25ma di januaro
(Ridirektita de 25 di januaro)
| dec – januaro – feb | ||||||
| su | lu | ma | me | jo | ve | sa |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.
La 25ma di januaro esas la 25ma dio di la yaro segun Gregoriala kalendario. Restas 340 dii til la fino di la yaro (341 en bisextila yari).
Dio[redaktar | redaktar fonto]
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
- 477 - Genserik, lor la rejulo di Vandali, mortas en Kartago. Lua filiulo Hunerik asumas la trono, ed extingas la persekuto a Katoliki en nordal Afrika.
- 750 - Trupi del kalifio Abbasid, komandita da Abdallah ibn Ali, vinkas Umayyadi proxim rivero Granda Zab, en la nuna Irak. Membri de la dinastio Umayyad persequesas e mortigesas.
- 817 - Paschalis la 1ma divenas papo.
- 844 - Sergius la 2ma divenas papo.
- 863 - Pos la morto di ilua fratulo Charles, Louis la 2ma di Italia postulas Provenco.
- 1160 - Rejulo Friedrich Barbarossa kaptas Crema, en Lombardia, pos 6-monata siejo.
- 1327 - Edward la 3ma, lor evanta 14 yari, proklamesas rejulo di Anglia.
- 1348 - En la suda Alpi eventas severa ter-tremo, kun epicentro en Friuli en la nord-esto di Italia. Eventas multa destruktado en norda Italia ed en suda Austria, e plura mili personi mortas. Villach e vicina vilaji en Karintia destruktesas da terkrulo. Esas kelka destruktado en Roma.
- 1554 - Jezuiti fondas urbo Sao Paulo, en Brazilia.
- 1831 - Polona kongreso (Sejm) rejektas Nikolai la 1ma di Rusia kom rejulo, e personal uniono inter Polonia e Rusa imperio finas.
- 1917 - Usa kompras la nuna Virgin-Insuli Usana de Dania po 25 milion dolari. Ye la 21ma di marto l'insuli divenas Usana teritorio.
- 1924 - Komencas la Vintrala Olimpiala Ludi en Chamonix, Francia.
- 1942 - Duesma mondomilito: Tailando deklaras milito kontre Unionita Rejio ed Usa.
- 1945 - Duesma mondomilito: En Ardeni, Francia, la lasta kontre-atako da Germana trupi finas. Germani vinkesas e retretas vers la "Lineo Siegfried".
- 1946 - Suedia retrosendas Baltikana fuganti.
- 1971 - en Uganda, Idi Amin Dada revokas la prezidanto Milton Obote e kaptas povo.[1]
- 1981 - Granda inundado en Laingsburg, Sudafrika produktas adminime 100 morti.[2]
- 1984 - En Sao Paulo, Brazilia, cirkume 100 000 personi demandas votar direte por prezidanto.
- 1999 - En Kolumbia, ter-tremo produktas 1.000 morti.
- 2008 - La maxim mala niva tempesto depos 1954 en Popul-Republiko Chinia produktas 133 morti.[3]
- 2011 - Komencas la Egiptiana revoluciono qua produktos la revoko dil prezidanto Hosni Mubarak.
- 2014 - Neidentifikita viro pafas kontre pasanti interne komercala centro en Columbia, Maryland, Usa. Du personi mortigesas e kin vundesas. Pose, la viro suocidas.[4]
- 2017 - En Usa, prezidanto Donald Trump aprobas konstrukto di murego an la frontiero kun Mexikia.[5]
- 2018 - Incendio en hospitalo che urbo Miryang, Sud-Korea, produktas adminime 37 morti e plua kam 70 plusa homi vundita.[6]
- 2019 - Barilo por kontenar fango kun rezidui di minerali ruptas en Brumadinho, Minas Gerais, Brazilia.[7] Adminime 65 personi mortas, e 279 plusa homi esas desaparinta.[8]
- 2023 - Chris Hipkins sucedas Jacinda Ardern kom chefministro di Nova-Zelando, pos elua renunco.[9]
Naski[redaktar | redaktar fonto]
- 1627 - Robert Boyle, Britaniana ciencisto e filozofo (m. 1691)
- 1708 - Pompeo Girolamo Batoni, Italiana piktisto (m. 1787)
- 1736 - Giuseppe Lodovico Lagrange, Italiana matematikisto (m. 1813)
- 1743 - Friedrich Heinrich Jacobi, Germana filozofo (m. 1819)
- 1824 - Michael Madhusudan Dutt, Bangladeshana skriptisto (m. 1873)
- 1832 - Ivan Shishkin, Rusa piktisto (m. 1898)
- 1882 - Virginia Woolf, Britaniana skriptisto (m. 1941)
- 1899 - Paul-Henri Spaak, chefministro di Belgia (m. 1972)
- 1913 - Witold Lutoslawski, Polona kompozisto e muzikisto (m. 1994)
- 1917 - Janio Quadros, Braziliana prezidanto (m. 1992)
- 1917 - Ilya Prigogine, Rusa-Belgiana fizikisto e kemiisto. Nobel-laureato pri kemio (m. 2003)
- 1923 - Arvid Carlsson, Sueda mediko e ciencisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 2018)
- 1927 - Antônio Carlos Jobim (a.k.a. Tom Jobim), Braziliana muzikisto (m. 1994)
- 1928 - Eduard Shevardnadze, prezidanto di Gruzia (m. 2014)
- 1933 - Corazon Aquino, prezidanto di Filipini (m. 2009)
- 1935 - António Ramalho Eanes, prezidanto di Portugal
- 1937 - Ange-Félix Patassé, prezidanto di Centrafrika (m. 2011)
- 1938 - Etta James, Usana kantistino (m. 2012)
- 1938 - Vladimir Visocki, Sovietiana kantisto e kompozisto (m. 1980)
- 1942 - Eusébio da Silva Ferreira, Portugalana futbalisto (m. 2014)
- 1948 - Khalifa bin Zayid Al Nahyan, prezidanto dil Unionita Araba Emirii
- 1948 - Niwatthamrong Boonsongpaisan, chefministro di Tailando
- 1949 - Paul Nurse, Britaniana biokemiisto, Nobel-laureato
- 1950 - Jean-Marc Ayrault, chefministro di Francia
- 1976 - Michal Broš, Chekiana hokeisto
- 1979 - Christine Lakin, Usan aktorino
- 1981 - Alicia Keys, Usana kantistino
- 1981 - Toše Proeski, Macedoniana kantisto (m. 2007)
- 1982 - Noemi, italiana kantistino
- 1987 - Maria Kirilenko, Rusiana tenisistino
- 1992 - Galbadrahin Otgonceceg, Mongoliana e Kazakstanana judoistino
Morti[redaktar | redaktar fonto]
- 168 - Imperiestro Huan, de dinastio Han (n. 132)
- 477 - Genserik, rejulo di Vandali ed Alani
- 1067 - Imperiestro Ying Zong de Chiniana dinastio Song (n. 1032)
- 1559 - Kristian la 2ma di Dania, rejulo di Dania, Norvegia e Suedia (n. 1481)
- 1586 - Lucas Cranach la yuna, Germana piktisto (n. 1515)
- 1742 - Edmond Halley, Britanian astronomo (n. 1656)
- 1806 - Daniel Maclise, Irlandana piktisto (m. 1870)
- 1870 - Achille Léonce Victor Charles, 3ma duko de Broglie, chefministro di Francia (n. 1785)
- 1896 - Frederic Leighton, Britaniana piktisto (n. 1830)
- 1947 - Al Capone, Usana kriministo (n. 1899)
- 1952 - Sveinn Björnsson, prezidanto di Islando (n. 1881)
- 1990 - Ava Gardner, Usan aktorino (n. 1922)[10]
- 1990 - Dámaso Alonso, Hispana skriptisto e filologo (n. 1898)
- 2009 - Mamadou Dia, chefministro di Senegal (n. 1910)
- 2015 - Demis Roussos, Greka kantisto (n. 1946)[11]
- 2017 - Mary Tyler Moore, Usan aktorino (n. 1936)[12]
- 2017 - John Hurt, Britanian aktoro (n. 1940)
- 2018 - Claribel Alegría, Nikaraguana poetino (n. 1924)[13]
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ 1971: Idi Amin ousts Uganda president - Publikigita da BBC (On This Day). URL vidita ye 27ma di januaro 2017.
- ↑ At least 100 people drown in a flood at Laingsburg - Publikigita da SAHO - South African History Online. URL vidita ye 24ma di februaro 2019. Idiomo: Angla.
- ↑ China Snowstorms Kill 24, Cause Loss of $3 Billion (Update3) - Publikigita da Bloomberg. Dato di publikigo: 29ma di januaro 2008. URL vidita ye 5ma di novembro 2008.
- ↑ Atirador abre fogo em shopping nos EUA, mata dois e fere cinco; suspeito também morreu - Autoro: UOL. URL vidita ye 26ma di januaro 2014.
- ↑ Trump aprova construção de muro na fronteira com México - Publikigita da UOL. URL vidita ye 25ma di januaro 2017.
- ↑ South Korea hospital fire kills at least 37 people - Publikigita da BBC. Dato di publikigo: 26ma di januaro 2018. URL vidita ye 26ma di januaro 2018. Idiomo: Angla.
- ↑ Barragem se rompe e casas são atingidas em Brumadinho, Grande BH - Publikigita da Folha de S.Paulo. Dato di publikigo: 25ma di januaro 2019.
- ↑ Sobe para 65 o número de mortos em Brumadinho (MG); 279 estão desaparecidos - Publikigita da Folha de S.Paulo. Dato di publikigo: 26ma di januaro 2019.
- ↑ New Zealand: Chris Hipkins taking over from Jacinda Ardern on Wednesday - Publikigita da The Guardian. Dato di publikigo: 22ma di januaro 2023. Idiomo: Angla.
- ↑ Ava Gardner - IMDb - URL vidita ye 16ma di oktobro 2018.
- ↑ El cantante Demis Roussos muere a los 68 años en Atenas - Publikigita da El País. Dato di publikigo: 15ma di januaro 2015. URL vidita ye 31ma di agosto 2019. Idiomo: Hispana.
- ↑ Muere la actriz Mary Tyler Moore, leyenda de la televisión en Estados Unidos y referente del movimiento feminista - Publikigita da BBC.com. Dato di publikigo: 25ma di januaro 2017. URL vidita ye 31ma di agosto 2019. Idiomo: Hispana.
- ↑ Fallece la poeta nicaragüense Claribel Alegría a los 93 años - Autoro: Carlos Salinas. Publikigita da El País. Dato di publikigo: 25ma di januaro 2018. Idiomo: Hispana.