Erich Ludendorff
| Erich Ludendorff | ||
| ||
| Profesiono: | militisto | |
| Lando: | .svg){kind=small} Germana imperio
| |
| Naskodato: | 9 di aprilo 1865 | |
| Nasko-loko: | Posen, Prusia, Germana imperio (nun Poznań, Polonia) | |
| Mortodato: | 20 di decembro 1937 | |
| Morto-loko: | Tutzing, Bavaria, Naziista Germania | |
Erich Friedrich Wilhelm Ludendorff (n. ye la 9ma di aprilo 1865 til la 22ma di decembro 1937) esis Germana generalo, chefo di Germana armei dum l'unesma mondomilito. Ilu fameskis dum l'unesma mondomilito por posibligar la vinko Germana en la batalii di Liège e Tannenberg. Pos la vinkeso Germana en l'unesma mondomilito, ilu kontributis multe por l'acenso di Naziisti a la povo.
Biografio
[redaktar | redaktar fonto]Ludendorff naskis ye la 9ma di aprilo 1865 apud Posen en Prusia (nun Poznań en Polonia). Lua nomo ne havis von nam nur lua matro, Klara von Tempelhoff, decendis de nobela familio Junker. Poke pos kompletigar 18 yari, ilu recevis lua oficiro-galono kun excelanta puntizo en matematiko, ed eniris l'infantrio. En 1894 ilu igis ad centrala komando ube ilu helpis preparar tale nomizita "projeto Schlieffen" pri invado di Francia. Il amis jokar que paco esis nur la tempo inter du militi.
Kande komencis la milito ilu indikesis deputato stato-chefo di duesma armeo, sub Karl von Bülow, responsebla por kaptar la fortresi di Liège, sen qua plano Schlieffen ne povas sucesar. Ta tasko exekutesis, Ludendorff sendabis a Estala Prusia ube ilu laboris kun Paul von Hindenburg kom administrala chefo che batalii di Tannenberg e lagi Masurian.
Ye agosto 1916 il divenis chefo di milit-esforco qua kontrolas la lando. Kom Unionita Rejio kontrolas l'oceani il pulsas per kompleta submara milito qua produktas multa sinki e kontributas eniro di Usa en milito kun federiti.
Kun l'ekiro di Rusia de la milito en 1917, Ludendorff havis precipua rolo en l'avantajoza kontrato di Brest-Litovsk, signatita en marto 1918. Lore chefa komandero di westala fronto, il organizis ed decidis serio di Germana ataki. Kande la situo divenis perdita il retrodonis la povo ad Reichstag, ye la 29ma di septembro, ed igis a Suedia.
Dum exilo il skribis multa libri ed artikli ube ilu kreis la legendo pri la trahizo di Germania da la politikisti de sinistra.
Il esis kun Hitler kunguidero di Bireyala stato-stroko en München organizita nokte ye 8-9ma di novembro 1923.
El 1924 il elektesis por la Reichstag kom deputato de Naziista partiso, til 1928. Ilu mortis en Tutzing, Bavaria.