Salvador, Bahia
| Salvador, Bahia | ||
| ||
| Kelk imaji pri Salvador, Bahia. | ||
|
| |
| Standardo | Blazono | |
| Lando: |  Brazilia
| |
| Stato: | Bahia | |
Informo:
| ||
| Fondita ye: | 29ma di marto 1549 | |
| Fondita da: | Tomé de Sousa | |
| Latitudo: | 12°58'29" S | |
| Longitudo: | 38°28'36" W | |
| Altitudo: | 8 m | |
| Surfaco: | 693,2 km² | |
| Habitanti: | 2 418 005[1] (2022) | |
| Disto de Brasília: | 1.531[2] km | |
| Horala zono: | UTC-3 | |
| Urbestro: | Bruno Reis (UNIÃO[3], 2021 – 2024) | |
Mapo:
| ||
| ||
Oficala retosituo:
| ||
| www.salvador.ba.gov.br | ||
Salvador esas la chef-urbo e maxim populoza urbo dil stato Bahia e, segun la demografiala kontado di 2022, la 5ma maxim populoza urbo di Brazilia, kun 2 418 005 habitanti[1].
Ol fondesis en 1549 da Tomé de Sousa, por esar l'unesma chef-urbo di Brazilia, e funcionis quale to til 1763. Lua kolonial arkitekturo e l'elementi de la mixo di kulturi Afrikana ed Europana videbla, exemple, en lua karnavalo ed en lua religiala eventi, atraktas mili di turisti omnayare, sive Braziliani, sive stranjeri. Lua historiala centro (quartero Pelourinho) deklaresis Mondala Patrimonio dal UNESKO en 1985.
Ultre turismo, Salvador esas importanta komercala, servadala e portuala centro de la Nord-estala regiono di Brazilia. La Federala Universitato di Bahia (UFBA) e l'unesma skolo-tereno di la Universitato dil Stato Bahia (UNEB) jacas en Salvador. Importanta entraprezi Braziliana, exemple Odebrecht, Braskem, Coelba e Kompanio Suzano, havas lia sideyi en Salvador.
La surfaco dil municipo esas 693,2 km². Lua metropolala regiono havis 3 984 583 habitanti en 2016, esanta la 7ma maxim populoza metropolala regiono di Brazilia.
Historio
[redaktar | redaktar fonto]Cirkume la yaro 1000, indijeni Tapuia qui habitis la regiono ekpulsesis dal indijeni de etnio Tupi, qui originis de Amazonia. Kande l'unesma Europani arivis en la regiono, ol habitesis dal Tupinambá, populo de etnio Tupi. L'Europani habitis ibe de adminime 1510, kande Franca navo qua transportis Diogo Álvares, Portugalano surnomizita Caramuru, naufrajis en la regiono.
En 1535, Francisco Pereira Coutinho arivis en Salvador, pos recevir de la rejulo João la 3ma di Portugal tereni por explotar en Brazilia. Ye la 29ma di marto 1549, Tomé de Sousa arivis en la regiono por fondar fortuo ed urbo, qua esis chef-urbo di Portugalana kolonio en Brazilia. Dum la 17ma e 18ma yarcenti, Salvador esis un ek la maxim importanta urbi de Amerika, e multa navi uzis lua portuo por kontaktar Portugalana kolonii en Afrika ed en Azia.[4] Salvador restis chef-urbo di la kolonio Portugalana en Brazilia til 1763, kande la chef-urbo transferesis a Rio de Janeiro.
Malgre la transfero di la chef-urbo a Rio de Janeiro, Salvador duris esar importanta urbo. Dum la komenco dil 19ma yarcento, ol esis la maxim granda urbo de Brazilia, e la 2ma maxim granda urbo de Portugalan imperio.[4] En 1822 komencis milito pri la nedependo de Portugal qua duris dum plu kam 1 yaro til la 2ma di julio 1823, kande la lasta Portugalana trupi ekpulsesis de Bahia.[5]
Dum l'epoko imperiala e la komenco di la republiko, komencis l'industriigo dil urbo. En 1873, l'unesma granda hidraulikala elevatoro di Brazilia, Elevador Lacerda, inauguresis. Pos multa reformi en lua mekanismi, ol duras esar uzata dal habitantaro e da turisti.
Ye la 16ma di novembro 1889 proklamesis la republiko en Bahia, dal kolonelo Frederico Cristiano Buys. L'unesma guberniestro dil stato esis Joaquim Manuel Rodrigues Lima (1892 til 1896).[5] Dum la guvernisteso dil sequanta guberniestro, Luís Viana (1896 til 1900), eventis la nomizita Canudos-milito, kande 4 militala expedicioni sendesis por kombatar rebeli che la vilajo Canudos, distanta plu kam 300 km norde. Erste ye la 5ma di oktobro 1897 la lasta defenseri di Canudos kapitulacis, pos 3-monata siejo da la 4ma expediciono, qua konsistis ek 10 mil soldati e multa kanoni.[6] Dum l'epoko dil unesma mondomilito, quar ferovoyala linei ligis Salvador ad altra urbi, e multa ek lua quarteri ja lumizesis per elektro. L'avenuo Sete de Setembro inauguresis en 1915. Multa vaporonavi uzis lua portuo kom eskaleyo dum voyaji inter Europa e Sud-Amerika.
En 1941 trovesis petrolo en Candeias, municipio proxim Salvador.[7] En 1948 l'urbo ja havis cirkume 340 000 habitanti, ed inauguresis la petrolo-refinerio Mataripe, che la metropolala regiono dil urbo. En 1949 inauguresis choseo qua ligis Salvador a Rio de Janeiro. En 1958 inauguresis l'unesma supermerkato di Salvador. Malgre l'ekonomiala developo, la povreso duris kreskar: segun statistiki de 1961, 7% de la habitantaro di Salvador judikesis kom povra, kontre ke en 1970 ca procento esis 16,1%. Povra quarteri komencis kreskar en la periferio dil urbo.
En 1985, UNESKO deklaris la regiono Pelourinho kom Mondala Patrimonio di la Homaro. Dum la yari 1990ma, ca regiono restoresis por stimular turismo. En 2007, Britaniana jurnalo The Guardian indikis la plajo Porto da Barra kom la 3ma maxim bona plajo de la mondo. En 2013 l'urbo gastigis kelka partii del internaciona futbalo-konkurso "Kupo di la Kunfederuri", e lua futbalo-stadio Fonte Nova modernigesis. Dum la sequanta yaro, anke kompleteskis lua unesma lineo di metroo, kom un ek l'urbala plubonigi por gastigar la Mondala Kupo di Futbalo di 2014.
Geografio
[redaktar | redaktar fonto]
Salvador jacas en peninsulo triangulatra an l'eniro di la bayo Todos os Santos, havanta entote 343 km². De la bayo, cirkume 350 km² apartenas al areo di Salvador,[8] ed ibe jacas kelka insuli ed insuleti, exemple Maré, dos Frades, do Bom Jesus dos Passos, de Santo Antônio, dos Santos, e l'insulo Coqueiros, kun entote 30 km² di areo insulala. Salvador anke posedas multa plaji, exemple Itapuã, Artistas e Porto da Barra. Lua plaji atraktas lokala viziteri ed anke turisti, pro la temperaturo de lia aqui. Du lagi, l'artificala Dique do Tororó e la naturala Abaeté, anke kompozas l'urbala peizajo di Salvador.
La reliefo di Salvador dividesas en du arei: la streta rivala planajo nomizita Cidade Baixa, e la kolinoza regiono nomizita Cidade Alta. La du arei separesas per taluso alta de 85 metri en kelka loki.[9] La mezavalora altitudo dil urbo esas 8 metri.
La klimato dil urbo esas tropikala humida, sen sika sezono e temperaturo preske konstanta dum la yaro. La mezavalora temperaturo esas 25°C.
La mezavalora yarala pluvo-quanto esas 1969,6 mm, esanta aprilo e mayo la maxim pluvoza monati, kun plu kam 300 mm single.
Transporto
[redaktar | redaktar fonto]
_(23830098011).jpg)
Du importanta chosei - BR-101 e BR-116 - trairas la stato Bahia e ligas Brazilia de norde til sude, tra l'urbo Feira de Santana. La choseo BR-324 ligas Salvador al urbo Balsas, en la stato Maranhão, tra Feira de Santana. Do, nedirete, ol ligas Salvador a la chosei BR-116 e BR-101. Altra importanta choseo qua konvergas a Salvador esas BA-099, qua ligas l'urbo a la nordo dil stato, tra la litoro. Multa linei di autobusi ligas Salvador ad altra urbi dil stato ed a chef-urbi od importanta urbi de altra stati Braziliana, exemple Rio de Janeiro, Sao Paulo, Fortaleza, edc.
En 2017, l'internaciona aeroportuo di Salvador, nun nomizita "Aeroportuo Deputato Luís Eduardo Magalhães", esis la 10ma maxim uzata aeroportuo di Brazilia. Ol inauguresis en 1925, modernigesis ante la Mondala Kupo di Futbalo, e recevis 8 017 778 veheri en 2018. Kompare, en 2012 ol recevis 3 382 906 veheri.
L'urbala transporto di Salvador konsistas ek du linei di metropoliteno kun entote 33 km e 20 stacioni, qua inauguresis por la Mondala Kupo di Futbalo di 2014. Por plubonigar l'efikiveso dil sistemo di transporti, multa linei di autobusi nun konektesas a la stacioni di metroo. Anke existas 1 lineo dil anciena sistemo di treni dil urbo, kun entote 13,5 km e 10 stacioni. La lineo, qua ligas la centrala staciono Calçada a la quartero Paripe, komencis modernigar dum la yari 2010ma.
Salvador anke ligesas per autobusi a vicina urbi de lua metropolala regiono, e per paromi al insulo Itaparica ed altra insuli an la bayo Todos os Santos. Quale altra granda urbi, existas multa taxii e vehili lokacebla per la sistemo UBER.
Turismo
[redaktar | redaktar fonto].jpg)
Salvador esas la duesma maxim importanta turismala urbo de Brazilia, dop Rio de Janeiro. Exempli pri turismala loki esas Pelourinho, lua historiala kirki e lua plaji. Lua litoro esas longa de 80 km, e lua plaji esas bona por natado, por uzo di seglo-planki, por plunjado e por submara pesko. L'urbo havas multa moderna hoteli ed anke chipa hoteleti. Lua centrala merkato, nomizita Mercado Modelo esas multe vizitata da turisti qui deziras komprar suveniri pri la urbo.
Yen la 10 precipua turismala loki del urbo:
- Pelourinho: historiala quartero an la centro del urbo. Lua konstrukturi deklaresis Mondala Patrimonio de la Homaro, da UNESKO.[10]
- Faro Farol da Barra: konstruktita dum la 17ma yarcento ed alta de 22 metri,[10] de ibe on povas vizitar la Marala Muzeo de Bahia (Museu Náutico da Bahia), jacanta en edifico konstruktita en 1534. Exempli pri objekti prezervata en la muzeo esas moneti, domestik utensili ed armi trovita en navi naufrajinta proxim la litoro.[11]
- Elevatoro Lacerda: Inaugurita en 1873, ol duras esar uzata kom transportilo inter Cidade Baixa e Cidade Alta.[10]
- Merkato Modelo: konstruktita en 1861 por funcionar kom dogano, nun ol havas plua kam 260 butiki qui vendas precipue suveniri por turisti.[10]
- Lago Abaeté: distanta 10 km de la centro del urbo e cirkondata da duni, lua cirkumajo protektesas per ambientala parko.
- Kirko Sinioro de Bonfim (Igreja do Senhor do Bonfim): konstruktita de 1745 til 1754, ol transformesis en basiliko en 1927, dal papo Pius la 11ma.
- Fuorto Monte Serrat: konstruktita dal Portugalani de 1538 til 1587, ol okupesis dal Nederlandani en 1638. Lua unesma nomo esis Fortreso São Felipe, qua uzesis til la 19ma yarcento, kande ol recevis la nuna nomo. Ol gastigas la Muzeo pri Armi.[10]
- De la peninsuleto Ponta de Humaitá on povas vidar bela panoramo dil urbo Salvador. La konstrukturi de la regiono datizas de la 19ma yarcento.[10]
- Bayo Todos os Santos esas parto de la peizajo dil urbo,[10] e paromi trairas ol de Salvador til l'insulo Itaparica, sude.
- La plajo Ribeira, an la bayo Todos os Santos, cirkondesas da koloniala domegi.[10]
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 1,0 1,1 Brasil tem 203 milhões de habitantes, aponta Censo; domicílios crescem mais - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 28ma di junio 2023. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Capitais dos Estados - Publikigita da Editora Melhoramentos. URL vidita ye 10ma di mayo 2009. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Representantes -
- ↑ 4,0 4,1 Cidade de Salvador - Bahia - URL vidita ye 25ma di oktobro 2019.
- ↑ 5,0 5,1 A história de Salvador - URL vidita ye 25ma di oktobro 2019. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Guerra de Canudos - Publikigita da Cola da Web. URL vidita ye 25ma di oktobro 2019.
- ↑ História do petróleo na Bahia e fundações dos sindicatos de petroleiros - Publikigita da SINDIPETRO BAHIA. URL vidita ye 26ma di oktobro 2019.
- ↑ Quanto vale o 'Território Molhado' de Salvador? - Publikigita da www.bahianoticias.com.br. Dato di publikigo: 24ma di mayo 2016. URL vidita ye 1ma di oktobro 2016.
- ↑ Brazil, Salvador, Bahia: Elevador Lacerda - URL vidita ye 8ma di julio 2012. Idiomo: Angla.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 Veja 10 atrações turísticas em Salvador - Publikigita da terra.com.br. URL vidita ye 8ma di novembro 2019. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Museu Náutico da Bahia - URL vidita ye 8ma di novembro 2019.
