Historio di Salvador
La maxim anciena restaji trovita pri homala vivo en Salvador evas de 8 000 til 1 500 yari aK. Le Maya habitis la regiono konocata kom Joya de Cerén de cirkume yaro 400 til la 7ma yarcento. Aborijeni Pipil, de etnio Nahuatl, ja habitis la regiono longatempe ante Hispana arivo.
Ye la 31ma di mayo 1522, Hispani komandita da Andrés Niño desembarkis en insulo lor nomizita «Petronila» (la nuna Meanguera).[1] En 1524, Pedro de Alvarado komencis submisar l'indijeni en la regiono. Hispani fondis l'unesma urbo en la regiono en 1525.[2]. L'unesma chef-urbo di lando, nun konocata kom Ciudad Vieja, fondesis en 1528. Ca urbo havis 50 o 60 domi[3].
En 1811 ed en 1814, eventis du revolti kontre Hispana dominaco en la regiono. Salvador, lor parto de la Federala Republiko di Central Amerika divenis nedependanta de Hispania ye la 15ma di septembro 1821. En 1825, Salvadorana Manuel José Arce, qua partoprenis en l'unesma revolto kontre Hispani en 1811, divenis prezidanto di la Republiko di Central Amerika. En 1839, la federuro dissolvesis komplete ed Salvador divenis nedependanta republiko.
Pos la dissolvo di la federuro, eventis disputi inter liberali e konservemi qui duris til 1871. De 1872 til 1898 Salvador probis riestablisar Central-Amerikana federuro, ma faliis. Pos stato-stroko eventinta en Salvador en 1898, l'ideo desaparis. Dum la 19ma yarcento l'exportaco di kafeo portis granda profiti a poka familii, sive konservema sive liberala, qui kontrolis la politiko Salvadorana. Por faciligar exportaci di kafeo, en 1908 konstruktesis ferovoyi qua ligis kultivo-regioni a la portuo Acajutla. Gradope, Usana kolokadi remplasis kolokadi Britaniana.
En 1931 eventis stato-stroko, e generalo Maximiliano Hernández Martínez, lor admirinto di fashismo, kaptis la povo. Ilu represis indijeni e rurala rezisto violentoze. En 1932, eventis violentoza represo represo - konocata kom La Matanza - a revolto di rurani komandita dal revolucionero Farabundo Martí kontre la guverno da Martínez. La represo produktis 30.000 morti, enkarcerigita o exilita.
De 1931 - kande generalo Maximiliano Hernández Martínez asumis la povo pos stato-stroko - til 1979 Salvador guvernesis da militisti. Militistala rejimo finis kande stato-stroko revokis generalo Carlos Humberto Romero, ed instalis en la povo tale nomizita "Revolucionala Uniono pri Guvernerio di Salvador". En 1980, fondesis gerilera grupo "Fronto Farabundo Martí por la Nacionala Libereso" (Hispane: Frente Farabundo Martí de Liberación Nacional - FMLN), e komencis interna milito en la lando.
Ye la 26ma di marto 1982 eventis elekti por la Nacionala Kongreso. La deputati elektis kom prezidanto civilo Álvaro Magaña, e la guvernado di la Revolucionala Uniono finis. L'interna milito finis en 1992, e la Fronto Farabundo Martí divenis legala partiso.
De 1989 til 2004, Salvadorani votis en kandidati por prezidanto de la partiso ARENA (Alianza Republicana Nacionalista). To inkluzis prezidanti Alfredo Cristiani, Armando Calderón Sol, Francisco Flores Pérez ed Elías Antonio Saca González. L'ekonomiala reformi depos la yari 1990a plubonigis sociala standi, e diversigis l'exportaci. Tamen, la krimino duris esar grava problemo por la decidi pri facar o ne facar kolokadi en la lando.
.jpg)
En 2009, Carlos Mauricio Funes, membro di la Fronto Farabundo Martí por Nacionala Libereso (FMLN) elektesis prezidanto di la lando, e la duranta dominacado di ARENA finis. Funes decidis investigar korupto di antea guverni. ARENA formale ekpulsis Saca de la partiso en 2009, ma ol fondis nova partiso kun altra 12 ex-membri di ARENA e federis kun FMLN. Pos tri yari, Funes ne agis por investigar la korupto dum la guvernado di Saca.
En 2014 Funes sucedesis da Salvador Sánchez Cerén, de la sama partiso FMLN. En februaro 2019, amba partisi ARENA e FMLN vinkesis, e du nova partisi, Gran Alianza por la Unidad Nacional (abreviuro: GANA) e Nuevas Ideas, vinkis l'elekto. Nayib Bukele, ex-alkaldo di San-Salvador, elektesis kom prezidanto.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ El golfo de Fonseca - Autoro: CEPA. URL vidita ye 6ma di marto 2012. Idiomo: Hispana.
- ↑ Diccionario Geográfico de El Salvador, p. 1262.
- ↑ Historia de El Salvador, Tomo I, p. 80.