1ma di oktobro
| sep – oktobro – nov | ||||||
| su | lu | ma | me | jo | ve | sa |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.
L'1ma di oktobro esas la 274ma dio di la yaro (275ma en bisextila yari) segun Gregoriala kalendario. Restas 91 dii til la fino di la yaro.
Dio
[redaktar | redaktar fonto]Eventi
[redaktar | redaktar fonto]- 366 - Damasus la 1ma divenas papo.
- 965 - Ioannes la 13ma divenas papo.
- (o la 29ma di septembro sam yaro) 1439 - Erik la Pomerana revokesas de povo en Suedia. Karl Knutsson Bonde duras administrar en lua nomo.
- 1779 - En Finlando, Tampere fondesas.
- 1800 - Hispania cedas Louisiana a Francia.
- 1814 - Komencas Kongreso di Wien, por restaurar l'anciena frontieri di Europa, pos la vinkeso di [Napoléon la 1ma]].
- 1828 - L'Universitato di Helsinki funcioneskas. L'universitato translojesis de Turku pos la brulo dil urbo en 1827.
- 1887 - Britanian imperio prenas kontrolo di Beludjistan.
- 1923 - Suda-Rhodezia divenas Britaniana kolonio.
- 1941 - Duesma mondomilito: Finlandani konquestas Petrozavodsk (Finlandane: Petroskoi) en Est-Karelia.
- 1946 - Tribunalo di Nürnberg, judicianta militala kriministi de nacional-socialista Germania, finas lua laboro.
- 1949 - Popul-Republiko Chinia fondesas.
- 1960 - Nigeria divenas nedependanta del Unionita Rejio.
- 1964 - Japonia inauguras treno di granda rapideso Shinkansen inter Tokyo ed Osaka.
- 1963 - Nigeria divenas republiko.
- 1971 - Apertesas Walt Disney World en Orlando, Florida.
- 1978 - Vietnam atakas Kambodja.
- 1978 - Tuvalu divenas nedependanta.
- 1988 - Mihail Gorbachyov divenas prezidanto di Sovietia.
- 1994 - Palau divenas nedependanta.
- 2005 - Tri ataki per bombi en Bali, Indonezia produktas 22 morti, inkluzite la 3 teroristi.[1]
- 2012 - Du paromi kolizionas proxim la vilajo Yung Shue Wan, en Hong Kong. Efektiginte 39 morti[2] e 92 vunditi, ol esis la maxim mortigiva marala dizastro en Hong Kong depos 1971.
- 2015 - En Oregon, Usa, pafanto mortigas 13 personi e vundas 20 en l'universitato dil stato. La pafanto mortigesas pose dal polico.[3]
- 2017 - Viro pafas de la 32ma etajo del Hotelo Mandalay Bay en Las Vegas, Nevada, Usa, dum noktala spektaklo di muziko country.[4] La pafi mortigas 58 personi e vundas plua kam 500 plusa homi.[5] Segun la polico, la pafero evis 64 yari, vivis en domo por retretiti, e havis nula kriminal antecedenti.[5]
- 2017 - Eventas plebicito pri la nedependo di Katalunia malgre Hispana guvernerio judikar to nelegala. Adminime 844 personi vundesas pro policala represo dum la votado.[6]
- 2019 - En Taiwan, ponto Nanfang'ao, inaugurita en 1996, krulas 1 dio pos ke tifono Mitag frapis la regiono. Adminime 5 personi mortas pro l'acidento.[7]
- 2019 - Kongreso di Peru dissolvesas dal prezidanto Martín Vizcarra. Konstitucala krizo komencas.[8]
- 2022 - Che stadio Kanjuruhan, en Malang, Indonezia, eventas violentoza tumulto pos futbalo-partio, qua rezultas 182 morti.[9]
Naski
[redaktar | redaktar fonto]- 86 aK - Gaius Sallustius Crispus, Romana historiisto e politikisto (m. 34 aK)
- 1207 - Rejulo Henry la 3ma di Anglia (m. 1272)
- 1409 (o 1408) - Rejulo Karl la 8ma di Suedia (m. 1470)
- 1541 - Domenikos Theotokopoulos, "El Greco", Hispana piktisto (m. 1614)
- 1542 - Álvaro de Mendaña, Hispana navigisto (m. 1595)
- 1685 - Rejulo Karolus la 6ma, Santa Romana imperiestro (m. 1740)
- 1754 - Caro Pavel la 1ma di Rusia (m. 1801)
- 1875 - Eugeen Van Mieghem, Belga piktisto (m. 1930)
- 1895 - Liaquat Ali Khan, chefministro di Pakistan (m. 1951)
- 1903 - Vladimir Horowitz, Ukrainana pianisto (m. 1989)
- 1911 - Heinrich Mark, Estoniana politikisto (m. 2004)
- 1913 - Pierre Wemaëre, Franca piktisto (m. 2010)
- 1915 - Jerome Bruner, Usana psikologo (m. 2016)
- 1920 - Walter Matthau, Usan aktoro (m. 2000)
- 1922 - Chen Ning Yang, Chiniana fizikisto, Nobel-laureato
- 1924 - Jimmy Carter, prezidanto di USA, Nobel-laureato pri paco
- 1927 - Oleg Yefremov, Rusa aktoro (m. 2000)
- 1928 - George Peppard, Usan aktoro (m. 1994)
- 1930 - Philippe Noiret, Franc aktoro (m. 2006)
- 1930 - Richard Harris, Irlandan aktoro (m. 2002)
- 1935 - Julie Andrews, Britanian aktorino
- 1943 - Jean-Jacques Annaud, Franca filmifisto
- 1944 - Antti Tuuri, Finlandana skriptisto
- 1945 - Haris Silajdžić, prezidanto di Bosnia e Herzegovina
- 1945 - Ram Nath Kovind, prezidanto di India
- 1947 - Aaron Ciechanover, Israelana ciencisto, Nobel-laureato pri kemio
- 1949 - André Rieu, Nederlandana muzikisto e komediisto
- 1956 - Andrus Ansip, chefministro di Estonia
- 1956 - Theresa May, chefministrino di Unionita Rejio
- 1958 - Andre Konstantinovich Geim, Rusa fizikisto, Nobel-laureato
- 1959 - Youssou N'Dour, Senegalana kantisto
- 1965 - Mia Mottley, chefministrino di Barbados
- 1969 - Marcus Stephen, prezidanto di Nauru
- 1979 - Walewska Oliveira, Braziliana volebalistino
- 1989 - Sara Gijazi, Egiptiana HBTI-aktivisto (m. 2020)
- 1996 - Vitalina Bacarashkina, Rusa sporta pafistino
Morti
[redaktar | redaktar fonto]- 1404 - Papo Bonifacius la 9ma (n. 1356)
- 1652 - Jan Asselijn, Nederlandana piktisto (n. c. 1610)
- 1684 - Pierre Corneille, Franca dramatifisto (n. 1606)
- 1864 - Juan José Flores, prezidanto di Equador (n. 1800)
- 1868 - Mongkut (Rama la 4ma), rejulo di Siam (n. 1804)
- 1873 - Edwin Henry Landseer, Britaniana piktisto e skultisto (n. 1802)
- 1878 - Mindon Min, regnanto di Burma depos 1853 (n. 1808)
- 1942 - Ants Piip, chefministro di Estonia (n. 1864)
- 1942 - Hinko Smrekar, Sloveniana-Yugoslaviana piktisto (n. 1883)
- 1948 - Phraya Manopakorn Nititada, chefministro di Tailando (n. 1884)
- 1953 - Luis Alberto Riart, prezidanto di Paraguay (n. 1880)
- 1957 - Abdülhalik Renda, provizora prezidanto di Turkia (n. 1881)
- 1959 - Enrico De Nicola, prezidanto di Italia (n. 1877)
- 1962 - Ludwig Bemelmans, Austriana skriptisto (n. 1898)
- 2012 - Eric John Hobsbawm, Britaniana skriptisto e historiisto (n. 1917)
- 2013 - Tom Clancy, Usana skriptisto (n. 1947)[10]
- 2018 - Charles Aznavour, Franca kantisto e kompozisto[11] (n. 1924)
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ 2005: Bombs rip through Bali restaurants - Publikigita da BBC. URL vidita ye 16ma di septembro 2016.
- ↑ List of the 39 deceased in the Lamma ferry disaster - Publikigita da South China Morning Post. Dato di publikigo: 11ma di januaro 2013. URL vidita ye 23ma di junio 2013.
- ↑ États-Unis: une fusillade fait plusieurs victimes sur un campus - Publikigita da Le Figaro. Dato di publikigo: 1ma di oktobro 2015. URL vidita ye 3ma di oktobro 2015. Idiomo: Franca.
- ↑ Ao menos 20 morrem após atirador abrir fogo em festival de música em Las Vegas - Publikigita da UOL. URL vidita ye 2ma di oktobro 2017.
- ↑ 5,0 5,1 Sem antecedentes criminais, atirador de Las Vegas matou 58 com 'chuva de tiros' - Publikigita da UOL. URL vidita ye 2ma di oktobro 2017.
- ↑ Confrontos em plebiscito na Catalunha deixam centenas de feridos, dizem autoridades - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 1ma di oktobro 2017. URL vidita ye 2ma di oktobro 2017. Idiomo: Portugalana.
- ↑ Update: 5 Filipino, Indonesian workers perish after NE Taiwan bridge collapse, 1 still missing - Publikigita da Taiwan News. Dato di publikigo: 2ma di oktobro 2019. URL vidita ye 2ma di oktobro 2019.
- ↑ Peru's president dissolves Congress to push through anti-corruption reforms - Publikigita da The Guardian. Dato di publikigo: 1ma di oktobro 2019. Idiomo: Angla.
- ↑ At least 182 killed in stampede after soccer game in Indonesia, team says - Publikigita da Washington Post. URL vidita ye 2ma di oktobro 2022. Idiomo: Angla.
- ↑ Tom Clancy Dies at 66, but It’s a Mystery - Autoro: Liberty Voice. Dato di publikigo: 2ma di oktbro 2016. URL vidita ye 3ma di oktobro 2013. Idiomo: Angla.
- ↑ Charles Aznavour, cantor francês de 'She' morre aos 94 anos - Publikigita da G1. Dato di publikigo: 1ma di oktobro 2018.