redaktar fonto]
- 1ma di januaro - Maurice Chevalier, Franca kantisto (n. 1888)
- 3ma di januaro - Frans Masereel, Belga piktisto (n. 1889)
- 5ma di januaro - Gerald Kelly, Britaniana piktisto (n. 1879)
- 7ma di januaro - John Berryman, Usana poeto (n. 1914)
- 14ma di januaro - Rejulo Frederik la 9ma di Dania (n. 1899)
- 27ma di januaro - Mahalia Jackson, Usana kantisto (n. 1911)
- 30ma di januaro - Sisowath Watchayavong, chefministro di Kambodja (n. 1891)
- 20ma di februaro - Maria Goeppert-Mayer, Germana-Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1906)
- 27ma di marto - Maurits Cornelis Escher, Nederlandana desegnisto e skultisto (n. 1898)
- 28ma di marto - Joseph Paul-Boncour, chefministro di Francia (n. 1873)
- 7ma di aprilo - Abeid Karume, prezidanto di Zanzibar (n. 1905)
- 16ma di aprilo - Yasunari Kawabata, Japoniana skriptisto, Nobel-laureato (n. 1899)
- 27ma di aprilo - Kwame Nkrumah, prezidanto di Ghana (n. 1909)
- 2ma di mayo - J. Edgar Hoover, chefo di FBI (n. 1895)
- 4ma di mayo - Edward Calvin Kendall, Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1886)
.jpg)
- 28ma di mayo - Rejulo Edward la 8ma di Unionita Rejio (n. 1894)
- 13ma di junio - Georg von Békésy, Hungara-Usana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1899)
- 2ma di julio - Joseph Fielding Smith, prezidanto dil eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi (n. 1876)
- 5ma di julio - Raúl Leoni Otero, prezidanto di Venezuela (n. 1905)
- 5ma di julio - Fritz Pümpin, Suisa piktisto (n. 1901)
- 7ma di julio - Rejulo Talal de Jordania (n. 1909)
- 14ma di julio - Olavi Virta, Finlandana kantisto ed aktoro (n. 1915)
- 21ma di julio - Jigme Dorji Wangchuck, rejulo di Bhutan (n. 1929)
- 27ma di julio - Richard Nikolaus Coudenhove-Kalergi, Austriana-Franca politikisto (n. 1894)
- 31ma di julio - Paul-Henri Spaak, chefministro di Belgia (n. 1899)
- 14ma di agosto - Manolo Millares, Hispana piktisto (n. 1926)
- 11ma di agosto - Max Theiler, Sudafrikana biokemiisto, Nobel-laureato (n. 1899)
- 20ma di agosto - Roberto Urdaneta Arbeláez, prezidanto di Kolumbia (n. 1890)
- 20ma di agosto - Juan Manuel Gálvez, prezidanto di Honduras (n. 1887)
- 15ma di septembro - Ásgeir Ásgeirsson, prezidanto di Islando (n. 1894)
- 25ma di septembro - Aleksander Kobzdej, Polona piktisto (n. 1920)
- 20ma di oktobro - Harlow Shapley, Usan astronomo (n. 1885)
- 26ma di oktobro - Igor Sikorsky, Rusa injenioro ed inventisto (n. 1895)
- 1ma di novembro - Ezra Pound, Usana poeto (n. 1895)
- 25ma di novembro - Henri Coandă, Rumana injenioro (n. 1886)
- 1ma di decembro - Antonio Segni, prezidanto e chefministro di Italia (n. 1891)
- 13ma di decembro - René Mayer, chefministro di Francia (n. 1895)
- 13ma di decembro - Jan Cybis, Polona piktisto (n. 1897)
- 26ma di decembro - Harry S. Truman, prezidanto di Usa (n. 1884)
- 27ma di decembro - Lester Bowles Pearson, Kanadana politikisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1897)
- Emil Krcha, Polona piktisto (n. 1894)
Nobel-premiiziti[redaktar | redaktar fonto]
- Fiziko: John Bardeen, Leon Neil Cooper, John Robert Schrieffer
- Kemio: Christian B. Anfinsen, Stanford Moore, William Howard Stein
- Fiziologio o Medicino: Gerald Maurice Edelman, Rodney Robert Porter
- Literaturo: Heinrich Böll
- Paco: ne havis
- Ekonomiko: John Richard Hicks, Kenneth Joseph Arrow
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ 1972: Army kills 13 in civil rights protest - Publikigita da BBC. URL vidita ye 22ma di septembro 2016.
- ↑ 1972: Olympic hostages killed in gun battle - Publikigita da BBC. URL vidita ye 22ma di septembro 2016.
- ↑ Norway's refusal - Historical events in the European integration process (1945-2014) - Publikigita da CVCE. URL vidita ye 22ma di septembro 2016. Idiomo: Angla.
- ↑ 1972: Earthquake kills thousands in Iran - Publikigita da BBC. URL vidita ye 21ma di decembro 2016.
- ↑ 1972: Earthquake wreaks devastation in Nicaragua - Publikigita da BBC. URL vidita ye 21ma di decembro 2016.
- ↑ 1972: Survivors found 10 weeks after plane crash - Publikigita da BBC. URL vidita ye 21ma di decembro 2016. Idiomo: Angla.