Rumana linguo
| Rumana linguo | |||
|---|---|---|---|
| Română | |||
| Parolata en: | Rumania, Moldavia, Voivodina, Bulgaria, ed altra landi da mikra grupi | ||
| Regiono: | Europa | ||
| Quanto di parolanti: | 28 milioni (1ma e 2ma linguo) | ||
| Klasifikuro: | Indo-Europana linguaro Latinida linguo Romanco Est-Romanco Rumaniana | ||
| Oficala stando | |||
| Oficala linguo en: | Rumania, Moldavia, Voivodina, Europana Uniono | ||
| Regulata da: | Academia Română | ||
| Kodexi | |||
| ISO 639-1: | ro | ||
| ISO 639-2: | rum (B); ron (T) | ||
| Videz anke: Indo-Europana linguaro – Linguaro | |||
Rumaniana esas Latinida linguo parolata precipue en Rumania e Moldavia.
Gramatiko
[redaktar | redaktar fonto]La substantivi Rumaniana havas tri genri:feminalo, maskulalo e neutralo, e deklinas per numero (singulara e plurala) e kazo (nominativo, akuzativo, dativo, genitivo e vokativo.) L'artikli, ultre multa adjektivi e pronomi, akordas pri genro, numero e kazo kun la substantivo li referas. Rumaniana esas la sola Latinida linguo ube definita artikli esas enklitika.
Simila ad omna Latinida lingui, Rumaniana verbi esas tre inflexala pri persono, numero, tempo, modo e voco. La ordinara ordino di vorto esas SVO (subjekto, verbo, objekto.) Rumaniana havas quar verbala konjugi quo dividas en dek shabloni di konjugi.
Skribosistemo
[redaktar | redaktar fonto]L'unesma skribita dokumenti de Latinida linguo verbala en mezpoko en la Balkania skribesis da la Bizancana historiisto Theophanes en la sisesma yarcento pro militala expediciono kontre l'Avari de 587, kande Vlacelo laboristo qua akompanar la Bizancana armeo remarkis qua la kargajo falita de un de la animali e klamis kontre kompano Torna, torna fratre ("revinez fratulo!").
La maxim olda skribala texto en Rumaniana esas letro de junio 1521, en qua Neacşu de Câmpulung skribis ad l'urbestro de Braşov pri minacanta atako dil Turki. Eris skribis kun la kirila alfabeto, simila ad multe frua skriburi.
Exemplo di linguo
[redaktar | redaktar fonto]Toate ființele umane se nasc libere și egale în demnitate și în drepturi. Ele sunt înzestrate cu rațiune și conștiință și trebuie să se comporte unele față de altele în spiritul fraternității.
Omna homi naskas libera ed egala relate digneso e yuri. Li esas dotita per raciono e koncienco e devas agar vers l'una l'altra en spirito di frateso.
Extera ligili
[redaktar | redaktar fonto]
|
Oficala lingui di Europana Uniono |
|
|---|---|---|
| Angliana | Bulgariana | Chekiana | Daniana | Estoniana | Finlandana | Franciana Germaniana | Grekiana | Hispaniana | Hungariana | Irlandana | Italiana | Latviana Lituaniana | Maltana | Nederlandana | Poloniana | Portugalana | Romaniana Slovakiana | Sloveniana | Suediana | ||
| Fonto: Pagino di Europana Uniono | ||