Tegucigalpa
| Tegucigalpa | ||
| ||
| Tegucigalpa vidita de la monto Picacho. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Honduras
| |
Informo:
| ||
| Latitudo: | 14°06'00" N | |
| Longitudo: | 87°13'00" W | |
| Altitudo: | 990 m | |
| Surfaco: | 1515 km² | |
| Habitanti: | 1 326 460 (2023) | |
| Denseso di habitantaro: | 880 hab./km² | |
| Horala zono: | UTC-6 | |
| Urbestro: | Jorge Aldana | |
Mapo:
| ||
| ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.lacapitaldehonduras.com | ||
Tegucigalpa esas la chef-urbo, la maxim populoza urbo e la politikala ed administrala centro di Honduras. Segun statistiki de 2023, ol havis 1 326 460 habitanti. Dum la koloniigo, la regiono esis centro por extraktado di arjento ed oro. Nun ol esas sideyo por la maxim multa statala kompanii, e del universitato Universidad Nacional Autónoma de Honduras - UNAH.
L'urbo jacas sur valo cirkondata da monti. Lua aeroportuo, Toncontín, esas notora pro havar extreme kurta voyo por terveno, kompare ad altra internaciona aeroportui. Pilotisti mustas manovrar atenceme l'avioni por evitar koliziono kun la monti vicina al aeroportuo.
La substrukturo dil urbo ne akompanis la kresko di la habitantaro. La manko di projeti pri developo e kresko dil urbo, la densa urbanigado e la povreso esas duranta problemi.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]
Tegucigalpa fondesis ye la 29ma di septembro 1578 da Hispani, sub la nomo Real de Minas de San Miguel de Tegucigalpa. Preske du yarcenti pose, ye la 10ma di junio 1762 lua nomo chanjesis a Real Villa de San Miguel de Tegucigalpa y Heredia. En 1788 l'urbo extingesis, ed en 1791 ol divenis parto di Comaguaya. En 1817 ol separesis de Comaguaya, e lor urbestro Narciso Mallol komencis konstruktar ponto super la fluvio Choluteca, qua inauguresis en 1821 e ligis Tegucigalpa kun la vicina Comayagüela.
En 1821 Tegucigalpa fakte divenis urbo, ed en 1824 l'unesma Kongreso di la Republiko di Honduras deklaris ke Tegucigalpa e Comayagua, lor la du maxim importanta urbi de la lando, esus chef-urbi di Honduras, alterne. Ta alterno duris pos la nedependo di Honduras en 1838 til la 30ma di oktobro 1880, kande Tegucigalpa divenis definitive la chef-urbo di la lando.
En 1898 decidesis ke l'urbi Tegucigalpa e Comayagüela, vicina e separita per la rivero Choluteca, divenus ambe la chef-urbo di Honduras. Lor, la du urbi havis cirkume 40 mil habitanti, single.
Pos la yari 1930a Tegucigalpa duris kreskar, ed atingis 250 mil habitanti dum la yari 1960a, epoko en quo formacesis la granda quartero Colonia Kennedy, inauguresis l'universitato autonoma di Honduras, UNAH, e konstruktesis la hotelo Honduras Maya Hotel. L'urbo duris esar mikra til la yari 1970a, kande multa rurala migranti establisis su este del urbo.
Dum la yari 1980a multa avenui, viadukti ed alta edifici inauguresis, e l'anciena peizajo di du-etaja konstrukturi modifikesis multe. Tamen, la manko di projeti pri la kresko urbala divenis evidenta, kande la talusi di la vicina monti rapide okupesis dal povra habitantaro.
Ye la 30ma di oktobro 1998, uragano Mitch devastis Tegucigalpa e la cetera Honduras.[1] Dum kin dii, inundadi e terglitadi produktis mili di mortinti, destruktis foresti, e domajis severe la substrukturo e mili di domi. Arei de Comayagüela anke subisis severa destruktado, nome kande terglitado kreis digo qua blokusis rivero Choluteca, e lua aqui inundis basa tereni del urbo.
Nun, Tegucigalpa esas l'urbo kun la maxim granda indexo pri homala developeso de Honduras, 0,859, plu multe kam San Pedro Sula, la duesma. L'urbo duras kreskar adeste, adsude ed adweste, por formacar desorganizita metropolala regiono.
Geografio
[redaktar | redaktar fonto]
Tegucigalpa jacas inter montaro e havas altitudi di 975 metri en lua maxim basa punti, e 1 463 metri en lua maxim alta punti, en la suburbi. La reliefo dil urbo konsistas ek neabrupta kolini. Ante la koloniigo, foresti kovris la regiono, ed ankore existas boski di koniferi proxim ol.
Fluvio Grande o Choluteca trairas l'urbo norde til sude, e separas Tegucigalpa (weste) de Comayagüela (este). Ensemble, Tegucigalpa e Comayagüela kovras 201 km². Weste del urbo existas aquobarilo nomizita Los Laureles, qua furnisas 30% del aquo bezonata da Tegucigalpa.
La klimato di Tegucigalpa esas tropikala (Aw, segun la klimatala klasifikuro da Köppen) influata dal altitudo. Pro to, ol esas min humida kam la klimato de la basa vali e la regioni litorala. Existas du sezoni: la sika e kolda komencas en novembro e finas en marto, kontre ke la pluvoza sezono komencas en aprilo e finas en oktobro. La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 871 mm, e pluvas mezavalore dum 73 dii, omnayare.
Segun inquesto publikigita en 2014, Tegucigalpa esas la maxim polutata urbo de Central Amerika, ed un ek la maxim polutata de Amerika. La vicina montaro desfaciligas dispersar la poluto.
Kelka turistal atraktivi
[redaktar | redaktar fonto]
La historiala centro di Tegucigalpa prezervas exempleri di kolonial arkitekturo de la 18ma e 19ma yarcenti. Yen lua maxim importanta religiala edifici:
- La Katedralo di Santa Mikael Arkianjelo, konstruktita de 1765 til 1786 an la quartero La Hoya,
- La baziliko di Nia Damo de Surapaya, konstruktita de 1943 til 2005, este del urbo,
- La placo e kirko Santa María de los Dolores, konstruktita de 1732 til 1815.
La Muzeo pri Naturala Historio ed Entomologio di Honduras inauguresis en 1985[2], e gastigas mili di exempleri di insekti qui trovesas en la lando.
La Nacionala Parko El Picacho jacas an la samnoma monto, qua havas maxim altitudo di 1200 metri sur marala nivelo. De ibe, viziteri povas vidar panorami pri Tegucigalpa.
Tale nomizita parko La Leona inauguresis en 1925, en monto de ube on povas vidar panoramo pri la urbo e pri Comayagüela.[3]
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Deslizamientos de tierra provocados por el huracán Mitch en Tegucigalpa, Honduras - URL vidita ye 11ma di oktobro 2017.
- ↑ Museo de Historia Natural y Entomología - URL vidita ye 15ma di julio 2023.
- ↑ Parque mirador La Leona - Tegucigalpa - URL vidita ye 9ma di mayo 2020.