Yari 1930a
| Historio 19ma yarcento  20ma 21ma yarcento
|
| Yardeki: 1900a • 1910a • 1920a • 1930a • 1940a |
| Yari: 1901 • 1902 • 1903 • 1904 • 1905 |
La yari 1930a dil 20ma yarcento esis yardeko qua komencis ye la 1ma di januaro 1930 e finis ye la 31ma di decembro 1939. Ca epoko influesis per l'ekonomiala krizego di 1929, qua komencis pos la krulo di la Borso di New York en 1929 e produktis traumatala efekti en omna landi. La povreso, la chomeso e la sociala tensi esis difuzita.
La kresko di sociala tensi stimulis la diskursi autoritatoza e la kresko di grupi di extrema-dextra, exemple la Nacional-Socialista partiso di Germania. Naziisti arivis a la povo en Germania en 1933, e rapide riarmizis la lando e komencis politiki di teritorial expanso e persequo a Judi.
Dum ca yardeko, ank eventis la milito di Chaco, inter Bolivia e Paraguay, l'invado Italiana en Etiopia, l'interna milito di Hispania e komencis la duesma milito Chinia-Japonia, qua finos erste en 1945, kande Japonian imperio vinkesos pos la duesma mondomilito.
Yen kelka eventi de la yari 1930a:
Europa[redaktar | redaktar fonto]
- En Germania nacional-socialisti ganas povo per demokratiala sistemo. Adolf Hitler divenas chefo di stato di la lando. On supresas omna opozanti, e l'unesma koncentreyi konstruktesas.
- Hispana interna milito eventas de 1936 til la 1ma di aprilo 1939.
Azia[redaktar | redaktar fonto]
- Japonia expansas su a kontinento ja ante la duesma mondomilito.
- Judi pokope translojas a Palestina. En 1937 e 1938 eventas multa konflikti inter Judi ed Arabi en la regiono.