Duesma milito Chiniana-Japoniana

Duesma milito Chiniana-Japoniana
Diversa imaji pri la duesma milito Chiniana-Japoniana.
Konflikto:
Dato:	de la 7ma di julio 1937 til la 2ma di septembro 1945
Loko:	kontinentala Chinia e Burma
Rezulto:	Vinko Chiniana. Japoniana kapitulaco en kontinentala Chinia, Taiwan e Franca Indochinia.
Militanti
Republiko Chinia: Kuomintang, komunista Chiniani, militala chefi lokala. Suportita da: Sovietia (1931-1937), (1944-1945) Usa (1941-1945) Unionita Rejio (1942-1945)	↔	Japonian imperio e lua marioneto-stati: Manchukuo Mengjiang guvernerio di Wang Jingwei en Nanjing, provizora guvernerio en Beiping
Komanderi
Chiang Kai-shek He Yingqin Mao Zedong diversa generali Chiniana Joseph Stilwell Claire Lee Chennault Vasily Chuikov	↔	Hirohito Hideki Tojo Shunroku Hata altra generali Japoniana Pu Yi Wang Jingwei Demchugdongrub Chen Gongbo
Trupi/equipuri
5,6 milion soldati 3600 Sovietiani 900 Usani	↔	3,9 milion soldati 900 mil kunlaborinti
Perdaji
Nacionalisti: 1 320 000 morti 1 797 000 vunditi 120 mil desaparinti Komunisti: 447 mil Civili: 17 350 000 morti	↔	Statistiki Japoniana: 396 000 morti Statistiki Chiniana: 1,77 milion morti e 1,9 milion vunditi
{{{perdaji}}}

La duesma milito Chiniana-Japoniana esis militala konflikto eventinta precipue inter Republiko Chinia e Japonian imperio de la 7ma di julio 1937 til la 2ma di septembro 1945. Ordinare, on judikas la komenco di ta milito kom l'incidento sur Ponto Marco Polo en 1937, kande konfronto inter trupi Japoniana e Chiniana transformesis en granda invado. Nun, kelka fonti de Popul-Republiko Chinia judikas ke la milito komencis kun Japonian invado en Mandjuria, eventinta en 1931. En Chinia, la milito konocesas kom Rezisto-milito kontre Japonian Atako.

Chinia luktis kontre Japonian imperio helpita da volontarii de Sovietia ed Usa. Pos l'ataki Japoniani che Peninsulo Malaya e Pearl Harbor en 1941, la milito unionesis ad altra konflikti de la Duesma mondomilito. Kelka studiisti inkluzite judikas ke la komenco di la duesma milito Chiniana-Japoniana en 1937 esis la vera komenco di la Duesma mondomilito. La duesma milito Chiniana-Japoniana esis la maxim longa milito eventinta en Azia dum la 20ma yarcento. Ol produktis la maxim multa quanto di mortinti di tale nomizita "Milito sur Pacifiko": La quanto di civili Chiniana mortinta kalkulesas inter 10 e 25 milioni, e samatempe plu kam 4 milion militisti Chiniani e Japoniani desaparis o mortis pro la violento di la milito, pro hungro, od altra kauzi. Kelka historiisti surnomizis ca milito la "Holokausto Aziana".

La milito rezultis del imperialismo Japoniana komencinta yardeki ante, kun skopo expansar sua politikal e milital influo ed asekurar aceso a fonti di prima materii, nutrivi e laboro-povo. L'epoko pos l'unesma mondomilito portis kreskanta preso a Japoniana politiko. Sinistrana politikisti demandis adopto di universala votado e plusa yuri por laboristi. La kresko di produktado di texuri en Chiniana fabrikerii afektis Japoniana produktado pro konkurenco, e l'ekonomiala krizego di 1929 diminutis multe l'exportaci. La sumo di ca faktori stimulis militistala nacionalismo, qua kulminis kun acenso a la povo di grupo kun ideologio militistala. Hideki Tōjō esis la precipua reprezentero di ca grupo, ed apartenis a tale nomizita "Asociuro por Asisto al Imperiala Rejimo" (Taisei Yokusankai) sub dekreto dal imperiestro Hirohito. En 1931, l'incidento di Mukden esis pretexto por Japonian invado en Mandjuria. Chiniani vinkesis, e Japoniani kreis marioneto-stato nomizita Manchukuo. Multa historiisti mencionas 1931 kom la komenco di la milito. Ca opiniono adoptesis dal guvernerio di Popul-Republiko Chinia. De 1931 til 1937 duris eventar frontieral incidenti.

Pos l'incidento sur ponto Marco Polo, Japoniani obtenis rapida ed importanta vinki en 1937, e kaptis Beijing, Shanghai, e lora chef-urbo di Chinia, Nanjing, e masakris lua habitanti. Pos falio pri haltigar l'expanso Japoniana en Wuhan, Chiniana guvernerio transferesis a Chungking, en kontinentala Chinia. Pos la pakto Chiniana-Sovietiana di 1937, l'armeo nacionalista e l'aer-armeo Chiniana recevis importanta suplei por rezistar Japonian ataki. En 1939, pos vinki Chiniana en Changsha e Guǎngxī Zhuàngzú, e l'expanso di komuniko-linei di Japonian imperio a regioni doplanda, l'avanci en la bataliagro esis poka por amba flanki. Pro gerilera ataki e saboti, Japoniani nesucesis vinkar komunista Chiniani en provinco Shānxī. Tamen, li sucesis vinkar en Guǎngxī Zhuàngzú e povis okupar Nanning, la lasta portual aceso a Shunkin, centro di la kombati.

Malgre ke Japonian imperio kontrolis granda urbi, ol ne havis suficanta laboro-povo por kontrolar la vasta ruro Chiniana. En novembro 1939, Chiniana nacionalisti lansis granda atako dum la vintro di 1939-1940, ed en agosto 1940 komunisti lansis granda kontreatako en centrala Chinia. Usa suportis Chinia tra kreskanta boikoti kontre Japonian imperio, qui kulminis kun l'interupto di exportaci di stalo e petrolo a Japonian imperio en junio 1941.

En decembro 1941, Japonia atakis Pearl Harbor e deklaris milito kontre Usa. Altralatere, Usa deklaris milito kontre japonia, ed augmentis lua suporto a Chinia. En 1944, Japonian imperio komencis invado, nomizita "operaco Ichi-Go", e sucesis konquestar Henan e Changsha. Tamen, Chiniani ne kapitulacis.

En 1945, l'armeo Chiniana durigis avancar en Burma, e ligis komplete India (Britanian Raj) a Chinia. Samatempe, Chinia lansis importanta kontreataki en la sudo di Chinia e rikaptis Westala Hunan e Guǎngxī Zhuàngzú. Japonian imperio fine kapitulacis ye la 2ma di septembro 1945. Chinia rekuperis tota teritorii olim okupita da Japonian imperio.