Al Capone

De Wikipedio
Al Capone en 1930

Alphonse Gabriel "Al" Capone (pr. c. al kapoun, italiana pronunco kapone; 17ma januaro 1899 - 25ma januaro 1947), anke konocita per la nome Scarface, esis usana kriminero, krimino-chefo e komercisto.

Il atingis famo dum la Interdikto-epoko kom kunfondinto e chefo di la bandacho Chicago Outfit.  Ilua sep-yara regno kom krimino-chefo finis kande il evis 33 yari.

Capone naskis en Brooklyn, New York-urbo ad italiana enmigrinti.  il esis membro di la Five Points Gang e divenis gardisto ("bouncer") en loki di organizita krimino quala prostituceyi.  En lua frua 20a yari, il translojis a Chicago e divenis gardisto e fidata faktotum por Johnny Torrio, chefo di kriminala sindikato qua provizis kontre-lega alkoholaji, e politikale protektita per la Unione Siciliana.

Konflikto kun la North Side Gang kontributis a la kariero di Capone.  Torrio retretis pos ke North Side-fusilieri preske ocidis lu, e Capone profitis.  Capone expansis la "bootlegging"-komerco (kontrabando di alkoholaji) per sempre plu violentoza moyeni, ma lua reciproke profitoza relati kun urbestro William Hale Thompson e la urbo-polico sentigis Capone sekura de la policani.

Capone semble juis atenco, quala aklami da spektanti kande il aparis che sporto-ludi.  Il donacis a diversa karitati ed egardesis da multi kom "moderna Robin Hood". Tamen, la Masakro di Valentine-Dio inter bando-rivali, qua rezultis en la morto di sep viri en la jorno-lumo, domajis la imajo di Chicago - ultre ta di Capone - ed influiva civitani demandis agado da la guvernerio e jurnali nomizis il "Publika Enemiko No. 1".

La federal autoritati vizis enkarcerigar Capone, e li procesis kontre lu pro imposto-evito en 1931, federala krimino e nova strategio dum ta epoko.  Dum la tre publika proceso, la judiciisto admisis kom pruvo la konfesi da Capone pri sua revenuo e nepagita imposti dum antea negocii kun la guvernerio.  Capone kondamnesis a 11 yari en federala karcero.  Pos to, il remplasis sua defens-esquado per experti pri imposto-lego, e la apelo-motivi fortigesis da la Supra Korto, ma lua apelo fine faiiis.

Il ja montris signi di sifilisala dementeso frue en karcero, ed il divenis sempre plu debila ante liberigesar pos ok yari.  Ye 25ma januaro, Capone mortis pro kordio-falio pos sufrar paraliz-atako.

Frua vivo[redaktar | redaktar fonto]

Al Capone naskis en Brooklyn, New York-urbo ye 17ma januaro 1899.  Lua genitori esis italiana enmigrinti Gabriele Capone (1865-1920) e Teresa Capone (n. Raiola; 1867-1952).  Lua patro esis barbisto e lua matro esis sutistino, amba naskinta en Angri, urbo en la italiana provinco Salerno.

Gabriele e Teresa genitis non filii: Alphonse "Al" Capone; Vincenzo Capone, ilqua pose chanjis sua nomo a Richard Hart e divenis Interdikto-agento en Homer, Nebraska; Raffaele James Capone, anke Ralph "Bottles" Capone, qua jeris la drinkajo-industrio di lua fratulo; Salvatore "Frank" Capone, Ermina Capone, qua mortis evinta un yaro, Ermino "John" Capone, Albert Capone, Matthew Capone, e Mafalda Capone.  Ralph e Frank laboris kun Al en lua kriminal imperio, Frank til lua morto ye 1ma aprilo 1924.  Ralph jeris la enboteligo-kompanii (e legala e nelegala), ed esis anke la chefo di la Chicago Outfit til lua enkarcerigo pro imposto-evito en 1932.

La familio Capone migris ad Usa, unesme migrinta de Italia a Fiume, Austria-Hungaria (nuna Rijeka, Kroatia) en 1893, voyajinta per navo ad Usa, e fine lojinta che 95 Navy Street, en la Navy Yard-distrikto di centrala Brooklyn.  Gabriele Capone laboris che barberio ye 29 Park Avenue.  Kande Al evis 11, le Capone translojis a 38 Garfield Place en Park Slope, Brooklyn.

Capone montris talento kom studento, ma kontravencis la reguli che la strikta katolika skolo.  Lua edukeso finis ye l'evo 14, kande il ekpulsesis pro vizajo-frapar docistino.  Il laboris diverse cirkum Brooklyn, inkluzanta che bonbonerio e keglo-ludeyo.  Dum ta tempo, Capone influesis da la kriminero Johnny Torrio,  quan il egardis kom mentoro.

Capone unesme adheris bandachi inkluzinta le Junior Forty Thieves e Bowery Boys.  Il lore adheris le Brooklyn Rippers, e pose la povoza Five Points Gang en Manhattan.  Dum ta tempo, il employesis e docesis dal kriminero Frankie Yale, servisto che la drinkeyo Harvard Inn en Coney Island.

Capone neintence insultis muliero dum gardar la pordo che klubo en Brooklyn, e sekesis da elua fratulo Frank Gallucio.  La vunduri duktis a nomo quan Capone odiegis: "Scarface". Yale insistis ke Capone pardonpregez a Gallucio, e Capone pose engajis lu kom gardisto.  Kande fotografata, Capone celis la cikatroza sinistra latero di sua vizajo, e dicis ke koncernis milito-vunduri.  Capone anke nomizesis "Snorky", termino qua signifikis "elegante vestizita", da lua bona amiki.

Capone mariajesis kun Mae Josephine Coughlin evinta 19 ye 30ma decembro 1918.  El esis irlandana katoliko e dum ta monato ja genitis filiulo Albert Francis "Sonny" Capone.  Nam Capone evis sub 21 yari, lua genitori mustis skribe konsentar a la mariajo.