Duesma interveno Franca en Mexikia

De Wikipedio
Fusilago di Maximilian Habsburg

La duesma interveno Franca en Mexikia esis armeala konflikto inter Mexikia e Francia eventinta de 1862 til 1867. Ol eventis pos ke Mexikiana prezidanto Benito Juárez anuncis la suspendo di pago di extera debo en 1861. Konseque, Francia, Unionita Rejio e Hispania formacis koalisuro surnomizita "konvenciono di London" ed anuncis lia intenco pri sendar trupi a Mexikia. La guvernerio Mexikiana abrogis la Lego pri Suspendo di Pagi, tamen la koalisuro ne revokis lua projeto. La trupi de la koalisuro arivis a Veracruz en 1862, e komencis negociar kun la guvernerio di Mexikia. La komandinti Britaniana e Hispana decidis retrovenar, tamen Franci anuncis ke li okupus Mexikia.

Pos esar vinkita en Puebla ye la 5ma di mayo 1862, Franci durigis l'expediciono ed okupis urbo México ye la 10ma di junio 1863. Do, la guvernerio republikana komencis transferar su en altra loki de la lando, samatempe kam Franci duris okupar la chef-urbo. Ye la 17ma di mayo 1863, l'armeo komandita da Bazaine konquestis Puebla e koaktis Benito Juárez ekirar a Usa.

Kelka yari ante, kelka konservemi Mexikiana qui rezidis en Europa probis organizar cabildo (asemblo) por duesmafoye instalar monarkiala rejimo en Mexikia. Kande la republiko vinkesis, li suportis la selekto di Europana monarko katolika por guvernar la lando. Maximilian Habsburg selektesis e proklamesis imperiestro ye la 10ma di aprilo 1864. Ilu arivis kun lua spozino a la portuo di Veracruz ye la 28ma di mayo sam yaro.

Franca trupi komencis retromarchar pro Mexikian ataki pos 1866, pro la posibleso di milito inter Francia e Prusia, e pro la vinkeso en 1865, lor Usana interna milito, di la Kunfederita Stati di Amerika, qui sempre suportabis Napoléon la 3ma. Samatempe kam Franci retretis, Republikana trupi avancis an la centro di la lando, pro imperial armeo ne havis suficanta trupi por kontrolar l'inkursi. En 1867 Maximilian la 1ma di Mexikia riorganizis l'imperial armeo, ed indikis konservema generali Miguel Miramón, Tomás Mejía e Manuel Ramírez de Arellano por komandar lua trupi. Tamen, kande republikana trupi proximigis su de México, Maximiliano iris a Querétaro por durigar la milito.

Pos la 6ma di marto 1867, generalo Mariano Escobedo siejis Querétaro, samatempe kam generalo Porfirio Díaz siejis México. To impedis generali Leonardo Márquez e Santiago Vidaurri rinforcar imperiala trupi en Querétaro. Pos 71-dia kampanio, Querétaro kaptesis da Escobedo pro trahizo. Ye la 19ma di junio, generali Tomás Mejía e Miguel Miramón, ed anke l'imperiestro Maximilian la 1ma di Mexikia, fusilagesis en la kolino Campanas. Juárez eniris México ye la 15ma di julio 1867.