Batalio di Saipan

De Wikipedio
Batalio di Saipan
Marines (Usana naval-infantrio) marchas tra Garapan, ye la 6ma di julio 1944.
Konflikto: Duesma mondomilito
Dato: de la 15ma di junio til la 9ma di julio 1944
Loko: Saipan, Norda Mariani
Rezulto: Usa vinkis ed okupis l'insulo.
Militanti
Usa Japonian imperio
Komanderi
Richmond K. Turner
Holland Smith
Yoshitsugu Saito †
Chuichi Nagumo
Takeo Takagi †
Matsuji Ijuin †
Trupi/equipuri
71.000 32.000
Perdaji
13.790 soldati, di qui:
3.426 mortinta o desaparinta
10.364 vundita
29.000 morti, di qui 24.000 mortinta dum kombati e 5.000 suocidinta
{{{perdaji}}}
L'insuli Saipan e Tinian.

La Batalio di Saipan esis batalio di la Duesma mondomilito qua eventis che l'insulo Saipan (Norda Mariani), de la 15ma di junio til la 9ma di julio 1944. Lietnanto-generalo Holland Smith komandis la 2ma e la 4ma divizioni di Marines (Usana naval-infantrio) kune la 27ma infantria diviziono. Ilu sucesis vinkar la 43ma diviziono dil Imperiala Armeo Japoniana, komandita dal lietnanto-generalo Yoshitsugu Saito.

La perdo di Saipan, la morto di adminime 29.000 soldati e plusa 22.000 civili precipitis la renunco dil Japoniana chefministro Hideki Tojo. Altralatere, la konquesto dil insulo posibligis Usa lansar l'avioni Boeing B-29 Superfortress por bombardar Tokyo ed altra Japoniana urbi.

Ante la batalio[redaktar | redaktar fonto]

En kampanii qui eventis en 1943 til la duimo di 1944, la Federiti sucesis kaptar l'Insuli Salomon, l'insuli Gilbert e l'Insuli Marshall ed anke Nova-Guinea. To proximigis la Federiti de la precipua defensofortifikaji Japoniana che l'Oceano Pacifiko, lor konsistanta ek l'Insuli Karolini, Palau e l'Insuli Mariani. Ica teritorii kontrolabis dal Japoniani de la fino dil Unesma mondomilito, e havis multa fortifikuri.

La Federiti decidis lansar ataki por ruptar ica defensofortifikaji. Segun lia strategio, generalo Douglas MacArthur avancus tra Nova-Guinea e Morotai til Filipini. Altralatere, l'admiralo Chester Nimitz atakus l'Insuli Mariani, qui divenis strategiala loko kande lor nova bombardoavioni Boeing B-29 Superfortress, kapabla por flugar la 2.400 km-a disto inter l'arkipelago e Tokyo sen rifuelifo, divenis disponebla.

Japoniani expektis l'atako dal Federiti, tamen li pensis ke to eventus che l'Insuli Karolini. Por sendar rinforci e provizuri por lia trupi, Japoniani bezonis pluforteso areala e marala, do li komencis projetar atako per avionala transportonavi, qua eventus en junio 1944, sub la kodexo-nomo operaco A-Go.

La batalio[redaktar | redaktar fonto]

Usana trupi pronta por desembarkar en Saipan.

Ye la 13ma di junio 1944, 15 kurasonavi komencis bombardar Saipan. Li pafis entote 165.000 projektili. Sep moderna kurasonavi pafis 2400 obusi per lia 16 inch-a (400 mm-a) kanoni. Tamen, li mantenis 11 km-a disto de la litoro, por preventar proximigo di torpedonavi Japoniana. La sequanta dio, 8 kurasonavi konstruktita ante l'ataki kontre Pearl Harbor plu 11 krozeri komandita dal admiralo Jesse B. Oldendorf lansis nova ed efikiva bombardo.[1]

Ye 9:00 kloki la 15ma di junio 1944, plua kam 300 desembarko-vehili desembarkis 8.000 soldati en Saipan. Dum la nokto, la 2ma e la 4ma divizioni di Marines ja okupabis teritorio longa de 10 km e larja de 1 km.[2]

Japonian aviono kaptita dal Usani.

Japoniani lansis kontreatako kande la nokto komencis. Tamen la kontreatako repulsesis, e li subisis multa perdaji. Ye la 16ma di junio, parto ek la 27ma infantria diviziono Usana desembarkis che l'insulo, e komencis avancar vers l'aeroportuo Aslito. Japoniani itere kontreatakis dum la nokto, ma itere subisis granda perdaji. Ye la 18ma di junio, Yoshitsugu Saito, Japoniana komandero, abandonis l'aeroportuo.

L'invado di Saipan astonis la Japoniani, qui expektabis l'atako plu sude. L'admiralo Soemu Toyoda, chef-komandero di Japoniana floto, decidis uzar lua navi ed avioni por atakar Usana floto, e komencis la surnomizita Operaco A-Go, qua eventis ye la 15ma di junio.

La batalio en la maro di Filipini esis fakte dizastroza por Japoniani, qui perdis tri Avionala transportonavi e centi di avioni. Konseque, la trupi qui defensis l'Insuli Mariani ne povis recevar provizuri, e Japonia perdis komplete l'espero pri vinko en Saipan.

Malgre lia desesperiganta stando, Japoniani decidis rezistar til la lasta soldato. Do, Saito decidis organizar lua lasta trupi alonge la monto Tapotchau. Li celis en la kaverni di la regiono e lansis surpriza embuski kontre Usana trupi. Por extirpar la celita defenseri, Usa decidis uzar flamo-jetili e mitraliosi kontre li. Li anke komencis transmisar mesaji per radio uzante lore nova "kodexo Navajo", qua ne povis tradukesar dal Japoniani. Kande la vinkeso esis balda, multa Japoniana soldati decidis suocidar.

Referi[redaktar | redaktar fonto]

  1. U.S. Army in World War II: Campaign in the Marianas, Ch. 5, publikigita dal Usan armeo.
  2. "This Month in History"  Publikigita da "History Division" e la Naval-infantrio Usana.  Videz chapitro: Selected June Dates of Marine Corps Historical Significance.