Washington D.C.: Diferi inter la revizi
kelka korektigi + texto |
+texto |
||
| Lineo 34: | Lineo 34: | ||
Ye la [[9ma di julio]] [[1790]] aprobesis lego nomizita ''Residence Act'', qua aprobis la kreado di la nacionala chef-urbo apud la [[fluvio Potomac]]. L'exakta loko selektesus dal prezidanto [[George Washington]], qua signatis la lego ye la 16ma di julio. Formacita per tereni donita dal stati [[Maryland]] e [[Virginia]], ye la 9ma di septembro 1791 komencis la konstrukto di la nova chef-urbo, sub inspekto da tri komisiti. La nomo ''Columbia'', homina formo por la nomo "Columbus", selektesis por la distrikto. L'unesma sesiono dil Usana Kongreso eventis en la urbo ye la [[17ma di novembro]] [[1800]]. |
Ye la [[9ma di julio]] [[1790]] aprobesis lego nomizita ''Residence Act'', qua aprobis la kreado di la nacionala chef-urbo apud la [[fluvio Potomac]]. L'exakta loko selektesus dal prezidanto [[George Washington]], qua signatis la lego ye la 16ma di julio. Formacita per tereni donita dal stati [[Maryland]] e [[Virginia]], ye la 9ma di septembro 1791 komencis la konstrukto di la nova chef-urbo, sub inspekto da tri komisiti. La nomo ''Columbia'', homina formo por la nomo "Columbus", selektesis por la distrikto. L'unesma sesiono dil Usana Kongreso eventis en la urbo ye la [[17ma di novembro]] [[1800]]. |
||
En 1801 aprobesis l'"Organika Akto" qua oficale organizis la Distrikto e pozis ol sub exkluziva kontrolo dil centrala guverno. |
En 1801 aprobesis l'"Organika Akto" qua oficale organizis la Distrikto e pozis ol sub exkluziva kontrolo dil centrala guverno. Pos l'aprobo dil Akto, la civitani qui rezidis en la Distrikto ne pluse konsideresis habitanti di Maryland o Virginia. |
||
De la 24ma til la 25ma di agosto 1814, l'urbo invadesis dal [[Unionita Rejio|Britaniani]], dum la [[Milito di 1812]]. La Kongreseyo, l'edifico dil Fisko e la [[Blanka Domo]], inter altra edifici, brulesis dal invaderi. La maxim multa edifici rikonstruktesis rapide, tamen l'edifico dil Kongreso ne esabis konstruktita komplete kande l'atako eventis. Lua konstrukto kompleteskis en lua nuna aspekto nur en 1868. |
|||
== Geografio == |
== Geografio == |
||
[[Arkivo:WashingtonDC_ISS013-E-13549.jpg|thumb|250px|left|Satelital imajo pri Washington D. C.]] |
[[Arkivo:WashingtonDC_ISS013-E-13549.jpg|thumb|250px|left|Satelital imajo pri Washington D. C.]] |
||
Washington D.C. jacas inter la stati [[Virginia]] adweste, e [[Maryland]] adnorte, adeste ed adsude. Lua [[reliefo]] esas plana, kun kelka kolini. La maxim alta punto jacas 125 metri super la [[marala nivelo]]. La maxim basa punto jacas an la [[marala nivelo]], |
Washington D.C. jacas inter la stati [[Virginia]] adweste, e [[Maryland]] adnorte, adeste ed adsude. Lua [[reliefo]] esas plana, kun kelka kolini. La maxim alta punto jacas 125 metri super la [[marala nivelo]]. La maxim basa punto jacas an la [[marala nivelo]], apud la fluvio [[Potomac]], qua formacas la naturala frontiero inter la urbo e la stato [[Virginia]]. |
||
== Klimato == |
|||
La klimato di Washington D.C. esas [[subtropikala klimato|subtropikala]] humida (''Cfa'' segun la [[klimatala klasifikuro di Köppen]]) kun quar sezoni klare definita. La mezavalora [[temperaturo]] en julio ([[somero]]) esas 26,6°C, dum ke la mezavalora temperaturo en januaro ([[vintro]]) esas 2,2°C. Dum la somero la tempesti kun [[fulmino|fulmini]] e kelkafoye [[tornado|tornadi]] esas frequa. Dum la vintro, [[nivo|nivas]] mezavalore 381 mm omnayare. La [[printempo]] konsideresas la maxim bona sezono, pro la basa humideso dil aero, milda temperaturi e peizaji plu verda. |
La klimato di Washington D.C. esas [[subtropikala klimato|subtropikala]] humida (''Cfa'' segun la [[klimatala klasifikuro di Köppen]]) kun quar sezoni klare definita. La mezavalora [[temperaturo]] en julio ([[somero]]) esas 26,6°C, dum ke la mezavalora temperaturo en januaro ([[vintro]]) esas 2,2°C. Dum la somero la tempesti kun [[fulmino|fulmini]] e kelkafoye [[tornado|tornadi]] esas frequa. Dum la vintro, [[nivo|nivas]] mezavalore 381 mm omnayare. La [[printempo]] konsideresas la maxim bona sezono, pro la basa humideso dil aero, milda temperaturi e peizaji plu verda. |
||
Versiono ye 21:57, 24 nov. 2018
- Por altra urbi, personi, edc. kun la nomo Washington, videz Washington.
| Washington D.C. | ||
| ||
| Kelk imaji pri Washington D.C. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Usa
| |
Informo:
| ||
| Latitudo: | 38° 53' 42 N | |
| Longitudo: | 77º02'12" W | |
| Altitudo: | 0-125 m | |
| Surfaco: | 177 km² | |
| Habitanti: | 693972 (2017) | |
| Denseso di habitantaro: | 4389 hab./km² | |
| Horala zono: | UTCUTC-5 (UTC-4 dum la somero) | |
| Urbestro: | Muriel Bowser (D) | |
Mapo:
| ||
| ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.dc.gov | ||
Washington D.C. esas chef-urbo di Usa per lego de 1790 e fakte de 1801, su situante en la federala distrikto District of Columbia. Ol kreesis de tero del stati Maryland e Virginia, qua ja enhavis l'urbi Georgetown ed Alexandria. Granda parti di Alexandria pose retrodonesis a Virginia. La White House, oficala domo dil predizanto di Usa, e la United States Capitol, parlementala domo, esas ambe in Washington D.C. Segun statistiki dil yaro 2017 ol havis 693 972 habitanti. Lua tota surfaco esas 177 km².
La Franca arkitekto Pierre Charles L'Enfant projetis la urbo en 1791. Ol esas nomizita pro George Washington (1732 til 1799), l'unesma prezidanto di Usa. Onu neformale ofte nomas la chef-urbo nur Washington o D.C. (quale di-si [di.si]).
Historio
Diversa tribui del populo Piscataway di lingui Algonquiana habitis regioni vicina al fluvio Potomac kande l'Europani arivis ibe dum la 17ma yarcento. Un ek ta tribui, konocita kom Nacotchtank, habitis apud la rivero Anacostia, an la nuna Distrikto di Kolumbia. Pro konflikti kun la koloniigisti, la tribuo diplasis su a la nuna Maryland.
En lua esayo Federalist N° 43 de la 23ma di januaro 1788, James Madison argumentis ke la nova federala guvernerio bezonus krear chef-urbo por la nova naciono por mantenar lua sekureso. Kin yari ante, soldati qui ne recevis pago siejis la Kongreseyo di Philadelphia dum renkontro di lua membri. To emfazis la bezono pri kreado di nacionala guvernerio, por ne dependar de ula stato por la sekureso.
Ye la 9ma di julio 1790 aprobesis lego nomizita Residence Act, qua aprobis la kreado di la nacionala chef-urbo apud la fluvio Potomac. L'exakta loko selektesus dal prezidanto George Washington, qua signatis la lego ye la 16ma di julio. Formacita per tereni donita dal stati Maryland e Virginia, ye la 9ma di septembro 1791 komencis la konstrukto di la nova chef-urbo, sub inspekto da tri komisiti. La nomo Columbia, homina formo por la nomo "Columbus", selektesis por la distrikto. L'unesma sesiono dil Usana Kongreso eventis en la urbo ye la 17ma di novembro 1800.
En 1801 aprobesis l'"Organika Akto" qua oficale organizis la Distrikto e pozis ol sub exkluziva kontrolo dil centrala guverno. Pos l'aprobo dil Akto, la civitani qui rezidis en la Distrikto ne pluse konsideresis habitanti di Maryland o Virginia.
De la 24ma til la 25ma di agosto 1814, l'urbo invadesis dal Britaniani, dum la Milito di 1812. La Kongreseyo, l'edifico dil Fisko e la Blanka Domo, inter altra edifici, brulesis dal invaderi. La maxim multa edifici rikonstruktesis rapide, tamen l'edifico dil Kongreso ne esabis konstruktita komplete kande l'atako eventis. Lua konstrukto kompleteskis en lua nuna aspekto nur en 1868.
Geografio
Washington D.C. jacas inter la stati Virginia adweste, e Maryland adnorte, adeste ed adsude. Lua reliefo esas plana, kun kelka kolini. La maxim alta punto jacas 125 metri super la marala nivelo. La maxim basa punto jacas an la marala nivelo, apud la fluvio Potomac, qua formacas la naturala frontiero inter la urbo e la stato Virginia.
La klimato di Washington D.C. esas subtropikala humida (Cfa segun la klimatala klasifikuro di Köppen) kun quar sezoni klare definita. La mezavalora temperaturo en julio (somero) esas 26,6°C, dum ke la mezavalora temperaturo en januaro (vintro) esas 2,2°C. Dum la somero la tempesti kun fulmini e kelkafoye tornadi esas frequa. Dum la vintro, nivas mezavalore 381 mm omnayare. La printempo konsideresas la maxim bona sezono, pro la basa humideso dil aero, milda temperaturi e peizaji plu verda.
La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 1009,4 mm, e la maxim pluvoza monato esas mayo, kun mezavalore 101,3 mm.
Transporto
Washington havas plu kam 2,400 km di stradi ed avenui. Lua urbala fervoyo inauguresis ye la 27ma di marto 1976 e konsistas ek 86 stacioni kun 171.1 km di voyi. Union Station esas la precipua treno-staciono dil urbo, e recevas plu kam 70,000 personi omnadie.
Tri aeroportui servas Washington D.C.: L'aeroportuo Ronald Reagan, en Arlington, Virginia recevas domestika flugi. Altra esas l'aeroportuo internaciona Washington Dulles en la stato Virginia, qua jacas jacas 42.3 km weste dil urbo inter la komtii Fairfax e Loudoun. Fine, l'aeroportuo Internaciona Baltimore-Washington Thurgood Marshall en Maryland, 51 km nord-este de Washington D.C.