Historio di la cienco
Historio di la cienco esas fako qua studias la tempala developo di konoci ciencala e teknologiala en homala socii, e l'influi qui amba havas sur la kulturo, l'ekonomiko e la politiko.
Cienco esas l'ensemblo di empirikala e teoriala konoco, produktita da globala komunitato di inquestisti, qui uzas partikulara tekniki por observar ed explikar fenomeni di la naturo, uzanta tale nomizita ciencala metodo. La historial analizo di cienco rekursas a historiala metodologio, sive de la historio dil idei, sive de la histori di la socii.
La cienco dum l'Antiqueso
[redaktar | redaktar fonto]La historio di la cienco dum l'Antiqueso studias l'evoluciono di la konoco ante la developo di ciencala metodo, quo eventis dum Mezepoko. Dum la prehistorio, la konsili e la konoci transmisesis de generaciono a generaciono tra orala tradiciono. La developo di la skribajo posibligis konservar la konoci, samatempe kam l'adopto dil agrokultivo posibligis augmentar l'ofro di nutrivi, e posibligis la developo dil unesma civilizuri. Homi komencis havar libera tempo por altra agadi diferanta de simple transvivar, exemple serchar konoco pro kuriozeso.
Cienco dum Mezepoko
[redaktar | redaktar fonto]Kun la divido dil imperio Romano, l'Imperio Romana dil Ocidento perdis kontakto kun lua pasintajo. La Biblioteko di Alexandria, qua subisis l'efekti di la falo dil Romana imperio, destruktesis en 642, pos l'Araba konquesto di Egiptia. Malgre l'existo di lernado-centri, exemple Konstantinoplo en Bizancana imperio, la konoco di Westal Europa koncentresis en monakeyi til la developo di Mezepokal universitati dum la 12ma e 13ma yarcenti.
Cienco dum Renesanco
[redaktar | redaktar fonto]Renesanco esas la periodo di la historio Europana de la fino di Mezepoko til la komenco di Modern-epoko. Ol nomesis tale pro la rideskovro, dum la fino di Mezepoko, di verki dal antiqua penseri Greka e Romana. Renesanco kreis solida bazo por la developo di nova konoci. Exempli pri remarkinda ciencisti de ta epoko esas Francis Bacon, Nikolaus Kopernikus e Galileo Galilei. Li establisis la nomizita ciencala metodo.
Cienco dum moderna e nuntempal epoki
[redaktar | redaktar fonto]Tale nomizita "ciencala revoluciono" establisis cienco kom fonto di progreso di savo. Dum la 19ma yarcento, ciencala praktiko divenis profesionala, e klasifikesis en faki qui duris dum la 20ma yarcento. Pro ke la rolo di ciencala savo kreskis en la socii, ol enkorpigis multa aspekti dil funcionado dil stato-nacioni.
Extera ligilo
[redaktar | redaktar fonto]- Mil yari di historio di la cienco en Italia (Italiana)
