České Budějovice
| České Budějovice | ||
| ||
| Centro dil urbo České Budějovice. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Chekia
| |
| Regiono: | Sudala Bohemia | |
Informo:
| ||
| Fondita ye: | 1256 | |
| Fondita da: | Otakar la 2ma di Bohemia | |
| Latitudo: | 48°58'26" N | |
| Longitudo: | 14°28'30" E | |
| Altitudo: | 395 m | |
| Surfaco: | 55,71 km² | |
| Habitanti: | 96 417 (2023) | |
| Denseso di habitantaro: | 1700 hab./km² | |
| Disto de Praha: | 149 km | |
| Horala zono: | UTC+1 (UTC+2 dum la somero) | |
| Urbestro: | Jiří Svoboda | |
 • České Budějovice | ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.c-budejovice.cz | ||
České Budějovice (Germane: Budweis o Böhmisch Budweis, Latine Budovicium) esas la maxim populoza urbo di la regiono Sudala Bohemia, en Chekia. Segun statistiki de 2017, ol havis 96 417 habitanti. Lua tota surfaco esas 55,71 km². Ol distas 149 km sude de Praha per la choseo E55.[1]
L'urbo havas importanta muzei e historiala monumenti. Ol anke jacas proxima de la turistala urbi Hluboká nad Vltavou, Český Krumlov, Zlatá Koruna, Vyšší Brod e Třeboň. L'industro di biro restas tre importanta por l'urbo. La maxim importanta kompanio, "Pivovar Budějovický Budvar", lokale konocita kom "Budweiser" ma vendita altraloke kom "Budvar" o "Czechvar" (pro legala problemi pri la nomo kun l'Usana kompanio Anheuser-Busch), fondesis ibe en 1895.
La maxim multa habitanti esas Cheki (94.9% en 2001), kun 1,15% Slovaki. Ante 1945, l'urbo havis importanta minoritato di Germani, qui vivis ibe de la Mezepoko. En 1930, la Germani esis cirkume 15% de la habitantaro, ma pos finir la duesma mondomilito li ekpulsesis del urbo per dekreto da lora prezidanto Edvard Beneš.
Historio[redaktar | redaktar fonto]
České Budějovice fondesis en 1265 dal rejo Otakar la 2ma di Bohemia ed ol quik divenis urbo. Lua unesma habitanti venis de la foresti di Bohemia e de Supra Austria.[2] En 1341 lor rejulo Johan di Bohemia permisis judi habitar l'urbo, e l'unesma sinagogo konstruktesis en 1380. Tamen, diversa pogrom-i (persekuto a la Judi) eventis en l'urbo dum la 15ma e la 16ma yarcenti.
Ol divenis parto dil imperio Habsburga pos 1526. L'urbo suportis Ferdinand la 2ma, Santa Romana imperiestro dum la Triadek-yara milito. En 1641 eventis granda incendio en České Budějovice, e du triimi dil urbo destruktesis komplete.[3]
L'urbo okupesis dum kurta periodo dal Prusiani dum la Sileziana militi, e dum la milito inter Habsburgi e la Franca armeo, en 1742. En 1803, ol havis 5 815 habitanti, ma gradope ol kreskis dum la 19ma yarcento. L'unesma importanta fabrikerio, inaugurita en 1848, esis brancho de Koh-i-noor Hardtmuth. En 1866 eventis granda epidemio di kolero, qua produktis 266 morti, e koaktis l'administrado dil urbo konstruktar sistemo di kloaki e furnisar neta aquo a lua habitanti. Til 1882 l'aquo por konsumo obtenesis de putei.
En 1895 inauguresis fabrikerio biro-fabrikerio Ceský, nun Budějovický Budvar. En 1908 inauguresis nova ferovoyala staciono, ed en 1909 inauguresis l'unesma elektrala tramveturo dil urbo.
La kreo di Chekoslovakia pos finir l'unesma mondomilito esis tranquila en České Budějovice. Ol esis l'unesma urbo en qua Tomáš Masaryk, unesma prezidanto di la lando, arivis pos retrovenir de Usa. Gradope, la procento di Cheki en la urbo kreskis dum la sequanta yari, ante 1939.
Dum la duesma mondomilito l'urbo okupesis da Naziista Germania, qui instalis kampeyo por koaktita laboro e kontoro di Gestapo ibe. České Budějovice subisis du bombardi qui efektigis granda destruktado e produktis multa morti. Ye la 9ma di mayo 1945, Sovietiana trupi liberigis l'urbo. Ye la 1ma di januaro 1949 ol divenis l'administrala centro por la samnoma regiono (České Budějovice), ed en 1960 pos administrala reformo en l'anciena Chekoslovakia, ol divenis chef-urbo di Sudala Bohemia. L'anciena Germana habitantaro ekpulsesis del urbo per dekreto dal prezidanto Edvard Beneš, pos la fino dil duesma mondomilito.
Klimato[redaktar | redaktar fonto]
Averaja temperaturo esas 8.1 Celsio-gradi. La maxim basa temperaturo ul-tempe mezurita esis -42.2 Celsio-gradi (11ma di februaro 1929), la maxim alta temperaturo ul-tempe mezurita esis 37.8 Celsio-gradi (27ma di julio 1983). Averaje esas 623 milimetri de precipito en un yaro; maxime precipitas en somero. Maxim granda quanto de precipito en un dio esis 127.7 milimetri (25ma di agosto 1925); maxim granda quanto de precipito en un monato esis dum granda inundadi en agosto 2002.
Vidindaji turistal[redaktar | redaktar fonto]
En la Placo di Otakar la 2ma di Bohemia esas vidindaji historial: katedralo di Santa Nikolaus, la Turmo Nigra, Fonteno di Samson e la distinte flava Palaco Včela (Abelo).
An la limito westal di České Budějovice jacas foresto Branišovský les (anke nomata Bor), ube segun legendi eventas fenomeni paranormal - falo di NIFO, omisi di tempo, e chasadi di homi da voci sugestanta suocido, da demono aqual, da stranja viro nigra, da stranja soni de pazi, da stranja okuli reda e da stranja muliero blanka.
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ Distance from Ceske Budejovice to Prague - Publikigita da Distance Calculator. URL vidita ye 17ma di agosto 2017. Idiomo: Angla.
- ↑ Rene Schreiber, Budweis / Ceske Budejovice: Eine südböhmische Stadt, p. 1.
- ↑ Největší požár v dějinách města: V roce 1641 lehla popelem polovina Českých Budějovic - Publikigita da 100+1 zahraniční zajímavost. Dato di publikigo: 4ma di mayo 2021. URL vidita ye 3ma di junio 2023. Idiomo: Cheka.