Ekonomio di Bulgaria
| Ekonomio di Bulgaria | ||
|---|---|---|
| Pekunio | lev | |
| Internaciona organizuri | MOK, Europana Uniono, OSCE, BSEC | |
| Statistiki [1] | ||
| Totala nacionala produkturo (TNP) | US$ 215 338 milioni (2023) | |
| Rango TNP | 75ma[2] maxim granda | |
| Kresko di TNP | 1,89% (2023) | |
| TNP po persono | US$ 33 400,00 (2023) | |
| TNP segun sektoro | agrokultivo 2,5%, industrio 22,7%, servadi 62,5% (2023) | |
| Inflaciono | 2,4% (2024) | |
| Habitantaro sub la povreso-lineo | 20,60% (2022) | |
| Laboro-povo | 3 106 000 (2024) | |
| Laboro-povo segun okupo | agrokultivo 6,8%, industrio 26,6%, servadi 66,6% | |
| Chomeso | 4,1% (2024) | |
| Komercala parteneri [1] | ||
| Exportaci (US$) | 63,38 miliardi (2023) | |
| Exportaci - precipua produkturi | rafinita petrolo, stofi, kupro, frumento, naturala gaso (2023) | |
| Precipua parteneri | Germania 14%, Rumania 11%, Italia 8%, Grekia 6%, Turkia 5% (2023) | |
| Importaci (US$) | 59,16 miliardi (2023) | |
| Importaci - precipua produkturi | kruda petrolo, kuproerco, automobili, medikamenti, elektro (2023) | |
| Precipua parteneri | Germania 12%, Turkia 8%, Rumania 8%, Rusia 7%, Italia 6% (2023) | |
| Publika financi [1] | ||
| Extera debo | 14 277 milioni (2022) | |
| Revenuo totala (US$) | 33 100 milioni (2022) | |
| Spenso totala (US$) | 35 619 milioni (2022) | |
| Noto: Ecepte kande kontree mencionata, valori en ca tabelo esas en Usana dolari | ||
Bulgaria membreskis Europana Uniono ye la 1ma di januaro 2007. Lua ekonomio restis stabila de 1996 til 2009, e lua totala nacionala produkturo kreskis mezavalore 6% omnayare en ta periodo, pro direta extera kolokadi.[1] En 2009 l'extera krizo afektis la kresko dil TNP, qua deskreskis cirkume 5% ta yaro,[1] tamen l'ekonomio rapide durigis kreskar. Korupto en la publik administrado, febla judiciala sistemo e l'organizita krimino duras jenar l'extera kolokado e l'ekonomiala expekti.[1]
Importanta industrial agadi por la lando esas la rafino di minerali (nome karbono, kupro e zinko) e la produktado di stalo. Bulgaria mankas jaceyi di petrolo, e bezonas importacar ol. Dum recenta yari, turismo divenabas importanta fonto di revenui: en 2017 cirkume 12 milion turisti vizitis la lando,[3] di qui cirkume la duimo venas de 5 landi: Grekia, Rumania, Turkia, Germania e Rusia.[4]
En mayo 2014, Bulgaria ja satisfacis 4 ek la 5 kriterii por adoptar Euro kom monetaro. En januaro 2018 la chefministro Boyko Borisov anuncis ke la lando intencis adoptar en julio ta yaro la 2ma fazo dil Mekanismo di Kurso di Kambio Europana (Angle: European Exchange Rate Mechanism II)[5][6]. Ye la 10ma di julio 2020, kurso di kambio inter Euro e lev establisesis en €1 = BGN 1,95583.[7] Ye la 3ma di junio 2025 anuncesis ke Bulgaria kompletigis la 5 kriterii por l'adopto di Euro, e la lasta etapo esos l'aprobo da la cetera membri de Eurozono, quan on expektas eventor til la 8ma di julio 2025. Do, Bulgaria povus adoptor Euro kom monetaro ye la 1ma di januaro 2026[8].
Agrokultivo
[redaktar | redaktar fonto]
Agrokultivala produktado diminutis pos 1989, ma dum recenta yari on durigis kreskar e, kun l'industrio di nutrivi, ol reprezentas importanta sektoro del ekonomio di la lando. Bulgaria nun havas cirkume 150.000 traktori ed altra equipuri por agrokultivo. Lua precipua agrokultivala vari esas frumento, maizo, semini di helianto, hordeo, lakto, kolzo, vitobero, potato, tritikalo e tomati[1]. Helianto, sukratra beto e tabako esas la precipua kultivaji por industriala transformo. La produktado di pomi e vitoberi diminutis pos komunista epoko, tamen l'exportaco di vino augmentis.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bulgaria - The World Factbook - Publikigita da CIA. URL vidita ye 8ma di junio 2025.
- ↑ https://www.cia.gov/the-world-factbook/field/real-gdp-purchasing-power-parity/country-comparison
- ↑ Worldbank Tourism in Bulgaria - URL vidita ye 1ma di agosto 2017.
- ↑ Turismo en Bulgaria (Januaro-Decembro 2014) Nacionala Instituto pri Statistiko Bulgara
- ↑ https://web.archive.org/web/20190705225348/https://www.consilium.europa.eu//media/36111/letter-by-bulgaria-on-erm-ii-participation.pdf
- ↑ Statement on Bulgaria's path towards ERM II participation URL vidita ye 12ma di julio 2018.
- ↑ Bulgaria, Croatia take vital step to joining euro - Publikigita da Reuters. Dato di publikigo: 10ma di julio 2020. Idiomo: Angla.
- ↑ Bulgaria meets criteria to join the euro area on 1 January 2026 - Dato di publikigo: 3ma di junio 2025. Idiomo: Angla.