Santa Kitts e Nevis
| Santa Kitts e Nevis | ||
| Federation of Saint Kitts and Nevis | ||
|
.svg)
| |
| Standardo di Santa Kitts e Nevis | Blazono di Santa Kitts e Nevis | |
| Nacionala himno: | ||
| O Land of Beauty! | ||
| ||
Urbi:
| ||
| Chefurbo: | Basseterre | |
| · Habitanti: | 14 000 (2018) | |
| Precipua urbo: | Basseterre | |
Lingui:
| ||
| Oficala lingui: | Angla | |
| Tipo: | Monarkio | |
| · Rejo: | Charles la 3ma di Unionita Rejio | |
| · Generala guvernisto: | Marcella Liburd | |
| · Chefministro: | Terrance Michael Drew | |
Surfaco: (207ma maxim granda)
| ||
| · Totala: | 261 km² | |
| · Aquo: | neglijebla % | |
Habitanti: (187ma maxim granda)
| ||
| · Totala: | 47 606[1] (2021) | |
| · Denseso di habitantaro: | 164 hab./km² | |
Plusa informi:
| ||
| Valuto: | Dolaro di Estal Karibia | |
| Veho-latero: | sinistre | |
| ISO: | KN
| |
KNA
| ||
659
| ||
| Reto-domeno: | .kn | |
Santa Kitts e Nevis esas mikra lando jacanta an Karibia. Ol esas la min granda suverena stato di Amerika, ambe en surfaco totala e quanto di habitanti. La plena nomo dil arkipelago esas Santa Christopher e Nevis. Kit es Angla familiara nomo por Christopher.
Bazala fakti pri Santa Kitts e Nevis.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]
| Precipua artiklo: Historio di Santa Kitts e Nevis |
L'insuli ja habitesis posible depos 3.000 yari ante nun, ante l'arivo dil populo Arawak. Tamen, la nomo e l'origino di ca unesma habitanti esas nekonocata[2]. L'indijeni Kalinango, la lasta populo qua establisis su an l'insuli, arivis ibe 300 yari ante l'Europani. L'arkipelago deskovresis da Cristoforo Colombo en 1493, e probable nomesis da lu segun la patron-santo dil dio.
En 1538, Franca hugenoti establisis su en Santa Kitts, ma Hispani destruktis lua kolonio e deportis la transvivinti. En 1623 l'Angli e pose la Franci establisis kolonio che l'insulo. Angli e Franci unionis por konfrontar le Kalinago e facis gentocido kontre li en 1626. Tri yari pose, en 1629, Hispani komandita da Fadrique de Toledo invadis Santa Kitts ed ekpulsis l'Angli.
L'insulo Nevis koloniigesis dal Angli en 1628. De ibe, komencis la koloniigo di altra insuli, exemple Antigua, Montserrat, Anguila e Tortola. Britaniani okupis tota teritorio en 1814, e kreis kolonio nomizita Santa-Kitts-Nevis-Anguila. En 1882, St. Kitts, Nevis ed Angila unionesis en singla kolonio. Dum la yari 1940a, fondesis partiso St Kitts-Nevis-Anguilla Labour Party, pose rinomizita St Kitts-Nevis Labour Party, abreviuro SKNLP. En 1965, fondesis konservema partiso People's Action Movement, abreviuro PAM.
Santa-Kitts-Nevis-Anguila divenis autonoma en 1967. Anguila rebelesis e divenis separita kolonio en 1971. Santa Kitts e Nevis nedependanteskis del Unionita Rejio ye la 19ma di septembro 1983. Kennedy Simmonds, de partiso People's Action Movement (PAM) divenis l'unesma chefministro di la lando.
Politiko
[redaktar | redaktar fonto]
Santa Kitts e Nevis esas konstitucala monarkio. Charles la 3ma di Unionita Rejio reprezentesas lokale da generala guvernisto. La chefo di guvernerio esas la chefministro, qua elektesas da la generala guvernisto, e ordinare esas la chefo dil partiso qua recevis la majoritato di la voti.
La parlamento (National Assembly) havas 14 o 15 membri, di qui 11 esas deputati qui elektesas dal populo por 5-yara periodo en elektala distrikti. L'altra 3 esas senatani qui elektesas da la Generala guvernisto. La lasta membro dil parlamento esas la supera statala advokato (attorney-general, en Angla), qua esas membro ex officio.
La maxim alta korto esas la Supra Korto di Estal Karibia, kun sideyo en Santa Lucia. Un ek la judiciisti di la supra korto habitas Santa Vincent. La konstituco di Santa Kitts e Nevis aprobesis ye la 22ma di junio 1983, ed adoptesis ye la sequanta dio.[3]
Geografio
[redaktar | redaktar fonto]
L'insuli havas volkanal origino. La maxim alta monto dil arkipelago esas Mount Liamuiga (1.156 m) en Saint Christopher. La maxim alta monto di Nevis esas Mount Nevis (956 m). Nevis jacas 3 km sude de Saint Christopher (Santa Kitts). La total extenseso dil litoro esas 135 km.
Geologiale l'insuli esas yuna; la maxim olda roki probable formacesis 50 milion yari ante nun, dum Mioceno. Nevis komencis formacesar cirkume 3,45 milion yari ante nun, dum Plioceno.
La klimato esas tropikala temperata da marala venti. La pluvoza sezono eventas de mayo til novembro. Ne existas importanta fluvii en l'insuli.
La du precipua fluvii di la lando esas Cayon e Wingfield, ambe permananta. Altri esas tempala fluveti.
Ekonomio
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Ekonomio di Santa Kitts e Nevis |
Turismo esas importanta fonto di revenuo.
Demografio
[redaktar | redaktar fonto]
Segun statistiki de The World Factbook por julio 2018, Santa Kitts e Nevis havis 53 094 habitanti. Segun etnio, esis 92% esas decendanta de Afrikani. Mestici esas 3%, blanki esas 2,1%, Est Indiani esas 1,5%, altra etnii esas 0,6%, e ne existas informi pri 0,3%.[4] Sant-Christopher o Santa Kitts, la maxim granda insulo, koncentras 80% de la habitantaro.
La linguo oficala esas Angla.[4]
La procento di habitantaro segun religio esas: 74% protestanti (inkluzite 20,6% Anglikani, 19,1% Metodisti, ed altri). Katoliki esas 6,7%, Rastafariani esas 1,7%, testi di Jehova esas 1,3%, altra religii esas 7,6%, nula religio esas 5,2%, e ne existas informo pri 3,2% de la habitanti.[4]
La maxim grand urbo esas la chef-urbo Basseterre. Altra importanta urbo esas Charleston.
Kulturo
[redaktar | redaktar fonto]
La koquarto di Santa Kitts e Nevis uzas multa fresha ingredienti. La dieto di lokala habitanti inkluzas multa fishi e karni, nome de kapro, saporigata per ingredienti de Westala Indii. Goat Water, supo konsistanta ek kapro-karno, koquata kun artokarpofrukto, papayo, pasto-bulo e kompoto di tomato esas la maxim konocata lokala disho.
Karnavalo en Santa Kitts eventas de la 18ma di decembro til la 3ma di januaro. La moderna karnavalo dil insuli komencis depos la duimo dil yari 1950a, influita dal karnavalo di Trinidad e Tobago.
En junio eventas muzikala festivalo en Santa Kitts e Nevis. En Nevis ol recevas la nomo Culturama, ed iras til julio. La muziko di la lando konocesas pro lua diversa festivali de la lando, exemple la propra Karnavalo. La maxim populara ritmi esas salsa, jazo, soca, calypso, e la muziko facita kun stalo-tamburi (steelpan). Ultre stalo-tamburi, altra instrumenti uzata esas shack-shack (sorto di ludosonalido kun fazeolo-semini interne ol), stalo-triangulo, gitari, ed altri. Yen kelk exempli pri calypso-muzikisti del insuli: Mighty Kush, Lord Mike, Elmo Osborne, Lord Harmony, King Monow, e Mighty Saint. En Nevis, aparis kelka calypso-bandi dum la yari 1980a: Mighty Chevi, Bahowlah the Meek, King Meko, e Chaplet and Ginger.
Pro influo Britaniana, la maxim populara e praktikata sporto di la lando esas kriketo. Kavalo-kurado ank esas populara, nome en Nevis.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ "World Population Prospects 2022: Demographic indicators by region, subregion and country, annually for 1950-2100" (XSLX) - Publikigita da United Nations Department of Economic and Social Affairs. URL vidita ye 19ma di agosto 2023. Idiomo: Angla.
- ↑ Videz, exemple, l'artiklo Nevis Heritage excavation reports, 2000-2002, Arkeologio-fako, Universitato Southampton, 8ma di agosto 2006.
- ↑ 1983 Saint Kitts and Nevis Constitution - URL vidita ye 10ma di agosto 2014.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Saint Kitts and Nevis - The World Factbook - Publikigita da CIA. URL vidita ye 27ma di julio 2019.
| Suverena stati e Nesuverena teritorii che Karibia |
|---|
| Antigua e Barbuda | Bahama | Barbados | Dominika | Dominikana Republiko | Grenada | Haiti | Jamaika | Kuba | Santa Kitts e Nevis | Santa Lucia | Santa Vincent e Grenadini | Trinidad e Tobago |
| Nesuverena teritorii: Anguila | Aruba | Virgin Insuli Britaniana | Guadelupa | Insuli Kaiman | Kuracao | Martinik | Montserrat | Navassa | Porto-Riko | Sint Maarten | Insuli Turks e Kaikos | Virgin Insuli Usana |
| Anciena Nederlandan Antili, nun parto de Nederlando: Bonaire | Saba | Sint Eustatius |