14ma di septembro
(Ridirektita de 14 di septembro)
| ago – septembro – okt | ||||||
| su | lu | ma | me | jo | ve | sa |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | |||||
Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.
La 14ma di septembro esas la 257ma dio di la yaro (258ma en bisextila yari) segun Gregoriala kalendario. Restas 108 dii til la fino di la yaro.
Dio[redaktar | redaktar fonto]
Eventi[redaktar | redaktar fonto]
- 14 - Domitianus sucedas lua fratulo Titus kom imperiestro di Romana imperio. Diferanta de ilua du precedinti, il ne esas soldato, e probos plufortigor monarkio.
- 786 - Harun al-Rashid divenas kalifo di Baghdad. Ilu nominas lua fratulo Salim Yunisi kom guberniestro di Sindh.
- 791 - Alfonso la 2ma, filiulo de Fruela la 1ma, divenas rejo di Asturia. Ilu transferas lua chef-urbo ad Oviedo.
- 919 - Rejulo Niall Glúndub mortas dum batalio kontre Vikingi en Dublin.
- 1752 - En Britania, Gregoriala kalendario (propozita dal Papo Gregorius la 13ma en 1582) adoptesas, remplasigante Juliala kalendario. La sequanta dio a la 2ma di septembro esas la 14ma di septembro.
- 1774 - En Nova-Hampshire, la fuorto William and Mary invadesas. Rebeli spolias granda quanto di pulvero e mikra armi.
- 1901 - Theodore Roosevelt asumas la prezidanteso di Usa pos l'asasino di William McKinley. Roosevelt novigos l'ekonomiko, ferovoyi, protekto di naturo e puerala laboro.
- 1917 - Rusia divenas republiko.
- 1944 - Duesma mondomilito: paco inter Soviet-Uniono e Finlando komencas.
- 1944 - Duesma mondomilito: Maastricht divenas l'unesma urbo en Nederlando libera de Germana okupado.
- 1957 - General asemblo dil Unionita Nacioni kondamnas Sovietian interveno en Hungaria.
- 1975 - Papo Paulus la 6ma kanonizas l'unesma Usana santo, Elizabeth Ann Seton.
- 1979 - En Afganistan, prezidanto Mohammad Taraki asasinesas. Hafizullah Amin kaptas la povo.
- 1986 - En Polonia politikala karcerani, di qui multa homi de Sindikato Solidareso, amnestiesas.
- 1988 - Uragano Gilbert efektigas granda destruktado en Jamaika.
- 2001 - Usa publikigas la nomi di la teroristi suspektita pri l'atako ye la 11ma di septembro.
- 2003 - Estonia aprobas, per plebicito, membreskar l'Europana Uniono.
- 2018 - Uragano Florence frapas l'esto di Usa (nome Nordal e Sudal Karolina) e produktas adminime 12 morti.[1]
- 2019 - Du refinerii di petrolo de Saudi Aramco en Saudi-Arabia bombardesas per dronei*. La bombardi efektigas incendii. Militanti Houthi de Yemen asumas l'autoresi del ataki.[2]
- 2020 - En London, Rejala Astronomiala Akademio (Royal Astronomical Society) anuncas la deskovro dil gaso fosfano (PH3) che l'atmosfero di Venuso. To indikas la posibla existo di mikrobala vivo en la planeto.[3]
Naski[redaktar | redaktar fonto]
- 1486 - Heinrich Cornelius Agrippa, Germana kemiisto (m. 1535)
- 1580 - Francisco de Quevedo, Hispana skriptisto (m. 1645)
- 1769 - Alexander von Humboldt, Germana naturalisto (m. 1859)
- 1791 - Franz Bopp, Germana linguisto (m. 1857)
- 1847 - Dimitar Grekov, chefministro di Bulgaria (m. 1901)
- 1849 - Ivan Pavlov, Rusa ciencisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino (m. 1936)
- 1859 - Jānis Čakste, prezidanto di Latvia (m. 1927)
- 1864 - Robert Cecil, Britaniana diplomacisto, Nobel-laureato pri paco (m. 1958)
- 1883 - Richard Gerstl, Austriana piktisto (m. 1908)
- 1886 - Jan Masaryk, Chekoslovakiana politikisto (m. 1948)
- 1913 - Jacobo Arbenz, prezidanto di Guatemala (m. 1971)
- 1914 - Lída Baarová, Chekian aktorino (m. 2000)
- 1920 - Lawrence Klein, Usana ekonomikisto, Nobel-laureato (m. 2013)
- 1928 - Humberto Maturana, Chiliana ciencisto (m. 2021)
- 1929 - Larry Collins, Usana skriptisto (m. 2005)
- 1936 - Ferid Murad, Usana mediko e farmakologiisto, Nobel-laureato pri fiziologio o medicino
- 1951 - Frederick Duncan Haldane, Britaniana fizikisto, Nobel-laureato
- 1951 - Arrigo Barnabé, Braziliana kompozisto, kantisto ed aktoro
- 1956 - Kostas Karamanlis, chefministro di Grekia
- 1964 - Akylbek Japarov, chefa ministro di Kirgizistan
- 1965 - Dmitri Medvedev, prezidanto di Rusia
- 1967 - Valeri Zaharevich, Rusiana skermistulo
- 1974 - Hicham El Guerrouj, Marokan atleto pri 1500-metra e 5000-metra kurado
- 1983 - Amy Winehouse, Britaniana kantistino (m. 2011)
- 1987 - Aliaxandr Buri, Bielorusiana tenisistulo
Morti[redaktar | redaktar fonto]
- 775 - Imperiestro Konstantinus la 5ma di Bizanco (n. 718)
- 891 - Papo Stefanus la 5ma (nasko-dato nekonocata)
- 1523 - Papo Adrianus la 6ma (n. 1459)
- 1321 - Dante Alighieri, Italiana poeto (n. 1265)
- 1712 - Giovanni Cassini, Franc astronomo (n. 1625)
- 1743 - Nicolas Lancret, Franca piktisto (n. 1690)
- 1851 - James Fenimore Cooper, Usana skriptisto (n. 1789)
- 1852 - Arthur Wellesley, chefministro di Unionita Rejio (n. 1769)
- 1901 - William McKinley, prezidanto di Usa (n. 1843)
- 1905 - Pierre Savorgnan de Brazza, Italian-Franciana explorero (n. 1852)
- 1927 - Isadora Duncan, Usana dansistino (n. 1877)
- 1931 - Tom Roberts, Angla-Australiana piktisto (n. 1856)
- 1937 - Tomáš Masaryk, unesma prezidanto di Chekoslovakia (n. 1850)
- 1948 - Constantin Angelescu, chefministro di Rumania (n. 1869)
- 1966 - Cemal Gürsel, prezidanto di Turkia (n. 1895)
- 1979 - Nur Muhammad Taraki, prezidanto di Afganistan (n. 1917)
- 1980 - Maxwell Bates, Kanadan arkitekto e piktisto (n. 1906)
- 1982 - Kristján Eldjárn, prezidanto di Islando (n. 1916)
- 1982 - Grace Kelly, Usan aktorino e princino di Monaco[4] (n. 1929)
- 1989 - Perez Prado, Kubana kompozisto (n. 1916)
- 1998 - Yang Shangkun, prezidanto di Popul-Republiko Chinia (n. 1907)
- 2009 - Patrick Swayze, Usan aktoro e kantisto (n. 1952)
- 2011 - Rudolf Mössbauer, Germana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1929)
- 2014 - Miroslav Hlinka, Chekiana e Slovakiana hokeisto (n. 1972)
- 2022 - Irene Papas, Greka cinem-aktorino[5] (n. 1926)
Referi[redaktar | redaktar fonto]
- ↑ Hurricane Florence Updates: 12 Dead, Power Failures and Catastrophic Flooding - Publikigita da The New York Times. URL vidita ye 15ma di septembro 2018.
- ↑ Houthi drone attacks on 2 Saudi Aramco oil facilities spark fires - Publikigita da www.aljazeera.com.
- ↑ Hints of life on Venus - Publikigita da The Royal Astronomical Society. URL vidita ye 14ma di septembro 2020. Idiomo: Angla.
- ↑ 1982: Hollywood princess dead - Publikigita da BBC. URL vidita ye 4ma di oktobro 2018.
- ↑ Πέθανε η σπουδαία ηθοποιός Ειρήνη Παπά (traduko ad Ido: “la grand aktorino Irene Papas mortis”) - Dato di publikigo: 14ma di septembro 2022. Idiomo: Greka.