1ma di septembro
| ago – septembro – okt | ||||||
| su | lu | ma | me | jo | ve | sa |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | |||||
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.
La 1ma di septembro esas la 244ma dio di la yaro (245ma en bisextila yari) segun Gregoriala kalendario. Restas 121 dii til la fino di la yaro.
Dio
[redaktar | redaktar fonto]- Dio di la Konstituco, en Slovakia
Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 1181 - Lucius la 3ma divenas papo.
- 1422 - Henry la 6ma divenas rejulo di Anglia.
- 1715 - Rejulo Louis la 14ma mortas e kin-yara Louis la 15ma acensas a trono di Francia.
- 1880 - Duesma Angla-Afgana milito: Unionita Rejio vinkas la batalio di Kandahar.
- 1914 - Lasta voyajera kolombo mortas en la zoo* di Cincinnati, Ohio.
- 1916 - Unesma mondomilito: Bulgaria deklaras milito kontre Rumania.
- 1923 - En Japonia ter-tremo en Yokohama e Tokio produktas ondego, fairi e krulas domi. Entote 150 000 personi perisas.
- 1928 - Ahmet Zogu deklaras Albania kom monarkio, e kronizas su kom Zog la 1ma.
- 1939 - Duesma mondomilito komencas kande nacional-socialista Germania atakas Polonia.
- 1950 - Milito di Korea: komencas la duesma batalio di Naktong.
- 1951 - Milital uniono ANZUS fondesas inter Australia, Nova-Zelando ed Usa.
- 1952 - José María Velasco Ibarra triesmafoye divenas prezidanto di Equador.
- 1962 - Ter-tremo kun forteso 7 che skalo di Richter frapas Qavzin, nord-westo de Iran, e produktas plu kam 12 000 morti.
- 1979 - Kosmoprobilo Pioneer 11 preterflugas Saturno en disto di 21.000 km.
- 1983 - Sovietia pafas infre Sud-Koreana aeroplano (flugo KAL-007) qua voyajis super esta rivo Sovietiana. To produktas 269 morti.[1]
- 1985 - Usana-Franca expediciono deskovras Titanic che lito di Atlantiko.
- 1998 - Prezidanti Bill Clinton e Boris Yelcin negocias en Moskva pri ekonomiala krizo di Rusia.
- 2004 - En Beslan, Nord-Osetia, Chechena teroristi siejas la skolo Nombro 1 e kaptas pueri e profesori kom gajo-homi. Specala trupi de Rusa armeo invados la skolo tri dii pose e 334 gajo-homi mortos.
- 2005 - La Skandinaviala literi å, ä ed ö esas uzebla en retal adresi.
- 2017 - La Supra Korto di Kenia anulas la rezulto dil elekti qui eventabis ye la 11ma di agosto 2017, vinkita da Uhuru Kenyatta.[2][3]
- 2019 - Uragano Dorian frapas Bahama, per venti di 185 milii/h (plu kam 290 km/h), efektigas inundadi e granda destruktadi,[4] e produktas adminime 43 morti.[5]
- 2022 - Viro probas mortigar per pafado Arjentiniana viceprezidantino Cristina Fernández de Kirchner avan elua rezideyo. La viro, arestita pose da policisti, naskis en Brazilia e portis tatuuri kun temi naziista en lua korpo.[6]
Naski
[redaktar | redaktar fonto]- 1529 - Taddeo Zuccari, Italiana piktisto (m. 1566)
- 1818 - José María Castro Madriz, prezidanto di Kosta Rika (m. 1892)
- 1832 - Marcelo Azcárraga Palmero, chefministro di Hispania (m. 1915)
- 1863 - João Pinheiro Chagas, chefministro di Portugal (m. 1925)
- 1868 - Aaltje Noordewier–Reddingius, Nederlandana soprano (m. 1949)
- 1875 - Edgar Rice Burroughs, Usana skriptisto, kreinto di Tarzan (m. 1950)
- 1877 - Francis William Aston, Britaniana kemiisto, Nobel-laureato (m. 1945)
- 1886 - Tarsila do Amaral, Braziliana piktisto (m. 1973)
- 1887 - Blaise Cendrars, Suisa skriptisto (m. 1961)
- 1889 - Yasuo Kuniyoshi, Japonian-Usana piktisto (m. 1953)
- 1905 - Chau Sen Cocsal Chhum, chefministro di Kambodja[7][8][9] (m. 2009)
- 1906 - Joaquín Balaguer, prezidanto di Dominikana Republiko (m. 2002)
- 1922 - Vittorio Gassman, Italiana cinem-aktoro (m. 2000)
- 1925 - Roy Jay Glauber, Usana fizikisto, Nobel-laureato (m. 2018)
- 1926 - Abdur Rahman Biswas, prezidanto di Bangladesh (m. 2017)
- 1932 - Derog Gioura, prezidanto di Nauru (m. 2008)
- 1937 - Francisco Pinto Balsemão, chefministro di Portugal
- 1938 - Per Kirkeby, Dana piktisto (m. 2018)
- 1940 - Annie Ernaux, Franca Nobel-laureato pri literaturo en 2022
- 1942 - C. J. Cherryh, Usana skriptisto
- 1942 - António Lobo Antunes, Portugalana skriptisto
- 1946 - Roh Moo-hyun, prezidanto di Sud-Korea
- 1950 - Mihail Fradkov, chefministro di Rusia
- 1954 - Filip Vujanović, prezidanto di Montenegro
- 1957 - Gloria Estefan, Kuban-Usana kantistino e kompozistino
- 1962 - Ruud Gullit, Nederlandana futbalisto
- 1968 - Mohammad Atta, Egiptiana teroristo (m. 2001)
- 1970 - Padma Lakshmi, Indian aktorino
- 1992 - Kirani James, Grenadan atleto pri 400-metra kurado
- 1994 - Margarita Betova, Rusa tenisistino
- 1996 - Jiří Černoch, Cheka hokeisto
- 2002 - Diane Parry, Franca tenisistino
Morti
[redaktar | redaktar fonto]- 1067 - Komto Baldwin la 5ma di Flandria (n. 1012)
- 1159 - Papo Adrianus la 4ma (n. c. 1100)
- 1557 - Jacques Cartier, Franca explorero (n. 1491)
- 1648 - Marin Mersenne, Franca matematikisto (n. 1588)
- 1678 - Jan Brueghel la yuna, Flandriana piktisto (n. 1601)
- 1715 - Rejulo Louis la 14ma di Francia (n. 1638)
- 1715 - François Girardon, Franca skultisto (n. 1628)
- 1943 - Arthur Streeton, Australiana piktisto (n. 1867)
- 1963 - Ernst Wetter, prezidanto di Suisia (n. 1877)
- 1970 - François Mauriac, Franca skriptisto, Nobel-laureato (n. 1885)
- 1981 - Albert Speer, nacional-socialista politikisto ed arkitekto (n. 1905)
- 1982 - Władysław Gomułka, Polona politikisto (n. 1905)
- 1988 - Luis Walter Alvarez, Usana fizikisto, Nobel-laureato en 1968 (n. 1911)
- 2012 - Smarck Michel, chefministro di Haiti (n. 1937)
- 2018 - Randy Weston, Usana muzikisto e kompozisto (n. 1926)
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1983: Korean airliner 'shot down' - Publikigita da BBC. URL vidita ye 22ma di septembro 2016.
- ↑ Presidente do Quênia é reeleito para novo mandato de cinco anos - Publikigita da Folha Online. Dato di publikigo: 11ma di agosto 2017. URL vidita ye 2ma di septembro 2017. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Suprema Corte do Quênia anula eleições e determina nova votação - Publikigita da Folha Online. Dato di publikigo: 1ma di septembro 2017. URL vidita ye 2ma di septembro 2017. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Hurricane Dorian makes landfall in the Bahamas as dangerous Category 5 storm - Publikigita da Los Angeles Times. Dato di publikigo: 1ma di septembro 2019. URL vidita ye 1ma di septembro 2019.
- ↑ Dorian deixa 43 mortos e rastro de devastação nas Bahamas - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 7ma di septembro 2019. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Ataque a Cristina Kirchner: quién es el detenido que apuntó con un arma a la vicepresidenta - Publikigita da Clarín. Dato di publikigo: 1ma di septembro 2022. Idiomo: Hispana.
- ↑ https://books.google.com/books?id=bnJuAAAAMAAJ&q=Chau+Sen+Cocsal+Chhum+1905&dq=Chau+Sen+Cocsal+Chhum+1905&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwil3_7bqJHUAhXQKiwKHfulCVYQ6AEIHDAA
- ↑ https://www.rulers.org/indexc2.html
- ↑ http://www.edc.com.kh/aboutus.php