2012
| Historio > yarcento |
| Yarcenti: |
| 20ma21ma22ma
|
| Yardeki: 2000a • 2010a • 2020a • 2030a • 2040a |
| Yari: 2001 • 2002 • 2003 • 2004 • 2005 |
La yaro 2012 (MMXII per Romala algarismi) esis bisextila yaro komencinta ye sundio segun Gregoriala kalendario. Ol esis la 12ma yaro di la triesma yarmilo, la 12ma yaro di la 21ma yarcento, e la 3ma yaro di la yari 2010a.
Segun la kalendario de la populo maya, en decembro ta yaro finis l'ero qua komencis en 3114 aK. Ante ca yaro, kelka personi kredis ke to signifikus la fino di la homaro.
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
- 1ma di januaro - Kim Jong-un divenas oficale la chefo di Nord-Korea.
- 13ma di januaro - Navo por pasajeri Costa Concordia krulas en Mediteraneo kun plu kam 4.000 personi sur la navo. L'acidento produktas 25 morti.[1]
- 6ma di februaro - Elizabeth la 2ma kompletigas 60 yari kom rejino dil Unionita Rejio, Kanada, Australia, Nova-Zelando ed altra landi.
- 19ma di februaro - Pos ke Europana Uniono ed Usa adoptas sancioni kontre Iran, ol suspensas l'exportaci di petrolo a Francia ed Unionita Rejio kom respondo.
- 22ma di februaro - Acidento di treno che staciono Once en Buenos Aires produktas 51 morti e 703 plusa homi vundita[2].
- 26ma di februaro - Treno ekreligas en Burlington, Ontario, Kanada, e produktas adminime 3 morti e 45 plusa homi vundita.
- 22ma di marto - Stato-stroko en Mali revokas Amadou Toumani Touré de la povo.[3]
- 6ma di aprilo - Azawad, norda regiono di Mali, deklaras su nedependanta.
- 11ma di aprilo - Ter-tremo kun forteso 8.2 che skalo di Richter frapas Indonezia, norde de Sumatra, ed efektigas ondego.
- 26ma di aprilo - Charles Ghankay Taylor, ex-prezidanto di Liberia, judikesas kom kulpinta pri 11 milito-krimini dum l'interna milito di Sierra Leone.
- 6ma di mayo - François Hollande vinkas la 2ma balotado por prezidanto di Francia.
- 7ma di mayo - Vladimir Putin elektesas prezidanto di Rusia.
- 21ma di mayo - Suocidant atako per bombo mortigas plua kam 120 personi en Sanaa, Yemen.
- 25ma di mayo - En Siria eventas masakro en l'urbo Hula, qua produktas 108 morti, la maxim multa ek li civili e pueri.
- 26ma di mayo - Loreen vinkas Euroviziono-Konkurso di Kansono kun elua kansono Euphoria.
- 26ma di mayo - Niko Puhakka divenas championo dil Eurazia dum evento pri MMA DRAKA 7 en kategorio lejer-pezoza.
- 6ma di junio - Nova masakro en Siria, che provinco Hama: 78 personi mortigesas.
- 11ma di junio - Du ter-tremi frapas nordal Afganistan e produktas terglitado qua enterigos urbeto Sayi Hazara e 71 personi. Pos quar dii nur 5 korpi trovesos, e la sercho por korpi finos.
- 22ma di junio - Kongreso di Paraguay revokas la prezidanto Fernando Lugo per akuzo. Federico Franco asumas la povo.[4]
- 26ma di junio til la 9ma di julio - Kosmala teleskopo „Hubble“ fotografas Plutono. To posibligos deskovrar nova luno en lua orbito.
- 1ma di julio - Eventas elekti por prezidanto en Mexikia. Enrique Peña Nieto, de PRI, vinkas.
- 11ma di julio - Astronomi anuncas deskovro di Styx, la 5ma luno di Plutono.
- 23ma di julio - En Irak, samatempal ataki per bombi mortigas adminime 116 personi e vundas plusa 299 homi.
- 27ma di julio til 12ma di agosto - Eventas la Someral Olimpiala Ludi en London.
- 1ma di agosto - Tifono Saola efektigas intensa pluvi en Filipini, produktas 14 morti e la diplaso di 154.000 plusa homi.
- 11ma di agosto - Adminime 306 personi mortas e plu kam 3 000 plusa homi vundesas pro du ter-tremi en Tabriz, Iran.[5]
- 16ma di agosto - Danilo Medina Sánchez divenas prezidanto di Dominikana Republiko.
- 31ma di agosto - Armenia ruptas diplomacala relati kun Hungaria.
- 5ma di septembro - Ter-tremo kun forteso 7.6 che skalo di Richter frapas la westala litoro di Kosta Rika.
- 7ma di septembro - Kanada ruptas diplomacala relati kun Iran.
- 1ma di oktobro - Du paromi kolizionas proxim la vilajo Yung Shue Wan, en Hong Kong, e produktas 39 morti[6] e 92 vunditi. Ol esas la maxim mortigiva marala dizastro en Hong Kong depos 1971.
- 7ma di oktobro - En Venezuela eventas elekti por prezidanto. Hugo Chávez esas 4ma-foye vinkanto.
- 22ma til la 31ma di oktobro - Uragano Sandy formacesas che Karibiana Maro e frapas Jamaika, sudala Kuba, Dominikana Republiko, Haiti, Bahama ed Usa, sud-weste de Atlantic City (stato Nova-York). Ja kom tropikala tempesto, ol frapas Kanada. Entote ol produktas 253 morti, de qui 131 en Usa e 104 en Haiti. La globala varmesko judikesas kom un ek la kauzi di la granda forteso di ta uragano.
- 6ma di novembro - Prezidantal elekti en Usa e Porto-Riko. Barack Obama vinkas Mitt Romney.
- 14ma di novembro - Eventas generala striko en Hispania ed en altra Europana landi.
- 29ma di novembro - Per 138 Yes-voti, 9 No-voti e 41 absteni, la General Asemblo dil Unionita Nacioni aprobas la propozo 67/19 qua aceptas l'eniro di Palestina stato kom observanta stato.[7]
- 1ma di decembro - Enrique Peña Nieto asumas la prezidanteso di Mexikia.
- 12ma di decembro - Nord-Korea lansas lua unesma artificala satelito.
- 14ma di decembro - Pafado che skolo Sandy Hook Elementary, en Newtown, Connecticut, produktas 26 morti, di qui 20 esis pueri. La pafero pose suocidos.[8]
- 19ma di decembro - Artur Mas, prezidanto di la Generalitat (guvernerio) di Katalunia signatas pakto kun Oriol Junqueras, chefo di l'opozanta partiso Esquerra Republicana de Catalunya qua previdas plebicito en 2014 pri Kataluniana nedependo.
- 19ma di decembro - Sud-Korea elektas unesmafoye muliero kom prezidanto: Park Geun-hye.
Ido[redaktar | redaktar fonto]
- De la 25ma til la 29ma di julio eventas la 67ma Ido-renkontro internaciona en Dessau, Germania.
Naski[redaktar | redaktar fonto]
Morti[redaktar | redaktar fonto]
- 1ma di januaro - Kiro Gligorov, prezidanto di Norda Macedonia (n. 1917)
- 9ma di januaro - Malam Bacai Sanhá, prezidanto di Guinea-Bisau (n. 1947)
- 13ma di januaro - Rauf Denktaş, unesma prezidanto di Turka republiko di Norda Chipro (n. 1924)
- 20ma di januaro - Etta James, Usana jazo-kantistino (n. 1938)[9]
- 24ma di januaro - Theo Angelopoulos, Greka filmifisto (n. 1935)
- 29ma di januaro - Oscar Luigi Scalfaro, prezidanto di Italia (n. 1918)
- 1ma di februaro - Wisława Szymborska, Polona skriptisto, Nobel-laureato (n. 1923)
- 3ma di februaro - Ben Gazzara, Usan aktoro (n. 1930)[10]
- 11ma di februaro - Whitney Houston, Usana kantistino (n. 1963)
- 19ma di februaro - Renato Dulbecco, Italian-Usana virologiisto, Nobel-laureato (n. 1914)[11]
- 19ma di februaro - Vitali Vorotnikov, Rusa-Sovietiana politikisto (n. 1926)
- 20ma di februaro - Vitali Vorotnikov, chefministro di Rusia (n. 1926)
- 1ma di marto - Lucio Dalla, Italiana kantisto ed aktoro (n. 1943)
- 6ma di marto - Francisco Xavier do Amaral, prezidanto di Estal Timor (n. 1937)
- 7ma di marto - Félicien Marceau, Franca skriptisto (n. 1913)
- 10ma di marto - Frank Sherwood Rowland, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1927)
- 14ma di marto - Ċensu Tabone, prezidanto di Malta (n. 1913)
- 14ma di marto - Pierre Schoendoerffer, Franca filmifisto ed aktoro (n. 1928)
- 18ma di marto - George Tupou la 5ma, rejulo di Tonga (n. 1948)
- 1ma di aprilo - Miguel de la Madrid Hurtado, prezidanto di Mexikia (n. 1934)
- 5ma di aprilo - Bingu wa Mutharika, prezidanto di Malawi (n. 1934)
- 11ma di aprilo - Ahmed Ben Bella, prezidanto di Aljeria (n. 1918)
- 14ma di aprilo - Piermario Morosini, Italiana futbalisto (n. 1986)
- 25ma di aprilo - Louis le Brocquy, Irlandana piktisto (n. 1916)
- 28ma di aprilo - Matilde Camus, Hispana skriptisto ed poeto (n. 1919)
- 29ma di aprilo - Shukri Ghanem, chefministro di Libia (n. 1942)
- 3ma di mayo - Jorge Illueca, prezidanto di Panama (n. 1918)
- 6ma di mayo - Lubna Agha, Usan artistino (n. 1949)
- 15ma di mayo - Carlos Fuentes, Mexikiana skriptisto (n. 1928)
- 17ma di mayo - Donna Summer, Usana kantistino (n. 1948)
- 20ma di mayo - Robin Gibb, Britanian-Australiana muzikisto (n. 1949)
- 30ma di mayo - Andrew Huxley, Britaniana biologiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
- 5ma di junio - Ray Bradbury, Usana skriptisto pri ciencala fiktivajo (n. 1920)
- 11ma di junio - Teófilo Stevenson, Kubana boxisto (n. 1952)
- 12ma di junio - Elinor Ostrom, Usan ekonomikistino, Nobel-laureato (n. 1933)
- 13ma di junio - William Standish Knowles, Usana kemiisto, Nobel-laureato (n. 1917)
- 30ma di junio - Ichak Shamir, chefministro di Israel (n. 1915)
- 8ma di julio - Ernest Borgnine, Usan aktoro (n. 1917)
- 24ma di julio - John Atta Mills, prezidanto di Ghana (n. 1944)
- 31ma di julio - Gore Vidal, Usana skriptisto (n. 1925)
- 20ma di agosto - Dom Mintoff, chefministro di Malta (n. 1916)
- 20ma di agosto - Meles Zenawi Asres, prezidanto e chefministro di Etiopia (n. 1955)
- 20ma di agosto - Phyllis Diller, Usan aktorino (n. 1917)
- 25ma di agosto - Neil Armstrong, Usan astronauto (n. 1930)
- 30ma di agosto - Jacek Sempoliński, Polona piktisto (n. 1927)
- 1ma di septembro - Hal David, Usana lirikisto (n. 1921)
- 1ma di septembro - Smarck Michel, chefministro di Haiti (n. 1937)
- 3ma di septembro - Michael Clarke Duncan, Usan aktoro (n. 1957)
- 29ma di septembro - Hebe Camargo, Braziliana prizentistino di televiziono (n. 1929)
- 1ma di oktobro - Eric John Hobsbawm, Britaniana historiisto (n. 1917)
- 6ma di oktobro - Chadli Bendjedid, prezidanto di Aljeria (n. 1929)
- 6ma di oktobro - Raoul De Keyser, Belga piktisto (n. 1930)
- 15ma di oktobro - Norodom Sihanouk, rejulo di Kambodja (n. 1922)
- 18ma di oktobro - Sylvia Kristel, Nederlandan aktorino (n. 1952)
- 20ma di oktobro - Edward Donnall Thomas, Usana mediko, Nobel-laureato (n. 1920)
- 6ma di novembro - Clive Dunn, Britanian aktoro (n. 1920)
- 20ma di novembro - Ivan Kušan, Kroata skriptisto (n. 1933)
- 23ma di novembro - Larry Hagman, Usan cinem-aktoro (n. 1931)[12]
- 25ma di novembro - Juan Pereda Asbún, prezidanto di Bolivia (n. 1931)[13]
- 26ma di novembro - Joseph Edward Murray, Usana mediko, Nobel-laureato (n. 1919)
- 30ma di novembro - Inder Kumar Gujral, chefministro di India (n. 1919)
- 2ma di decembro - Décio Pignatari, Braziliana poeto (n. 1927)
- 5ma di decembro - Oscar Niemeyer, Brazilian arkitekto (n. 1907)[14]
- 6ma di decembro - Miguel Abia Biteo Boricó, chefa ministro di Equatorala Guinea (n. 1961)
- 7ma di decembro - Thomas Cornell, Usan artisto (n. 1937)
- 10ma di decembro - Iajuddin Ahmed, prezidanto e chefministro di Bangladesh (n. 1931)
- 11ma di decembro - Ravi Shankar, Indiana muzikisto (n. 1920)
- 19ma di decembro - Mustafa Ould Salek, prezidanto di Mauritania (n. 1936)
- 30ma di decembro - Rita Levi-Montalcini, Italiana medikino e politikistino (n. 1909)
Nobel-premiiziti[redaktar | redaktar fonto]
- Fiziko: Serge Haroche, David Jeffrey Wineland
- Kemio: Robert Joseph Lefkowitz, Brian Kent Kobilka
- Fiziologio o Medicino: John Bertrand Gurdon, Shinya Yamanaka
- Literaturo: Mo Yan
- Paco: Europana Uniono
- Ekonomiko: Alvin Eliot Roth, Lloyd Stowell Shapley
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ Setor de cruzeiros demonstra otimismo apesar de naufrágio do Costa Concordia - Publikigita da bol.com.br.
- ↑ 10 años de la tragedia ferroviaria de Once: qué ocurrió esa mañana de febrero que sacudió a Argentina - Publikigita da CNN en Español. Dato di publikigo: 21ma di februaro 2022. Idiomo: Hispana.
- ↑ Soldiers Declare Coup in Mali - Autoro: Adam Nossiter. Dato di publikigo: 22ma di marto 2012. URL vidita ye 22ma di marto 2012.
- ↑ Entenda a crise que levou à destituição do presidente Lugo no Paraguai - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 22ma di junio 2012. URL vidita ye 21ma di junio 2017.
- ↑ Iran earthquakes leave scores dead in Tabriz region - Publikigita da BBC. Dato di publikigo: 12ma di agosto 2012. URL vidita ye 12ma di septembro 2016. Idiomo: Angla.
- ↑ List of the 39 deceased in the Lamma ferry disaster - Publikigita da South China Morning Post. Dato di publikigo: 11ma di januaro 2013. URL vidita ye 23ma di junio 2013.
- ↑ Dato di publikigo: 30ma di novembro 2012. URL vidita ye 26ma di novembro 2013. Idiomo: Hispana.
- ↑ Veja a cronologia do massacre na escola Sandy Hook, nos EUA - Publikigita da G1. Dato di publikigo: 16ma di decembro 2012. URL vidita ye 12ma di septembro 2016. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Etta James, Singer, Dies at 73 - Publikigita da The New York Times. Dato di publikigo: 20ma di januaro 2012.
- ↑ Ben Gazzara dies at 81; veteran actor of stage and screen - Publikigita da Los Angeles Times. Dato di publikigo: 4ma di februaro 2012. Idiomo: Angla.
- ↑ Renato Dulbecco, 97, Dies; Won Prize for Cancer Study - Publikigita da New York Times. URL vidita ye 1ma di januaro 2013.
- ↑ Muere a los 81 años el actor Larry Hagman, el malvado JR de 'Dallas' - Publikigita da El País. Dato di publikigo: 24ma di novembro 2012. URL vidita ye 31ma di agosto 2019. Idiomo: Hispana.
- ↑ Murió expresidente boliviano Juan Pereda Asbún - Publikigita da La Opinión. Dato di publikigo: 24ma di novembro 2012. URL vidita ye 31ma di agosto 2019. Idiomo: Hispana.
- ↑ Causa da morte de Niemeyer foi infecção respiratória, diz médico - Publikigita da Correio Braziliense. Dato di publikigo: 5ma di decembro 2012. URL vidita ye 5ma di decembro 2013. Idiomo: Portugalana.