Anexo di Estonia a Sovietia
L'internaciona situo ante l'anexo
[redaktar | redaktar fonto]Nacional-socialista Germania praktikis dum la yari 1930ma tre agresiva exterpolitiko. Esis evidenta, ke ultempe la milito komencos. Pro to Sovietia negociis kun l'Unionita Rejio e Francia pri la kreo dil uniono kontre Germania. Segun la pakto, Sovietia ganabus la yuro okupor Baltika stati, inkluzite Estonia. Britania e Francia ne aceptis tala pakto. Do Sovietia igis tala pakto kun nacional-socialista Germania (la pakto Ribbentrop-Molotov) en 1939.
La pakto Ribbentrop-Molotov esis oficale pakto pri ne-atakeso inter Sovietia e Germania. En sua sekreta apendico dividesis nord-est Europa. Segun la pakto Estonia, Latvia, Finlando e, pose adjuntita, Lituania apartenis a Sovietia.
Tri dii pos la subskribo dil pakto, Estonia saveskis pri to. Tatempe dop la limito esis 160.000 Sovietiana soldati vartante la komando eniror Estonia, qua havis nur 16.000 soldati en sua armeo. En tala situeso Estonia koaktesis subskribar la pakto pri helpodono e permisar Sovietia uzar la militala bazi en la sulo di Estonia.
Segun la pakto, la Reda Armeo di Sovietia okupis la bazi. Ca “tempo dil bazi” duris de l'autuno di 1939 til la printempo di 1940.
L'okupeso
[redaktar | redaktar fonto]En julio 1940 Germania okupis Francia. Ye la 15ma di junio la Reda Armeo marcheskis vers Tallinn e dop la limito on koncentris plusa forco.
Ye la 16ma di junio 1940 Sovietia donis al ambasadisto di Estonia (e Latvia) l'ultimato. Segun l'ultimato la Baltika stati esis akuzita pro la projeto dil milital uniono kontre Sovietia. Pro to Sovietia demandis, ke on fondus en Estonia tala rejimo, qua povabus “honeste realigar la pakto pri la helpodono”.
Estonia koaktesis aceptar l'eniro dil 100.000 Sovietiana soldati. L'armeo di Estonia izolesis e la Protektogardo e la civili desarmizesis.
L'anexo
[redaktar | redaktar fonto]Ye la 19ma di junio 1940 generalo Andrei Zhdanov anuncis en Tallinn a prezidanto Konstantin Päts, ke on mustas nominar kom chefministro Johannes Vares, qua esis mediko, poeto e tote nekonocata kom politikisto.
Ye la 21ma di junio 1940 en Tallinn esis avan la Sovietiana tanki “spontana” demonstro por la nova rejimo. La majoritato del partoprenanti esis Rusa laboristi ek la bazi, civile vestita soldati e Rusi lojanta en est Estonia. Cavespere Vares prizentis a la prezidanto Päts la listo dil ministri. Omna nomi ecepte un esis de plumo di Zhdanov.
Ye la 5ma di julio 1940 prezidanto Päts imperis organizar parlamental elekti pos 10 dii. Segun la konstituco di Estonia la tempo por l'organizo dil elekti devabus 35 dii. Mem pro lo l'elekti e la konteno dil parlamento esis ne-legala.
En omna voto-distrikto esis nur un kandidato. Nedezirita kandidati esis desaceptita per diversa kauzi, ed ye la 11ma di julio 1940 nur la “demokrata” Partiso dil Labor-populal Uniono havis kandidati.
Segun l'oficala rezulto 84,1 % votis e 92,8 % votis la Partiso dil Labor-populal Uniono, malgre ke la Komunista Partiso havabis en printempo 1940 nur 133 membri. Ye la 21ma di julio la nova parlamento (l'infra chambro) kunvenis. Unesme ol finigis la supra chambro, quon Estonia havis antee, e proklamis Estonia kom Sovietiana republiko.
La prezidanto Konstantin Päts koaktesis renuncar ye la 22ma di julio, ed on transportis il a Sovietia ye la 30ma di julio. La komandero dil armeo Johan Laidoner transportesis ye la 19ma di julio.
L'anexo kompletigis ye la 6ma di agosto 1940, kande la Supra Konsilistaro aceptis Estonia kom membro dil Uniono dil Sovietiana Republiki.
Finala komenti
[redaktar | redaktar fonto]Ye somero 1941 nacional-socialista Germania okupis Estonia e la marioneta rejimo fugis a Sovietia. En 1944 Vares ed altra chefi fondis itere la Sovietiana administro en Estonia.
Dum Sovietiana tempo segun l'oficala historio Estonia juntis Sovietia voluntante a Sovietia. Nun l'eventi dil yaro 1940 esas valorita kom okupo ed anexo dil stato, pro ke omna statal akti esis subskribita la pistolo che la temporo - fakte od abstrakte.