2012
De Wikipedio
| Yarcenti: | 20ma yarcento · 21ma yarcento · 22ma yarcento |
| Yardeki: | 1990a yari 2000a yari 2010a yari 2020a yari 2030a yari |
| Yari: | 2010 2011 2012 2013 2014 |
En decembro finas nuna ero segun la Maya-kalendario. L' ero komencis en 3114 aK.
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
- 1 di januaro - Kim Jong-un divenas oficale la chefo di Nord-Korea.
- 13 di januaro - Navo por pasajeri Costa Concordia krulas en Mediteraneo kun plu kam 4.000 personi sur la navo. L'acidento produktas 25 morti.[1]
- 6 di februaro - Elizabeth la 2ma kompletigas 60 yari kom rejino dil Unionita Rejio, Kanada, Australia, Nova-Zelando ed altra landi.
- 19 di februaro - Pos ke Europana Uniono ed Usa adoptas sancioni kontre Iran, ol suspensas l'exportacaji di petrolo a Francia ed Unionita Rejio kom respondo.
- 22 di februaro - Acidento kun treno che la staciono Once en Buenos Aires produktas 51 morti e 703 vunditi[2].
- 22 di marto - Stato-stroko en Mali revokas Amadou Toumani Touré de povo.[3]
- 6 di aprilo - Azawad, norda regiono di Mali, deklaras su nedependanta.
- 26 di aprilo - Charles Ghankay Taylor, ex-prezidanto di Liberia, konsideresas kulpozo pri 11 milito-krimini dum l'interna milito di Sierra Leone.
- 6 di mayo - François Hollande vinkas la 2ma baloto por prezidanto di Francia.
- 25 di mayo - En Siria eventas masakro en l'urbo di Hula, qua produktas 108 morti, la maxim multa civili e pueri.
- 26 di mayo - Loreen vinkas Eurovidado konkurso di kansono kun elua kansono Euphoria.
- 6 di junio - Nova masakro en Siria, en la provinco Hama: 78 personi mortigesas.
- 22 di junio - La kongreso di Paraguay revokas la prezidanto Fernando Lugo per akuzo. Federico Franco asumas la povo.[4]
- 26 di junio til 9 di julio - Kosmala teleskopo „Hubble“ fotografas Plutono. To permisos deskovrar nova luno en lua orbito.
- 1 di julio - Elekti por prezidanto en Mexikia. Enrique Peña Nieto, de PRI, vinkas.
- 11 di julio - Astronomi anuncas la deskovro di Styx, la 5ma luno di Plutono.
- 23 di julio - En Irak, samatempal ataki kun bombi mortigas adminime 116 personi e vundas plusa 299 homi.
- 27 di julio til 12 di agosto - Eventas la Someral Olimpiala Ludi en London.
- 1 di agosto - Tifono Saola efektigas intensa pluvi en Filipini, produktas 14 homi mortinta e 154.000 diplasita.
- 11 di agosto - Adminime 306 personi mortas e plu kam 3,000 vundesas pro du ter-tremi en Tabriz, Iran.[5]
- 16 di agosto - Danilo Medina Sánchez divenas prezidanto di Dominikana Republiko.
- 31 di agosto - Armenia ruptas diplomacala relati kun Hungaria.
- 5 di septembro - Ter-tremo kun forteso 7.6 che la skalo di Richter frapas la westala litoro di Kosta Rika.
- 7 di septembro - Kanada ruptas diplomacala relati kun Iran.
- 1 di oktobro - Du paromi kolizionas proxim la vilajo Yung Shue Wan, en Hong Kong. Kun 39 morti[6] e 92 vunditi, ol esis la maxim mortigiva marala dizastro en Hong Kong depos 1971.
- 7 di oktobro - En Venezuela eventas elekti por prezidanto. Hugo Chávez vinkas por 4ma-foye.
- 22 til 31 di oktobro - Uragano Sandy formacesas che Karibiana Maro e frapas Jamaika, la sudo di Kuba, Dominikana Republiko, Haiti Bahama ed Usa sud-weste di Atlantic City (stato Nova York), e ja kom tropikala tempesto, Kanada. Ol produktas 253 morti, de qui 131 en Usa e 104 en Haiti. La globala varmesko judikesas kom un de la kauzi di la granda forteso di ta uragano.
- 6 di novembro - Prezidantal elekti en Usa e Porto-Riko. Barack Obama vinkas Mitt Romney.
- 14 di novembro - Generala striko en Hispania ed en altr Europana landi.
- 29 di novembro - Per 138 Yes-voti, 9 No-voti e 41 absteni, la General Asemblajo di Unionita Nacioni aprobas la propozo 67/19 qua aceptas l'eniro di Palestina stato kom observanta stato.[7]
- 1 di decembro - Enrique Peña Nieto asumas la prezidanteso di Mexikia.
- 12 di decembro - Nord-Korea lansas lua unesma artificala satelito.
- 14 di decembro - Pafado en skolo di Sandy Hook, en Newtown, Connecticut, produktas 26 morti, di qui 20 esis pueri. La pafero pose suocidos.[8]
- 19 di decembro - Artur Mas, prezidanto di la Generalitat (guvernerio) di Katalunia signatas pakto kun Oriol Junqueras, chefo di l'opozanta partiso Esquerra Republicana de Catalunya qua previdas plebicito en 2014 pri Kataluniana nedependo.
- 19 di decembro - Sud-Korea elektas unesmafoye un muliero kom prezidanto: Park Geun-hye.
Ido[redaktar | redaktar fonto]
- 25 til 29 di julio eventis la 67ma Ido-renkontro internaciona en Dessau, Germania.
Naski[redaktar | redaktar fonto]
Morti[redaktar | redaktar fonto]
- 1 di januaro - Kiro Gligorov, prezidanto di Republiko Macedonia (n. 1917)
- 9 di januaro - Malam Bacai Sanhá, prezidanto di Guinea-Bisau (n. 1947)
- 13 di januaro - Rauf Denktaş, unesma prezidanto di Turka republiko di Norda Chipro (n. 1924)
- 20 di januaro - Etta James, Usana kantistino di jazo (n. 1938)
- 24 di januaro - Theo Angelopoulos, Greka filmifisto (n. 1935)
- 29 di januaro - Oscar Luigi Scalfaro, prezidanto di Italia (n. 1918)
- 1 di februaro - Wisława Szymborska, Polona skriptisto, Nobel-laureato (n. 1923)
- 3 di februaro - Ben Gazzara, Usan aktoro (n. 1930)
- 11 di februaro - Whitney Houston, Usana kantistino (n. 1963)
- 19 di februaro[9] - Renato Dulbecco, Italian-Usana virologiisto, Nobel-laureato (n. 1914)
- 20 di februaro - Vitaly Vorotnikov, chefministro di Rusia (n. 1926)
- 1 di marto - Lucio Dalla, Italiana kantisto ed aktoro (n. 1943)
- 6 di marto - Francisco Xavier do Amaral, prezidanto di Estal Timor (n. 1937)
- 7 di marto - Félicien Marceau, Franca skriptisto (n. 1913)
- 10 di marto - Frank Sherwood Rowland, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1927)
- 14 di marto - Ċensu Tabone, prezidanto di Malta (n. 1913)
- 14 di marto - Pierre Schoendoerffer, Franca filmifisto ed aktoro (n. 1928)
- 18 di marto - George Tupou la 5ma, rejulo di Tonga (n. 1948)
- 1 di aprilo - Miguel de la Madrid Hurtado, prezidanto di Mexikia (n. 1934)
- 5 di aprilo - Bingu wa Mutharika, prezidanto di Malawi (n. 1934)
- 11 di aprilo - Ahmed Ben Bella, prezidanto di Aljeria (n. 1918)
- 14 di aprilo - Piermario Morosini, Italiana futbalisto (n. 1986)
- 28 di aprilo - Matilde Camus, Hispana skriptisto ed poeto (n. 1919)
- 29 di aprilo - Shukri Ghanem, chefministro di Libia (n. 1942)
- 3 di mayo - Jorge Illueca, prezidanto di Panama (n. 1918)
- 15 di mayo - Carlos Fuentes, Mexikiana skriptisto (n. 1928)
- 17 di mayo - Donna Summer, Usana kantistino (n. 1948)
- 20 di mayo - Robin Gibb, Britanian-Australiana muzikisto (n. 1949)
- 30 di mayo - Andrew Huxley, Britaniana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
- 5 di junio - Ray Bradbury, Usana skriptisto pri ciencala fiktivajo (n. 1920)
- 11 di junio - Teófilo Stevenson, Kubana boxisto (n. 1952)
- 12 di junio - Elinor Ostrom, Usan ekonomikistino, Nobel-laureato (n. 1933)
- 13 di junio - William Standish Knowles, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
- 30 di junio - Ichak Shamir, chefministro di Israel (n. 1915)
- 8 di julio - Ernest Borgnine, Usan aktoro (n. 1917)
- 24 di julio - John Atta Mills, prezidanto di Ghana (n. 1944)
- 31 di julio - Gore Vidal, Usana skriptisto (n. 1925)
- 20 di agosto - Dom Mintoff, chefministro di Malta (n. 1916)
- 20 di agosto - Meles Zenawi Asres, prezidanto e chefministro di Etiopia (n. 1955)
- 20 di agosto - Phyllis Diller, Usan aktorino (n. 1917)
- 25 di agosto - Neil Armstrong, Usan astronauto (n. 1930)
- 1 di septembro - Smarck Michel, chefministro di Haiti (n. 1937)
- 3 di septembro - Michael Clarke Duncan, Usan aktoro (n. 1957)
- 29 di septembro - Hebe Camargo, Braziliana prizentistino di televiziono (n. 1929)
- 1 di oktobro - Eric John Hobsbawm, Britaniana historiisto (n. 1917)
- 6 di oktobro - Chadli Bendjedid, prezidanto di Aljeria (n. 1929)
- 15 di oktobro - Norodom Sihanouk, rejulo di Kambodja (n. 1922)
- 18 di oktobro - Sylvia Kristel, Nederlandan aktorino (n. 1952)
- 20 di oktobro - Edward Donnall Thomas, Usana mediko, Nobel-laureato (n. 1920)
- 6 di novembro - Clive Dunn, Britanian aktoro (n. 1920)
- 20 di novembro - Ivan Kušan, Kroata skriptisto (n. 1933)
- 23 di novembro - Larry Hagman, Usan cinem-aktoro (n. 1931)
- 25 di novembro - Juan Pereda Asbún, prezidanto di Bolivia (n. 1931)
- 26 di novembro - Joseph Edward Murray, Usana mediko, Nobel-laureato (n. 1919)
- 2 di decembro - Décio Pignatari, Braziliana poeto (n. 1927)
- 5 di decembro - Oscar Niemeyer, Brazilian arkitekto (n. 1907)[10]
- 6 di decembro - Miguel Abia Biteo Boricó, chefa ministro di Equatorala Guinea (n. 1961)
- 11 di decembro - Ravi Shankar, Indiana muzikisto (n. 1920)
- 19 di decembro - Mustafa Ould Salek, prezidanto di Mauritania (n. 1936)
- 30 di decembro - Rita Levi-Montalcini, Italiana medikino e politikistino (n. 1909)
Nobel-premiiziti[redaktar | redaktar fonto]
- Fiziko: Serge Haroche, David Jeffrey Wineland
- Kemio: Robert Joseph Lefkowitz, Brian Kent Kobilka
- Fiziologio o Medicino: John Bertrand Gurdon, Shinya Yamanaka
- Literaturo: Mo Yan
- Paco: Europana Uniono
- Ekonomiko: Alvin Eliot Roth, Lloyd Stowell Shapley
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ Setor de cruzeiros demonstra otimismo apesar de naufrágio do Costa Concordia. bol.com.br.
- ↑ Catástrofe ferroviaria en Argentina causó 50 mortos y 703 heridos.
- ↑ Adam Nossiter (22ma di marto 2012) - Soldiers Declare Coup in Mali - . Soldiers Declare Coup in Mali. The New York Times.
- ↑ (22ma di junio 2012) Entenda a crise que levou à destituição do presidente Lugo no Paraguai. UOL. URL vidita ye la 21ma di junio 2017.
- ↑ (12ma di agosto 2012) Iran earthquakes leave scores dead in Tabriz region (en Angla). BBC. URL vidita ye la 12ma di septembro 2016.
- ↑ (11ma di januaro 2013) List of the 39 deceased in the Lamma ferry disaster. South China Morning Post. URL vidita ye la 23 di junio 2013.
- ↑ (30ma di novembro 2012) La ONU acepta a Palestina (en Hispana). URL vidita ye la 26ma di novembro 2013.
- ↑ (16ma di decembro 2012) Veja a cronologia do massacre na escola Sandy Hook, nos EUA (en Portugalana). G1. URL vidita ye la 12ma di septembro 2016.
- ↑ New York Times. Renato Dulbecco, 97, Dies; Won Prize for Cancer Study. URL vidita ye la 1ma di januaro 2013.
- ↑ Correio Braziliense (5ma di decembro 2012). Causa da morte de Niemeyer foi infecção respiratória, diz médico (en Portugalana). URL vidita ye la 5ma di decembro 2013.
