Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi
| Eklezio di Iesu Kristo dil Lasta-Dia Santi | |
 Pikturo pri Joseph Smith recevinta la Planki di Oro del Anjelo Moroni | |
| Fondinto | Joseph Smith, Jr. |
| Suprega ento | Deo la Patro ed Iesu Kristo |
| Doktrino | Kristanismo |
| Nomo e nombro di sequanti | Lasta-Dia Santi o mormoni, 14 508 509 (mayo 2009) |
| Kanonala Skribaji | Biblo, Libro di Mormon, Doktrino e Konvencioni |
L'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi, konocata anke kom Mormona Eklezio o LDS Eklezio (Angle Latter-Day Saints), esas Kristana eklezio fondita en Palmyra, Nova-York, Usa, da Joseph Smith ye la 6ma di aprilo 1830.
Ca eklezio distingesas por defensar tradicionala koncepto pri familio. Lua chefi afirmas ke la membri qui mariajas en lia templi havas la minima procento di divorci de la lando. La guidanti ne recevas salario o premio por lua servadi e, segun l'eklezio, individui ne povas diskriminacesar segun etnio, sociala klaso o profesiono, e ula episkopo povas esar sive administranto di entraprezo, sive agrokultivisto, sive havar altra laboro. Segun l'eklezio, ol havas cirkume 14 milion adepti en tota mondo, kun kongregacioni e templi dissemita tra omna kontinenti.
Ultre la Biblo, altra tri libri judikesas kom sakra da Mormon Eklezio: Libro di Mormon, Doktrino e Konvencioni e Perlo di Granda Preco, qui esas la doktrinala korpo dil Eklezio e judikesas da lua sequanti kom havanta origino e inspiro divina.
La kanonala skribaji dil Eklezio di Iesu Kristo dil Lasta-Dia Santi ed anke lua docaji kritikesas da protestanti e katoliki, qui afirmas ke li ne existas en la tradicionala kristana skribajo. L'Eklezio ipsa afirmas existar diferi inter lua interpreto di kristanismo e la praktiki de altra religii, e li ne agnoskas la bapto de altra religii. L'Eklezio anke kritikesas da multa historiisti, qui afirmas ke Mormonismo docas distordita versiono di la historio di Usa.
Nomo
[redaktar | redaktar fonto]L'eklezio komence nominesis Eklezio di Kristo, sua membri judikis ke li riestablisis l'eklezio kreita da Iesu Kristo. En 1830, ol rinomizesis Eklezio di Lasta-Dia Santi, "santi" signifikanta "dicipuli" e "Lasta-Dia" por distingar su del eklezio establisita da Kristo. Erste en 1830, Joseph Smith donis ol lua nuna nomo: Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi. La membri dil Eklezio nominesas "Lasta-Dia Santi", di qua abreviuro en la Angla esas LDS (Latter-day Saints).
La surnomo "mormon", tolerata da membri dil Eklezio, originis de la nomo de historiala personajo dil Libro di Mormon. En ta libro, Mormon esas profeto, militero e gardisto de l'anali di populi qui iris a Amerika dum la yaro 311 depos Kristo.
Ol ank esas la fako maxim granda dil movado di Lasta-Dia Santi, ed ol esis guidita da Brigham Young til Utah. Pose aparis divergi inter la sequinti di Smith, exemple la Kongregaciono di Kristo, kun sua propra sequanti e prezidanti. Anke sprikesis ula faki radikala e konsiderata apostata, inter li ta poligami, quankam nula ek ta grupi nek lia doktrina esas parto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Historio dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi |
La historio dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi subdividesas en tri periodi:
- la frua historio dum la vivo de Joseph Smith qua esas komuna por omna movadi di Lasta-Dia santi,
- "pionira epoko" sub la chefeso di Brigham Young
- moderna epoko komencis dum la yari 1890a, kande Utah divenis Usana stato.
Komenco
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Unesma Viziono |
Segun la doktrino di Eklezio di Iesu Kristo dil Lasta-Dia Santi, lua fondinto Joseph Smith, lor evante 14 yari e rezidante en Palmyra, Nova-York, Usa havis vidado, en qua la Ciela Patro Deo, e sua filio Iesu Kristo aparis avan ilu, e dicis:
|
Me vidis kolumno de lumo, plu brilanta kam la suno, direte super mea kapo; e ica lumo gradope decensis til restar super me. (...) Kande la lumo restis super me, me vidis en la airo supre me a du personi, di qua brilego e glorio ne posibligas ula deskripto. Un ek li parolis kun me, vokanto me per mea nomo, e dicis, signalanto a il altre: Yen mea Filio amata: Askoltez tu ad Il! | 
|
Iesu Kristo imperis ke ilu ne unionez su ad irga religio, nam omni esis erora.
Publikante la Libro di Mormon, Joseph Smith komencis predikar la nova religio, do kreesis l'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi. Pro ilua atitudi, diferanta de altra religii, e pro ke ilu intencis establisar "Nova Ierusalem" en Nord-Amerika, nomizita Ziono, ilu repulsesis e persekutesis. Pro to, ye 1831, Joseph Smith fugis a Kirtland, Ohio, e komencis establisar su en la komtio Jackson (Missouri), kun skopo movar la sideyo dil eklezio. Tamen, en 1833, habitanti di Missouri brutale ekpulsis Mormoni de la komtio Jackson, qui ne povis riokupar la regiono. Tamen, l'eklezio prosperis en Kirtland kande Smith publikigis nova revelacii e l'eklezio konstruktis la templo di Kirtland quale la loko di to quonli rigardis quale nova Penteskosto. La Kirtlanda epoko finigis ye 1838, kande financa skandalo efektis la movado. E Smith rigrupigis la cetera membre del eklezio en Far West, Missouri, nam tensesi balde eskaladis per akra konflikti kun l'anciena habitanti di Missouri. L'ekleziani kredas ke la revolto augmentis pro la reganto di Missouri imperis lua "extermino od ekpulso dil stato". En 1839, la membri dil eklezio transformis marshoza regiono an la rivo dil fluvio Mississippi en Nauvoo (Illinois), qua divenis la nova chefsideyo dil eklezio.
Pionir-epoko
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Mormona pioniri |
Pos la morto di Joseph Smith, Brigham Young, la nova prezidanto dil Eklezio, duktis la fideli dil eklezio weste, ube li fondis Salt Lake City, la nuna chef-urbo di Utah.
En 1831 Joseph Smith dicis recevar la doktrino pri plurala mariajo tra divina revelo, qua publikigesis en 1852. Kun Wilford Woodruff kom prezidanto dil Eklezio, ol esis deklarita "Manifesto" inkluzite en Doktrino e Konvencioni kom Oficala Deklaro, en qua anoncesis la fino de la praktiko di poligamio.
Duktita da Brigham Young, Mormoni departis a lore Mexikiana teritorio Kalifornia e koloniigis ol apud granda salizita lago la [[24ma di junio] 1847, ube fondesis Salt Lake City. Li kreis armeala kompanio nomizita Mormona bataliono, qua enkorpigis a la milito di Usa kontre Mexikia en Iowa, e partoprenis en la militala kampanio tra Nova-Mexikia e Kalifornia dum Mexikian-Usana milito. Brigham Young nomesis guberniestro dil teritorio kaptita de Mexikia du yari ante segun la Traktato di Guadalupe-Hidalgo.
20ma yarcento
[redaktar | redaktar fonto]Depos l'anexo di Utah ad Usa en 1896, l'Eklezio komencis expansar a la vicina stati e depos ad omna landi. nun ol esas la quaresma maxim granda eklezio en la mondo. Pos la duimo dil 20ma yarcento komencis olua expanso tra Sud-Amerika ed Europa e, nun facas prozelitismo en Afrika, Azia ed Estal Europa.
Nune, mormoni havas granda ekonomikal e politikal influi en Utah ube havas televizion-emisili, radioemisili, jurnali, revui ed altri komuniko-medii. En Provo existas skolo di lingui por preparar la yuna misionisti por predikar en 10 lingui.
Simboli
[redaktar | redaktar fonto]Kristana kruco ne uzesas kom simbolo. Mormoni preferas l'ideo pri Kristo rezurektita e vivanta, ta qua, segun lua kredo, esas sua nuna realeso. Che la templi ne trovesas kruco, statui od ikoni di irga sorto. La maxim uzata simbolo esas anjelo Moroni, proklamanta l'eterna evangelio a la habitanto di la Tero (rf. Apokalipso 14:6). Multa templi ornesas kun statuo reprezentanta l'anjelo suflanta trumpeto.
Misiono
[redaktar | redaktar fonto]La misiono di Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi esas invitar la personi a venar a Kristo e perfektigar su en Il. Ica misiono havas tri fazi qui helpas la membri ed ulu qua ne esas membro progresar pluse en sua vivo e ol esas fundamento de la tradicioni dil Eklezio:
- Proklamar l'Evangelio.
- Perfektigar a la santi.
- Redemtar a la mortinti.
Mormona teologio
[redaktar | redaktar fonto].png)
Mormona teologio esas diferanta a la teologio de altra kristana eklezii.
Mormoni kredas en la pre-existo, en la tri gradi di glorio ed exalteso.
Li ne drinkas alkoholo, kafeo, teo e ne darfas fumar.
Deo
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Deo |
Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi docas ke Deo esas eterna Patro dil homi, ke Iesu Kristo esas Filo di Deo e ke kun la Santa-Spirito, li esas la Deeso. Li ne esas Triuno, quale en altri tipi de Kristanismo; li ne partigas la sama substanco, ma li partigas perfekte la sama intenco e doktrino. Do nomas la tri la "Deeso" (Godhead) da Lasta-Dia Santi. La Deo Patro nomesas ofte "Cielala Patro" da Lasta-Dia Santi.
- Sua obro e glorio esas efektigar inmortaleso ed eterna vivo di homo.
- Sua plu granda dono esas eterna vivo.
- Sua glorio esas deskripta pro lumo e vero, komprenita kom inteligenteso.
- Il esas la Kreanto de omna kozi e de omna vivanta ento.
- Il delektas benedikanta a sua Populo.
- Puri di kordio vidos il en sua Templo, kom esas profitigita en Biblio.
- Il klamas personale a sua profeti.
Iesu Kristo
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Iesu Kristo |
Quale lua nomo dicas, l'Eklezio agnoskas Iesu Kristo kom Salvanto e Redemtero dil homaro, ultre membro de la Deeso, qua esis elektita depos la premortala vivo por realigar tali roli. L'Eklezio docas ke la Cielala Patro esas ambe la Patro Spiritala di Iesu Kristo e di la homi. To signifikas ke Kristo judikesas kom la mayora fratulo de la homaro.
Preskripti
[redaktar | redaktar fonto]- Bapto: Ol esas esencala por enirar en la reino di Deo.
- Konfirmado: Pos la bapto, ica ceremonio grantas a la membri dil Eklezio kun dono dil Santa Spirito.
- Sacerdoteso: Ol esas du: sacerdoteso segun l'ordo di Melkisedek ed Aaronana Ordo.
Artikli di fido
[redaktar | redaktar fonto]- Ni kredas en Deo l'Eterna Patro, ed en su Filio Iesu Kristo, ed en la Santa-Spirito.
- Ni kredas ke la homi esos punota per lor propra pekati e ne per la violaco de Adan.
- Ni kredas ke tra la expiaco de Kristo, la omna humana genero povas salvesar, per l'obedio al legi e preskripti dil Evangelio.
Diferi kun altra kristana religii
[redaktar | redaktar fonto]Nam ol esas multa diferi inter la mormona doktrino e la altra faki di kristaneso, multa protestanti e katoliki ne judikas mormonismo kom kristana eklezio e anke judikas ke lor doktrino pri deo esas politeisto. Mormoni konsideras al li kom henoteisti. Ula mormono anke kredas pri l'existo di altra dei o deala enti qui ne havas l'importo o ne duktos la homo a la salveso. Tamen, Mormoni kredas ed adoras unika Deo, segun la deskripto dil Libro di Mormon. L'altra kristana eklezii kredas ke Deo esas un ento (ousia) e samatempe tri personi (hypostases).
Komparo kun altra Mormona eklezii
[redaktar | redaktar fonto]L'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi kundividas komuna heredaji kun altra mikra mormonala eklezii qui esas kolektive nomizita la Movado di Lasta-Dia Santi. La maxim granda di ta mikra grupi esas la Komono di Kristo (anke nomizita Reorganizata Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi), kun sideyo en Independence, Missuri, sequata dil Eklezio di Iesu Kristo, kun sideyo en Monongahela, Pensilvania. Komune a omna mormonala memstara eklezii esas la kredado ye Joseph Smith kom profeto e fondinto di lia religii. Li anke aceptas la Libro di Mormon, e multi, ma ne omna, aceptas adminime ula versiono di Doktrino e Konvencioni. Tamen, li tendencas diskutar kun l'Eklezio relate al doktrino ed ekleziala guidando.
La chefa faki dil Mormona Eklezio rezultijis ek la krizo pro la sucedado pos la morto di Joseph Smith. Altra faki povas esar konsiderata plu posa faki dil Eklezio, multi pro rezulto di deskonsenti pri la plurala mariajo. En la Mormona Eklezio, la praktiko ye plurala mariajo esis forlasita komence dil 20ma yarcento, ma ol duris inter la fundamentismala grupi, qui kredas ke la praktiko esas postulo por la exalteso. La Mormona Eklezio, kontraste, kredas ke unika cielala mariajo esas sufice por la exalteso. Fundamentisti anke kredas ye kelk altra doktrini instruita e praktikita da Brigham Young en la 19ma yarcento, qui la Mormona Eklezio renuncis, deskonfesis, o prokrastigas. Ex., l'eklezio longe exkomuniis kelka membri kaptita praktikante poligamio.
Kanonala Skribaji
[redaktar | redaktar fonto]
Joseph Smith docis, e depos lore la kredenco mantenis su, ke la kanonala skribaji ne esis klozita e ke Deo duris revelar divina kozi a la homaro. L'Eklezio aceptas altra sakra libri ultre Biblo.
La kanonala skribaji dil Eklezio di Iesu Kristo dil Lasta-Dia Santi esas:
Biblo
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Biblo |
La Biblo esas la sakra libro di Kristanismo. Ol kontenas l’ anciena e la nova Testamento. L'anciena Testamento esas la sakra libro en Judaismo. La Biblo kontenas anke apokrifala texti.
Libro di Mormon
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Libro di Mormon |
Libro di Mormon esas verko (inter quar sakra libri) de Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi, Kongregaciono di Kristo ed altra faki dil Movado di Lasta-Dia Santi (Nune konocata kom mormonismo. La libro dicas esar traduko de la skribaji de santa homi de l'antiqua Amerika skribita simile a la Biblo.
Doktrino e Konvencioni
[redaktar | redaktar fonto]
| Precipua artiklo: Doktrino e Konvencioni |
Doktrino e Konvencioni esas kanonala skribajo de Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi, verkita da Joseph Smith, Jr. ke kontenas multa informo pri l'organizuro e guvernerio di Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi e alia informi.
Perlo di Granda Preco
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Perlo di Granda Preco |
Perlo di Granda Preco esas kolektajo de skribaji ke esas kanonala por Lasta-Dia Santi formacita de:
- Libro di Moseo.
- Libro di Abrahamo.
- Joseph Smith - Mateo.
- Joseph Smith - Historio.
Organizo dil Eklezio
[redaktar | redaktar fonto]Nomo e legala instanci
[redaktar | redaktar fonto]
La mormona eklezio instruktas ke ol esas durigo dil Eklezio di Kristo establita en 1830 fare da Joseph Smith. Ta originala eklezio suferis plura nomchanji dum la 1830 yari, qua nomigis "L'Eklezio di Kristo, l'Eklezio di Dio"., e lore en 1834, la nomo esis oficiale chanjita a "Eklezio di Lasta-Dia Santi". En aprilo 1838, la nomo esis oficiale chanjita a L'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi. Pos kande Smith mortis, Brigham Young e la maxim granda parto dil sequantaro di Smith integrijis en la Mormona Eklezio en 1851 per la lejo dil Stato Deseret[1] sub la nomo Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi.
En 1887, la Mormona Eklezio esis segunlege disigita en Usa fare dal lejo Edmunds-Tucker pro la praktiko di poligamio. La Lejo Edmunds-Tucker esis nuligita en 1978. L'eklezio daure funkciis sub lua formala nomo, Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi. Tradicionala neformala nomi esas Mormona Eklezio, Santi di Lasta-Dia Dii o mormoni. L'esprimo Mormona Eklezio ofte uzesas[2], ma l'eklezio komencis desinstigar lua uzo en la 20ma yarcento, quankam por ol ne esis problemo l'uzado dil vorto "mormono". L'eklezio demandas ke l'oficiala nomo esez uzata sempre kande posibla o, eventuale, deslongigar a "L'Eklezio" o "L'Eklezio di Iesu Kristo"[3].
L'Eklezio organizis plura impost-esceptita entrepreni por kunlabori kun la translokigo de mono e kapitalo. Ta inkluzas la Korporacion dil Prezidanta Episkopo dil Eklezio di Iesu di Lasta-Dia Santi, organizita en 1916 sub la legi dil stato Utah por akirar, havar e vendar nemoveblajo. En 1923, l'eklezio la korporaciono dil Prezidanto dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi en Utah por recevar ed administrar moni e donaci. En 1997, la eklezio integrigis Intellectual Reserve, Inc. qua protektas omna autor-yuri del eklezio, fabriko-marki, ed altra intelektala propraji. L'eklezio anke havas plura entraprezi ne libera de imposti. La Mormona Eklezio anke havas organizuri qui pagas imposti, quale Bonneville International e Deseret News.
Geografiala distributado e membreso
[redaktar | redaktar fonto]La mormona kongregacioni o komoni organizesas geografiale. Membri lutime partoprenas en l'aktivesi segun l'asignita geografiala areo. Tamen, kelka geografiala arei anke furnisas aparta komoni por unuopa plenkreskuli o por parolanti di altra lingui. Por dimancha diservi, l'ekleziani grupijas en plu granda (200 a 400 homi) kumunumi konocata kom salona seciono, o plu mikra komoni konocata kom faki. Quankam la konstrukturo foje povas esar nomizita kapelo, la chambro uzata quale kapelo por religiala servadi esas fakte nur unu kompozanto di omna kunveneyo, de qua l'eklezio furnisas virtuala vidaji di tiapala exempli ed anke enreta kunvenej-lokigado por ke la vizitanti trovez la loki e kunventempi de lua komoni omnaloke en la mondo. Lokala organizuri de l'eklezio qui esas plu granda kam komoni inkluzas staki, misii, distrikti, arei e regioni.
Pastorala hierarkio
[redaktar | redaktar fonto]
L'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi organizesas segun hierarkiala pastorala strukturo administrata da viri. Lasta-Dia santi kredas ke Iesu guidas l'eklezio tra revelajo ed elektis unika viro, nomizita "la profeto" o prezidanto dil Eklezio, quale lua reprezentanto sur la tero. La nuna prezidanto esas Russell M. Nelson. Altra 12 membri formacas la nomizita Quorumo dil Dek e Du Apostoli. Kande la prezidanto mortas, lua sucedanto esas la maxim anciena membro de la Quorumo dil Dek e Du Apostoli, qua riorganizas la prezidantaro[4]. Ta viri, e l'altra masklala membri dil ekleziala guidado (inkluzite dil unesma du Quorumo di Sepdek e la Prezidanta Episkopo esas nomizita generala autoritati. Li guidas l'eklezia administrado e prizorgas la klopodi di regionala guidanti ye lokala nivelo. Generala autoritati e misioprezidanti laboras plentempe e ordinare recevas stipendii ek ekleziala financi o investi[5].
Sur lokala nivelo, l'ekleziala guidado organizesas da volontarii. Quale omna membri, on pregas ke li donacez dismi de lia revenui al Eklezio. Ecepte al ta regulo eas aplikata por la mormona misioneri qua laboras lokale ed oni pagas a li bazala vivelspezi ek la fonduro qua recevas kontributadi da lia lokala komoni. Tamen la esonta misioneri esas instigata por mempagado di lia misia kosti al ta fonduro sempre kande eblas. Membri deziras por la purigado e tenigado dil instaluri dil lokala pregeyo.
Omna digna maskuli ordinare judikesas kom por la pasturala verko e li ja ordinesas pastori evante 12 yari. L'Ordinado eventas dum ceremonio kande mani esas metita sur la kapo di ordinito. La klerikeso esas dividida en la klerikeso Aaraona, por yuna viri evante plu kam 12 yari e la klerikeso Melkizedeka, por viri evanta plu kam 18 yari.
| Iesu Kristo | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Generala autoritati | ||||||||||||
| Profeti, Divinanti e Revelisti | ||||||||||||
| 'Unesma Presidanteso : Il Prezidanto dil Eklezio helpita da unesma e duesma konsilantaro | ||||||||||||
| Quorumo di la Dekduo Apostoli : La prezidanto dil Quorumo dil Dudek Apostoli, kun altra undek Apostoli | ||||||||||||
| Quorumo dil Sepadek : La Prezidanteso dil Quorumo dil Sepadek (havas sep prezidanti) e diversa Quorumi, singlu kun dozeno di membri nomizita "Sepadeka" (Sepadeka general autoritati en l'unesma du quorumi e Sepadeka di areo en la restajo di quorumi)" | ||||||||||||
| Unesma Quorumo di la Sepadek | Duesma Unesma Quorumo di la Sepadek | |||||||||||
| Episkopo Prezidanto dil Eklezio: L'Episkopo Prezidanto helpita da unesma e duesma Konsilanto | ||||||||||||
| Lokala Autoritati | ||||||||||||
| Triesma, Quaresma, Kinesma, Sixesma, Sepesma e Okesma Quorumi dil "Sepadek di areo" | ||||||||||||
| Prezidantesi dil Areo : To konsistas ek la Sepadek e, extraordinare, povos prezidantesar dal Apostoli |
Prezidantesi di Templi | Prezidantesi dil Misioni | ||||||||||
| Episkopi dil Quarteri o Prezidantesi di fako |
Quorumo dil Olda | Quorumo dil Alta Sacerdoti | Patriarko o Evangeliisto | |||||||||
| Quorumo dil diakoni | Quorumo dil Maestri | Quorumo dil Sacerdoti | ||||||||||
Profeti o Prezidanti dil Eklezio
[redaktar | redaktar fonto]| Precipua artiklo: Listo di Prezidanti dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi |
L'oficiala titulo di la moderna profeti esas Prezidanto dil Eklezio.
Kande la prezidanto dil Eklezio mortas, la sequanta plu olda membro (apostolo) de la Quorumo di Dek e Du Apostoli, asumas kom sequanta prezidanto.
Ekonomio
[redaktar | redaktar fonto]
L'eklezio ne publikigas deklari relate lua financi depos 1959, ma en 1997, revuo Time dicis ke ol esas un ek la maxim richa religiala grupi de la mondo, e kalkulis lua patrimonio en plu kam 30 miliard Usana dolari.[6]. En artiklo de junio 2011, revuo Newsweek asertis ke Mormona Eklezio similesas Usana korporaciono General Electric, havanta patrimonii equivalanta a 30 miliard Usana dolari[7][8][9].
Lua profitoza, neprofitoza ed edukala organizuri verifikesas da kontado-firmo Deloitte & Touche. L'eklezio anke kolokis en profitoza komerco e projeti pri posedaji, exemple Bonneville International, Deseret Book Company, e ranchi* en Utah, Florida, Nebraska, Kanada ed altra loki. Tamen, ta ranchi* dividesas inter profitoza e neprofitoza.
Diciplino e atitudi
[redaktar | redaktar fonto]Mormoni revendikas al li kom kristani, e sequanti de la doktrino di Iesu Kristo. La doktrino preskriptas helpar al altri, esar honesta, servicala e digna di konfido. Li insistas ye la mariajo e la familio (en lua tradiciono, la mariajo duras eterne, anke pos la morto e li devas mariajar virga e fidela al spozo).
Chastesa lego
[redaktar | redaktar fonto]La eklezio anke apogas la chasteso inter lua membri. Pos la yuneso, la membri docesas pri esar chasta e pura. Li nur povas havar sexuala relati en la mariajo e li devas konservar la integreso di la familio. LA violaco di ca impero povas efektigar l'ekpulso del Eklezio.
Interna konflikti e milito
[redaktar | redaktar fonto]L'Eklezio esas kristana organizuro qua proklamas la paco, e nulatempe ek la katedro di kirko proklamis irar al milito. Multafoye questionesas quale l'Eklezio dicus en kazo di milito. L'Eklezio inkulkas respekto al autoritato legale selektita e la loyaleso al lando ube la kredanto habitas. Nula membro unigos a movadi kun idei dessimila al evangelio di Kristo o kontre la konstitucionaleso dil lando sequante la frazo:
|
|
Donez a Cezaro quon esas de la Cezaro e donez a Deo quon esas de Deo. |
|
Atitudi
[redaktar | redaktar fonto]
Multa doktrini e praktiki di Mormona Eklezio diferas komplete de altra kristana religii. Mormona kosmologio e savplano inkluzas la doktrini pri anteexistado, tri gradi di gorio, ed exalteso. Segun ta doktrini omna homala spirito esas spiritala filio de Deo, e homi povas atingar l'exalteso. Atingar la sama stando kam Iesu anke konocesas kom "kunheredanto kun Kristo". La doktrino pri l'exalteso inkluzas la reunigado dil mortanta familio pos la rezurekto e la kapablo havar spiritala filii en la posmorto. Por akirar ta diesa stato, l'eklezio instruktas ke omni devas havar fido a Iesu, plenumar la imperi e partoprenar en ceremoniala pakti.
La mormona stampoceremonio montras singulara vido pri familio. Segun la mormona teologio, viri e mulieri povas estar stampita unu la alia tale ke lia mariajo dauros en la posmortala vivo. Filii anke povas esar stampita a lia biologala o adoptita gepatri por formacar eterna familia ligili. La maxim signifa instrukti povas esar prizentita per anstatauante nome de ta qua mortis (ex. bapto por la montinti). L'eklezio instruktas ke omni havos l'ebleso audar e akeptar al desprobar l'evangelio di Iesu Kristo e l'avantaji di lua sakramenti, en ta vivo od en la venonta.
La mormona fideli observas sanokodo nomizita la Vorto de sajeso en qua li ne konsumas alkoholayi, kafo, teo, e tabako. La Vorto de sajeso anke instigas a l'uzado di sanaspekta herbi e frukti ene dil sezono, moderigas konsumo de karno e grani. Lua morala kodexo inkluzas legi pri chasteso qua interdiktas sexuala relati exter la aliseksema mariajo.
La kredanti donas 10% dekonayo surbaze da lia omnayara revenui. Li anke volontule servas en lua lokala pregeyo.
Mormoni anke rezervas un nokto po semano, ordinare lundio, por familiala renkontro domala. En familio li kunvenas kune por studiar evangeliala principi e partoprenar dessama agadi.
Kulturo
[redaktar | redaktar fonto]Por l' Eklezio, la familio esas tre grava institucuro. Ol kurajigas la mariajo (nomizita eterna mariajo).
Koro de la Mormona Tabernakulo
[redaktar | redaktar fonto]La Koro de la Mormona Tabernakulo, fondita en 1847, es de la plu konocita kori en tota mondo. Ol kompozesas da 360 personi ed ol akompanesas per organo kun 623 tubi.
Pro la diferi dil vivstilo antauxenigita dil mormona doktrino e historio, diferanta kulturo kreskis cirkum la membri dil eklezio. La membraro dil eklezio atingas la omna mondo, e li sequas praktiki, exemple la cepto dil Vorto di Sajeso, sankodo simila a la 11a chapitro di Levidi[10], en la Biblio, dispermensante la konsumo de tabako, alkoholo, kafo e teo, ed altra ordinara sustanci[11]. Konsequo dil Vorto di Sajeso, la kulturo en arei dil mondo kun alta koncentreso di mormoni videbleskas[12][13].
Renkontri ed altra programi aranjesas reguloze ed esas parto di mormona kulturo.
Domo e familio
[redaktar | redaktar fonto]En 1995, l'ekleziala Prezidantaro editis "La Familio: Proklamo al mondo", qua substrekas la graveso dil familio. La Prezidantaro proklamis ke "mariajo inter viro e muliero esas imperita da Deo e ke la familio esas centrala en la projeto dal Kreinto por l'eterna destino de Lua infani". La dokumento plue klarigas ke "sexuo esas esenca distingivo dil individuala antemorta, morta ed eterna identeso e celo", ke patro e matro havas dessama roli en la kreskigado di infani, e ke suxesa mariaji e familii, fondita sur la doktrino di Iesu Kristo povas durar eterne[14]. Ta dokumento esas vaste citita dal mormoni kom deklaro di principi.
Omnayare, quarfoye, la plenkreska mulieri (membri dil Helpsocieto dil eklezio) ordinare kunvenas por recevar suplementala instrukti pri la familio e la domo. La renkontro povas konsistar ek servoprojeto, prelegaro, o diversa klasi.
Post interviudo a mili di yunuli en omna Usa, evangeliala statistikisto Christian Smith skribis, « ... en generala kompari inter grava usonala religia tradidioni uzante gamo da sociologiala inicianti ek religiala vigleso e elstareso... esas la mormona dekagxuloj qui sociologie rezultas la maxim bona"[15].
Humanitara servadi
[redaktar | redaktar fonto]L'Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi esas vaste konocata pro lua tutmonda humanitara servadi. L'amplexa socihelpa sistemo dil eklezio, la Mormona Filantropia Departemento, esas fako dil prezidantal Episkopeyo. Komencita dum la Granda krizo ekonomiala di 1929, ol furnisas helpo por la senhavuli, financita per omnumonata donaci en la formo de dekonimposto di ekleziani. Ol kontribuas per donaci al la Mormona Eklezio ordinare ed altra relatiginta bonfaradi, exemple, la Biblioteko di la Historio dil Eklezio, la Universitato Brigham Young e l'Sistemo pri Eduko Ekleziala, la Centro kulturala Polineziana, la Mormona Tabernakla Koro, e demarshi kreita por provizar pekunio a Mormona misioneri e por konstruktar templi[16].
Financi
[redaktar | redaktar fonto]La precipua revenui di LDS venas de dismo e donaci (di fasto) di sua membri. Tota financala operaci esas verifikata da kontoro di experta kontadisti (nun Deloitte Touche). LDS havas interna servado qua kontrolas ke omna pekunio uzesas segun la reguli e certifikas lu a omna semestrala generala konfero. LDS publikigas lu nur en landi ube esas obligata, exemple l'Unionita Rejio (ank en Usa til 1959). LDS certifikas ke lua financala situeso esas simila ad altra religiala organizuri sen skopo profitoza. Ol grantas anke ke se recevus donaci qui superirus la spensi, kolokos l'ecesaji por konstitucar rezervo previdante futura yari, por periodi kande la spensi esus plu granda kam la donaci.
Kritiki
[redaktar | redaktar fonto]Ica eklezio kritikesis pos lua kreado en New York. On povas trovar kritiki a:
- Joseph Smith.
- La vero dil ora plaki.
- La Libro di Mormon: olua origino, la linguo, nomi, etc.
- La plurala mariajo.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ The initial incorporation by the non-existent State of Deseret (1851) Laws and Ordinances of the State of Deseret (Utah) Compilation 1851 - was not legally valid, but was soon ratified by the Utah Territory in 1851 (1851) Acts Resolutions and Memorials Passed by the First Annual and Special Sessions of the Legislative Assembly of the Territory of Utah, 1851 - and 1855. See Late Corporation of the Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints v. Romney, 136 U.S. 44–45 (1890).
- ↑ The Associated Press continues to says that "Mormon Church" is a proper second refere in its Style Guide for journalists.
- ↑ Style Guide - Publikigita da Newsroom.lds.org. Dato di publikigo: 24ma di marto 2009. URL vidita ye marto 2009. Idiomo: Angla.
- ↑ https://web.archive.org/web/20121114054133/http://www.eluniversal.com.mx/notas/479529.html
- ↑ For a time, the church had a paid local clergy; however, that practice was discontinued in the early 1900s. See D. Michael Quinn (1997), Mormon Hierarchy: Extensions of Power, Salt Lake City: Signature Books, ch. 6.
- ↑ Kingdom Come - Publikigita da Time Magazine. Dato di publikigo: 4ma di agosto 1997.
- ↑ Mormons Rock! by Walter Kirn, Newsweek magazine, June 5, 2011
- ↑ Belo Corp Form 8-K. Accessed May 16, 2007.
- ↑ "Financial Planning". finserve.byu.edu. Accessed May 16, 2007.
- ↑ (D&C 89)
- ↑ See Doctrine & Covenants, Section 89.
- ↑ Salt Lake Tribune Editorial, Liquor stores: Banning phone listings, stores won't stop abuse.
- ↑ America's 10 Fittest Cities—and 10 Least Fit, Too - Autoro: Megan Johnson. Dato di publikigo: 15ma di decembro 2008. URL vidita ye 14ma di oktobro 2010.
- ↑ The Family: A Proclamation to the World - Publikigita da LDS Church. Dato di publikigo: 1995.
- ↑ Soul Searching: The Religious and Spiritual Lives of American Teenagers, Authors: Christian Smith, Melinda Lundquist Denton, page 261 (Oxford Univ Pr. 2005)
- ↑ LDS Philanthropies: Helping Change and Save Lives - Publikigita da LDS Philanthropies.
| Prezidanti dil Eklezio di Iesu Kristo di Lasta-Dia Santi |
| J. Smith (1830–1844) • Young (1847–1877) • Taylor (1880–1887) • Woodruff (1889–1898) • Snow (1898–1901) • J. F. Smith, Sr. (1901–1918) • Grant (1918–1945) • G. A. Smith (1945–1951) • McKay (1951–1970) • J. F. Smith, Jr. (1970–1972) • Lee (1972–1973) • Kimball (1973–1985) • Benson (1985–1994) • Hunter (1994–1995) • Hinckley (1995–2008) • Monson (2008–2018) • Russell M. Nelson |