Napoléon la 3ma
| Charles Louis Napoléon Bonaparte Napoléon la 3ma | ||
| ||
Rejulo di  Francia
| ||
| Guvernisteso: | de 2ma di decembro 1852 til 4ma di septembro 1870 | |
| Precedanto: | lu propra, kom prezidanto | |
| Sucedanto: | fino dil monarkio | |
| Prezidanto di Francia
| ||
| Guvernisteso: | de la 20ma di decembro 1848 til la 2ma di decembro 1852 | |
| Precedanto: | Louis-Eugène Cavaignac (chefministro, ma de facto anke chefo di stato) | |
| Sucedanto: | lu propra, kom imperiestro | |
| Personal informi | ||
| Naskodato: | 20 di aprilo 1808 | |
| Naskoloko: | Paris, Francia | |
| Mortodato: | 9 di januaro 1873 | |
| Mortoloko: | Chislehurst, Kent, Anglia | |
Charles Louis Napoléon Bonaparte (1808 til 1873) esis prezidanto di Francia e pose imperiestro sub la titulo Napoléon la 3ma.
Dum sua yuneso il esis membro di Carbonari, organizuro di rezisto kontre Austriana dominaco en nordal Italia. To pose havis efekti sur lua externa politiko.
Enkarcerigita de oktobro 1836 til agosto 1840 pos duesmafoye probir stato-stroko, ilu fugis ad Unionita Rejio en mayo 1846, e retrovenis a Francia pos la revoluciono di februaro 1848, por vinkar prezidantal elekto ye la 10ma di decembro. Ye la 2ma di decembro 1851 Napoléon prenis diktatoriala povi, e sendis politikala karcerani a punisala kolonii, exemple l'Insulo dil Diablo en Franca Guyana, o Nova-Kaledonia. Ye la 28ma di aprilo 1855 il transvivis asasino-probo.
Dum la milito di Krimea, de 1854 til 1856, Napoléon la 3ma opozis Rusa imperio e federis kun Otoman imperio. Ye la 14ma di januaro 1858 Napoléon transvivis altra mortigo-probo. En mayo-julio 1859 Franca interveno sekurigis Austria vinkeso en Italia, e la rezulto di to esis l'unigo di Italia e l'aquiro por Francia di la regioni Savoya e Nice en 1860. Lastafoye Francia extensis sua teritorio en Europa. Francia partoprenis la duesma opiumo-milito kun Unionita Rejio, ed en 1860 franca trupi eniris Beijing.
Tamen, l'interveno en Mexikia de januaro 1862 til marto 1867 finis per vinkeso e mortigo dil imperiestro Maximilian la 1ma. Prusia, pos vinkir Austria dum somero 1866, insidiis il militar kontre ol por unigar Germania tra milito. Malada pro renala morbo, Napoléon komandis armeo qua vinkesis en Sedan e kapitulacis ye la 2ma di septembro 1870.
Legaco
[redaktar | redaktar fonto]Importanta chanjo dum ilua rejeso esis la rikonstrukto di Paris direktita dal Barono Haussmann, de labirinto di stradi nesalubra a larja rekta avenui kun petra domi e arbori, qui anke posibligis uzar kanoni.
Il extensis Franca fervoyala reto akompaninta industriala revoluciono.
Tale dicita "moblaro-stilo Napoléon la 3ma" piktesis nigra kun mikra floro-buketi blanka e reda.