Kalkulo

Isaac Newton, un ek la precipua matematikisti qua developis kalkulo, por uzar en astronomio e studiar gravitado.

Kalkulo (de Latina calculus, "stoneto uzita por kontar") esas fako di matematiko derivita de l'anciena Greka geometrio, kande Demokrito kalkulis la volumino di piramidi e koni e konsideris li konsistanta ek granda nombro di tre mikra parti. Anke cirkum ta epoko, Euxodo ed Arkimedes kalkulis precize l'areo dil cirklo per aproximo kun poligoni.

Ja dum 17ma yarcento, Cavalieri e Torricelli ampligis l'uzado di l'infinita parti e Descartes e de Fermat uzis l'algebro por trovar l'arei e la tangenti (nune integrala kalkulo e derivado). Fermat e Barrow kredis ke amba kalkuli interrelatas ma til l'arivo di Newton e von Leibniz ne demonstresis ito. Li, separite, demonstris ke tala kalkuli esas inversa e ni hodie konocas ita aserto kom "Fundamentala Teoremo pri kalkulo".

Dum la 18ma yarcento, l'apliki dil kalkulo augmentis ma l'uzo di infinita quanti e la sercho dil geometriala senco produktis multa konfuzeso. Ma en 19ma yarcento la bazala teorio dil kalkulo ampligesis e definesis konceptaji quale derivajo ed integralo qui faciligis l'uzado di kalkulo.