Jamaika
Commonwealth of Jamaica
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jamaika esas insulo e stato en Karibeano. Ol havas aproxime 234 km di longeso maxima ed aproxime 80 km di larjeso, qua rezultas cirkum 11 mil km² di totala surfaco. Ol jacas en Karibeano cirkum 145 km sude de Kuba e cirkum 191 km weste de Hispaniola.
La vorto Jamaika originas di Xamayca, vorto en arawak-linguo, ke signifikas "lando di ligno e di aquo".
Bazala fakti pri Jamaika
Historio[redaktar | edit source]
 |
Videz anke: Historio di Jamaika. |
Arawak e Taino indijeni habitis Jamaika kande Kristoforo Kolumbo diskovrezis l'insulo ye 1494. La sudo dil insulo koncentris granda parto di indijena populo. Taino indijeni nur habitis l'insulo kande Britaniani konquestis ol[2]. Kolumbo revendikis l'insulo por Hispania ye 1494, e posible il desembarkis en la regiono nune nomizita Discovery Bay. Ye 1534 Hispaniani fondis l'urbo di "Villa de la Vega" - nune Spanish Town - qua divenis chef-urbo di Hispaniana e pos di Britaniana kolonio, til la 19ma yarcento.
Dum 100 yari, de 1555 til 1655 l'insulo divenis sub ataki di pirati, e finale ye 1655 Angliana admiralo William Penn e generalo Robert Venables sizis Jamaika e konquestis lasta Hispaniana fortuo[3]. Ye 1660 Jamaikana populo esis 4.500 blanka e 1.500 nigra, e maxim frue la 1670a yari, nigra habitanti esis la majoritato di la populo[4].
Dum nexta 200 yari Jamaika divenis un di precipua fabrikeri di sukro de sukrokano di mondo, e produktis 77 000 tuni di sukro omna yari de 1820 til 1844. Kun fino di sklaveso ye 1807, Britania komencis importar Chiniani e Indiani kom aprentis-kontraktisti por verkar en plantacerii.
Jamaika divenis nedependanta de Unionita Rejio ye 6 di agosto 1962.
Politiko[redaktar | edit source]
Jamaika esas parlamentala monarkio. La chefo di stato esas Elizabeth 2ma di Unionita Rejio, reprezentata da Kenneth Hall, general-guverniestro. La chefa ministro, Orette Bruce Golding, esas la chefo di guvernio pose 11 di setembro 2007.
La Parlamento havas 2 chambri: Senato, kun 21 membri, e Chambro di Deputati, kun 60 membri.
Geografio[redaktar | edit source]
Jamaika esas la 3ma granda insulo en Karibeano. Ol jacas inter 17º e 19º N ed inter 76º e 79º W. Lua precipua urbi esas Kingston, Portmore, Spanish Town, Mandeville, Ocho Ríos, Port Antonio, Negril, e Montego Bay.
Klimato esas varma e humida tropikala klimato, malgre en alta monti klimato esas temperema. Blue Mountains esas mikra montaro en l'insulo. Lua maxim alta monto esas Blue Mountain Peak, kun 2,256.1 m di altitudo.
Ekonomio[redaktar | edit source]
|
Videz anke: Ekonomio di Jamaika. |
Turismo e minado esas la precipua ekonomiala aktivesi dil insulo. Cirkum 1.3 milioni di turisti vizitas lando omna yari.
Demografio[redaktar | edit source]
Kulturo[redaktar | edit source]
La ritmi reggae, ska, dancehall ed altra originis en Jamaika.
Referi[redaktar | edit source]
- ↑ CIA:The World Factbook - Jamaica
- ↑ "The Taino of Jamaica (Jamaica)" jamaicans.com
- ↑ "Jamaica's English History" - Jamaica National Heritage Trust
- ↑ "A failed settler society: marriage and demographic failure in Jamaica" Journal of Social History, Fall, 1994
| Stati e teritorii en Karibeano |
|---|
| Antigua e Barbuda | Bahama | Barbados | Dominika | Dominikana Republiko | Grenada | Haiti | Jamaika | Kuba | Santa Kitts e Nevis | Santa Lucia | Santa Vincent e Grenadini | Trinidad e Tobago |
| Dependanta teritorii: Anguila | Aruba | Virgin-Insuli Britana | Guadelupa | Kaiman-Insuli | Kuracao | Martinik | Montserrat | Navassa | Porto-Riko | Sant Maarten | Turks e Kaikos-Insuli | Virgin-Insuli Usana |
| Anciena Nederlandan Antili, nune parto di Nederlando: Bonaire | Saba | Sint Eustatius |
