Thor Heyerdahl
| Thor Heyerdahl | ||
| ||
| Profesiono: | explorero, etnografo | |
| Lando: |  Norvegia
| |
| Naskodato: | 6 di oktobro 1914, 1913 | |
| Nasko-loko: | Larvik, Norvegia | |
| Mortodato: | 18 di aprilo 2002 | |
| Morto-loko: | Colla Micheri, Italia | |
Thor Heyerdahl (1914 til 2002) esis Norvegiana biologo, exploristo ed etnografo.
Biografio
[redaktar | redaktar fonto]En 1933 Heyerdahl studieskis zoologio e geografio che la universitato di Oslo. Tatempe (1933 til 1936) ilu konoceskis vasta biblioteko de Bjarne Kroepelien pri Polinezia.
Heyerdahl mariajis kun Liv Coucheron en 1936. Li havis du filiuli, Thor (juniora) e Björn. De 1937 til 1938 Heyerdahl studiis animalaro e plantaro en Fatu-Hiva dil Insuli Marquesas en Polinezia. Lua intereso pri zoologio e biologio diminutis, e de 1939 til 1940 il studiis la marala tradicioni di Indiani en Britaniala Kolumbia che rivo di esta Kanada. En 1941 Heyerdahl publikigis lua teorio pri l’ anciena voyaji en Pacifiko. Segun la teorio on navigis de Amerika a Polinezia.
La duesma mondomilito interruptis la laboro di Heyerdahl. Ilu apartenis a la movado pri rezisto kontre nacional-socialisti en Norvegia de 1942 til 1945.
Pos la milito lua laboro avan-duris. En 1947 Heyerdahl navigis per balsao-rafto nomizita Kon-Tiki de Sud-Amerika a Tuamotu-Insuli en Polinezia. La longeso di la voyajo esis 7.400 km. Per la voyajo il demonstris ke anciena Peruala navi esas navigebla anke sur maro. Pos la voyajo, 1949, en Oslo apertesis muzeo por Kon-Tiki. Samayare il mariajis kun Yvonne Dedekam-Simonsen. La paro havis tri filini, Anette, Maria e Bettina. La voyajo di Kon-Tiki esis filmizita, e Heyerdahl ganis Oscar-premio pro la dokumento-filmo en 1952.
Heyerdahl exploris Galápagos-Insuli de 1952 til 1953. Ibe il trovis ceramikala fragmenti, qui havis stilala traiti de anciena kulturo di Equador e Peru. De 1955 til 1956 Heyerdahl chefesis exploreraro en Pasko-Insulo. Ibe la grupo igis stratala detranchuri en la sulo.
Sequanta granda ago eventis erste en 1969. Ilu departis per papirisala rafto nomizita Ra de Maroko adweste. Ilu ne esis sucesoza ed ilu mustis interruptar la voyajo pos 5.000 km, pro ke la pupo di la rafto esis plektita nekorekte ed ol laxeskis. En 1970 il departis per papirisala rafto Ra 2 de Safi, Maroko a Barbados. La voyo esis 6.100 km. Tale Heyerdahl demonstris ke la navi di anciena Egiptia, Mezopotamia e Sud-Amerika povis uzesar por navigar anke sur maro.
De 1977 til 1978 Heyerdahl navigis sur Tigris per junkala rafto konstruktita segun la anciena Sumeriala stilo. Il navigis a Persiala gulfo, til Oman, e de-ibe a Pakistan. Ilu avannavigis de Azia til Afrika, ensume 6.800 km, e demonstris ke la kulturi di la areo pobable havis kontakti anke ante l’ uzo di plankala navi.
De 1982 til 1984 Heyerdahl exkavis en Maldivi e deskovris templi di le Hinduo e Budisti. La habitantaro di Musulmani, qua advenis en 12ma yarcento, abatabis la traiti di la plu anciena kulturo.
Wn 1986 Heyerdahl retrovenis a Pasko-Insulo. Nun il montris ke la legendo pri “ped-iranta” statuegi esas posibla. Lua grupo avan-movigis vertikale-standanta statuego shanceligante ol per kordi.
Nove en Peru Heyerdahl esis de 1989 til 1994. Ibe ilu chefesis grupo di exkaveri che Tucumen piramidi. En la piramidi ilu trovis reliefi pri junkala navi ed apud oli mitologiala ucelo-homi fluganta. Sama-stila engraburi ilu trovabis en Pasko-Insulo.
En 1991 Heyerdahl mariajis kun Jacqueline Beer e 1994 li translojis a Kanarii. Thor Heyerdahl mortis en 18 di aprilo 2002, en Italia.
La valoro di lua ciencala laboro
[redaktar | redaktar fonto]Omna voyaji di Thor Heyerdahl vokis granda intereso. Per lua voyaji Heyerdahl pruvis ke surmala voyaji dum prehistorio esis posibla. Ma altralatere on ne povas pruvar, ke ula granda migrajo transmarala di populeso eventis dum ancien epoko. Quankam existas ula komuna traiti di kulturi en amba rivo di granda mari, qui posible rakontas pri anciena kontakti tra mari.
Nun esas posibla pruvar, exemple, per genetiko, ke on koloniigis la areo di Oceania de westo (de Azia) ad esto e ne adverse (de Sud-Amerika). Quankam existas kelka traiti, qui montras, ke ula kontakti esis inter Oceania e Sud-Amerika. Tala posibla traiti kulturala esas: