Arvernia-Rodano-Alpi
Auvergne-Rhône-Alpes (Franca) Auvèrnhe Ròse Aups (Okcitana) Ôvèrgne Rôno-Arpes (Arpitana)
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.jpg)
Arvernia-Rodano Alpi (France: Auvergne-Rhône-Alpes, Arpitane: Ôvèrgne-Rôno-Ârpes, Okcitaniane: Auvèrnhe-Ròse-Alpes, Italiane: Alvernia-Rodano-Alpi) esas nova regiono jacanta an la sud-esto di Francia, kreita per la teritoriala reformo di 2015, kun efiko pos la 1ma di januaro 2016. La nova regiono rezultis del uniono dil anciena regioni Arvernia e Rodano-Alpi.[1]
Kun 69 711 km² e 7 757 595 habitanti en 2013, ol esas la triesma maxim vasta regiono di Francia e la duesma maxim populizita, pos Francilia.[2]
Historio
[redaktar | redaktar fonto]
La regiono ja habitesis de la prehistorio: restaji del Homo neanderthalensis trovesis en Doyet, Monétay-sur-Allier, Prémilhat, ed altra loki. Li habitis ibe dum l'infra-Paleolitiko, de 1 milion yari aK til c. 25 mil yari aK. Che la kaverno La Grotte des Fées trovesis restaji de 35.000 til 30.000 yari aK, qui permisis developar la hipotezo pri kunvivado inter le Neanderthal e le Homo sapiens.[3]
L'unesma habitanti mencionata dal Romana historiisti esis la Galiani, populo Kelta. Kelti fondis l'urbo Lyon e mantenis komerco kun la nordo e la sudo di Europa. La nomo "Arvernia" originis del Arverni, Galiana tribuo komandita da Vercingetorix, qua rezistis feroce a la konquesto Romana. Iulius Caesar konquestis la regiono por Roma dum l'unesma yarcento aK.
Dum la 4ma yarcento la regiono konvertesis a Kristanismo da Santo Stramonius. Pos rapida okupo dal Vizigoti, la regiono konquestesis en 507 dal Franki. Dum la 7ma yarcento, la Franki e l'Aquitani disputis pri la kontrolo di Arvernia. Konquestita dal Karolingiani (la decendanti di Karolus la Granda) ol divenis parto di Aquitania dum kelka tempo. La patro di Géraud d'Aurillac recevis komtio direte de la rejulo, pose konocata kom komtio di Aurillac.
Geografio
[redaktar | redaktar fonto]
Kovranta entote 69 711 km², la regiono esas kolekturo di topografii, klimati, naturala resursi, folkloro ed idiomi. Ol extensas su de montaro Massif Central weste til Alpi, este. La valo di fluvio Rodano jacas inter la du. L'estala duimo di departmento Ain konsistas ek montaro Jura, norde de Alpi. qua anke okupas parto dil departmento Isère, e parto di Savoya e Supra Savoya.
Massif Central konsistas ek monti e plataji, e separesas de Alpi dal valo di fluvio Rodano. Ol originis de volkanal agado, nome dum la pasinta 10 mil yari. Lua maxim alta monto esas Puy de Sancy, kun 1886 metri di altitudo. Volkano Puy de Dôme, kun 1664 metri di altitudo, eruptis lastafoye en 5760 aK.
Ekonomio
[redaktar | redaktar fonto]Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Loi n° 2015-29 du 16 janvier 2015 relative à la délimitation des régions, aux élections régionales et départementales et modifiant le calendrier électoral - Publikigita da Legifrance.gouv.fr. URL vidita ye 12ma di novembro 2016. Idiomo: Franca.
- ↑ Insee - Populations légales 2012 - Populations légales 2012 des régions - URL vidita ye 16ma di januaro 2015.
- ↑ « La Grotte des Fées (Châtelperron, Allier) ou une stratification « Châtelperronien-Aurignacien » illusoire. Histoire des fouilles, stratigraphie et datations » (lektebla che la reto) - Dato di publikigo: 2007. Pag.: 391-432
| |||
|
Grand Esto · Arvernia-Rodano-Alpi · Supra Francia · Burgundia-Libera Komtio · Bretonia · Centro-Valo di Loire · Loire-regiono · Korsika · Francilia · Nov Aquitania · Ocitania · Normandia · Provenco-Alpi-Azur-Rivo |