Insulo Wake

Insulo Wake (anke konocata kom atolo Wake) esas koralio-atolo kun rivo longa de 19 km , qua distas 3 700 km weste de Havayi e 2 340 km de Guam, ed apartenas ad Usa. Ol havas 150 nepermananta habitanti, qui esas Usana militisti.

La tota surfaco di Wake esas 7,37 km². Ol havas militara aeroportuo. Til la duesma mondomilito ol havis endemiala speco di ucelo, la ralo di Wake (Gallirallus wakensis), qua extingesis inter 1942 e 1945, dum Japonian okupo.

Historio

Deskovrita da Álvaro de Mendaña de Neira ye la 20ma di oktobro 1568, ol recevis la nomo Wake por honorizar Britaniana kapitano William Wake, qua vizitis l'atolo en 1796.

Ye la 20ma di decembro 1840 Usana expediciono komandata da Charles Wilkes arivis ed exploris l'atolo. Usa anexis la teritorio ye la 17ma di januaro 1899.

Ye la 8ma di decembro 1941 (dio dil atako kontre Pearl Harbor, Havayi, qua jacas an l'opozanta latero dil Internaciona Datolineo) l'insulo subisis atako da Japoniana Mitsubishi G3M-bombardoavioni. Japoniani probis amfibial atako ye la 11ma di decembro, ma faliis. Pos sendir granda invado-armeo, li fine okupis l'insulo ye la 23ma di decembro.

Multafoye, Usani atakis Japoniana trupi, komandita da kapitano Shigematsu Sakaibara, sur insulo Wake. Pos sucesoza Usana aeral atako ye la 5ma di oktobro 1943, Japoniani decidis fusilagar la cetera 98 militala kaptiti. Un de la militala kaptiti eskapis la fusilagado e skribis "98 US PW 5-10-43" sur roko. La Japoniani rikaptis e senkapigis ilu.^[1]

Ye la 4ma di septembro 1945, Japoniana trupi kapitulacis. Kapitano Sakaibara enkarcerigesis pos la kapitulaco, judiciesis pro milito-krimini e subisis mortopuniso. Lu mortigesis ye la 18ma di junio 1947 en Guam.^[2]

Pos la milito, aerala kompanio Pan Am uzis l'insulo por riprovizar avioni dum longa voyaji tra Pacifiko. Dum la milito di Korea Usa uzis ol por provizar e transportar lua trupi vers Korea. En septembro 1950, cirkume 120 milital avioni tervenis sur insulo Wake omnadie.

En 1975, de la fino di aprilo til agosto l'insulo uzesis kom refujeyo por plua kam 8 000 Vietnamana refujanti.

Referi

↑ Massacre on Wake Island - Publikigita da Goldtel.net. Idiomo: Angla.
↑ 1947: Shigematsu Sakaibara, "I obey with pleasure" - Autoro: Headsman. Publikigita da ExecutedToday.com. Dato di publikigo: 18ma di junio 2009. Idiomo: Angla.

Landi e teritorii en Oceania

[1] Massacre on Wake Island - Publikigita da Goldtel.net. Idiomo: Angla.

[2] 1947: Shigematsu Sakaibara, "I obey with pleasure" - Autoro: Headsman. Publikigita da ExecutedToday.com. Dato di publikigo: 18ma di junio 2009. Idiomo: Angla.

[1]

[2]