Ekonomio di Sri-Lanka
| Ekonomio di Sri-Lanka | ||
|---|---|---|
| Pekunio | Rupio di Sri-Lanka | |
| Internaciona organizuri | MOK, SAFTA, Koopero-Organizuro di Shanghai, ed altri | |
| Statistiki [1] | ||
| Totala nacionala produkturo (TNP) | US$ 296 595 milioni (2021) | |
| Rango TNP | 57ma[2] maxim granda | |
| Kresko di TNP | 3,33% (2021) | |
| TNP po persono | US$ 13 400 (2021) | |
| TNP segun sektoro | agrokultivo 7,8%, industrio 30,5%, servadi 61,7% | |
| Inflaciono | 7,01% (2021) | |
| Habitantaro sub la povreso-lineo | 4,1% (2016) | |
| Laboro-povo | 8 268 000 (2021) | |
| Laboro-povo segun okupo | agrokultivo 27%, industrio 26%, servadi 47% (2017) | |
| Chomeso | 5,39% (2021) | |
| Komercala parteneri [1] | ||
| Exportaci (US$) | 13 083 milioni (2020) | |
| Precipua parteneri | Usa 24%, India 8%, Unionita Rejio 7%, Germania 7% (2019) | |
| Importaci (US$) | 18 271 milioni (2020) | |
| Precipua parteneri | India 24%, Popul-Republiko Chinia 23%, Singapur 7%, Unionita Araba Emirii 6%, Malaizia 5% (2019) | |
| Publika financi [1] | ||
| Extera debo | 55 332 milioni (2019) | |
| Revenuo totala (US$) | 12,07 miliardi (2017) | |
| Spenso totala (US$) | 16,88 miliardi (2017) | |
| Noto: Ecepte kande kontree mencionata, valori en ca tabelo esas en Usana dolari | ||
L'ekonomio di Sri-Lanka subisis efekti de la longa interna milito qua duris de 1983 til 2009. Tamen, de 2003 til 2012 la lando kreskis mezavalore 6,4% omnayare, plu multe kam lua vicini. Mondala Banko avertis ke la kresko eventis en sektori qui ne povas vendesar exterlande, exemple lokala servadi, konstrukto, lokala transporto, edc., do la manteno di la kresko ne povis durigar. Fakte, l'ekonomiala kresko diminutis delore: l'ekonomio kreskis 3,3% en 2018, e 2,3% en 2019. En 2020 la lando subisis ekonomiala krizo, e la habitanti konfrontis manko di nutrivi, kombustivi ed elektro.
Pri substrukturo, Sri-Lanka havas 114 093 kilometri di chosei, di qui nur 16 977 kilometri esas asfaltizata. La lando anke havis 1562 kilometri di ferovoyi en 2016[1]. Nun, Sri-Lanka havas alta indexo pri homala developeso, e 90,1% de lua habitantaro savas lektar e skribar. To rezultis de universala eduko e bona sistemo di sanesoflego. La lando havas 555 publika hospitali.
La granda komercala deficito duras suciar, tamen la pekunio sendita da Sri-Lankani qui vivas exterlande helpas kompensar komercala deficito. Guvernala debo reprezentas 80% de la TNP, ed esas un ek la maxim alta del emersanta ekonomii.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]Kande Sri-Lanka (lor nomizita Ceylon) nedependanteskis en 1948, lua sociala statistiki esis plu bona kam olta di lua vicini. Pro lua strategiala lokizo en Indiala oceano, on expektis rapida ekonomiala kresko. Tamen, l'optimismo diminutis pos 1960, pro diversa erori en ekonomiala politiko. La lando membreskis l'Internaciona Monetala Fonduro en 1950 ed adoptis kambiala pareso segun la sistemo di Bretton Woods. Kontroli dil kurso di kambio augmentis en 1953, kun nova lego. Pose, la kontroli augmentis o diminutis kom reakto a kambiala krizo. La kontroli augmentis de 1970 til 1977 kande la sistemo di Bretton Woods krulis. Depos 1960 la respondo ad ekonomiala krizi esis remplasar importacita produkturi por lokala produktado. Statala interveno en l'ekonomio esis frequa.
Sri-Lanka komencis abandonar socialista influo en 1977. Depos ta yaro, la lando komencis privatigar, desregular ed apertar l'ekonomio ad extera konkurenco. En 1983 komencis interna milito, en qua gerilera* grupo Liberiganta Tigri de Tamil Eeelan probis krear nedependanta stato nomizita Tamil Eelam norde de la lando, en regiono habitata da individui di etnio Tamil. En 2001, l'extera debo di Sri-Lanka atingis 101% de TNP.
Pos finir l'interna milito, la skopo di la guvernerio esis rikonstruktar l'ekonomio e developar regioni afektita da la milito, ed anke developar mikra e meza entraprezi. La lando sucesis duimigar povreso plu efikive kam lua vicini, ed en 2016 nur 4,1% de lua habitantaro vivis sub povreso-lineo.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1,0 1,1 Sri Lanka - The World Factbook - Publikigita da CIA. URL vidita ye 8ma di aprilo 2023.
- ↑ https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/real-gdp-purchasing-power-parity/country-comparison