Friulana linguo

De Wikipedio
Friulana
Furlan
Parolata en: Friuli-Venezia Giulia
Regiono: Italia
Quanto di parolanti: 600 000
Rango:
Klasifikuro: Indo-Europana
 Romana lingui
  Westala grupo
   Reto-Latinida lingui
    Friulana
Oficala stando
Oficala linguo en: Italia
Regulata da: Osservatori Regjonâl de Lenghe e de Culture Furlanis
Kodexi
ISO 639-1:
ISO 639-2: fur
ISO 639-3: {{{Iso3}}}
Loki ube la Friualana linguo parolesas
Videz anke: Indo-Europana linguaroLinguaro

Friulana linguo (Friulane: furlan o marilenghe) esas Indo-Europana linguo qua apartenas al Latinida lingui e, kun la Ladina linguo e la Romancha linguo, formacas la Reto-Latinida linguaro.

De 10ma til 13ma yarcenti Germana esis la linguo di nobeli de la regiono e ta linguo lasis multa influi en lua vortaro. Orientala Friulana havis kontakto kun Germaniana linguo til l'unesma mondomilito. De 15ma yarcento uzesis en literaturo. Italiana stato agnoskis ol kom nedependanta linguo en 1999.

Nune 720 000 personi parolas ol, nome en l'Italiana regiono Friuli-Venezia Giulia. On povas rimarkar migranta komunitato en Rumania, qua ekmigris de Italia la 19ma yarcento.

Ica linguo esas la maxim fora dil Reto-Latinida linguaro, til la punto ke kelka linguisti ne aceptas ol kam parto di ta grupo ed unigas ol kun dialekti di Italiana Veneto.

Bibliografio[redaktar | redaktar fonto]

  • Paola Benincà, Laura Vanelli, Linguistica friulana, Unipress, Padue, 2005.
  • Franc Fari (cur.), Manuâl di lenghistiche furlane, Forum, Udin, 2005.
  • Giuseppe Francescato, Dialettologia friulana, Società Filologica Friulana, Udin,1966.
  • Giovanni Frau, I dialetti del Friuli, Società Filologica Friulana, Udin, 1984.
  • Sabine Heinemann, Studi di linguistica friulana, Società Filologica Friulana, Udin, 2007.
  • Carla Marcato, Friuli-Venezia Giulia, Laterza, Rome - Bari, 2001.
  • Piera Rizzolati, Elementi di linguistica friulana, Società Filologica Friulana, Udin, 1981.
  • Paolo Roseano, La pronuncia del friulano standard: proposte, problemi, prospettive, Ce Fastu?, LXXXVI (2010), n. 1, p. 7-34.
  • Federico Vicario (cur.), Lezioni di lingua e cultura friulana, Società Filologica Friulana, Udin, 2005.
  • Federico Vicario, Lezioni di linguistica friulana, Forum, Udin, 2005.

Extera ligili[redaktar | redaktar fonto]