Historio di Iran
La maxim anciena homala restaji trovita en Iran jacis en Kashafrud e Ganj Par, datizita de Paleolitiko. Restaji di Neandertali anke esis trovita. Parto di lua anciena historio esas komuna a de Mezopotamia.
Ye 334 aK Alexandros la Magna invadis Persia e vinkis imperiestro Darius 3ma. Il abandonis la regiono ye 328 o 327 aK. Greki, politikala herederi di Alexandros, kreis Seleucida imperio. Partiana imperio, fondita ye 238 aK, pose vinkis Seleucidi, e dominacis la regiono til 224, kande li esis vinkita da Sasanidi.
Ye 652 islami konquestis Persia, e granda parto di Sasanida urbi divenis sub islama guverno. Ye 1218 Mongoli komandita da Chingis-kano invadis la teritorio.
L'unesma Persiana dinastio qua adoptis shia-islamo esis Safavida dinastio, de 1501 til 1772. Ye 1935 Persia divenas oficale Iran.
Ye 1941 trupi di Unionita Rejio e Sovietia okupis Iran. La shaho Reza Pahlavi transmisas la trono a sua filio Mohammad Reza Pahlavi. Ye 1953 la shaho suplantas nacional-mentala chefministro Mossadeq per helpo da militisti e da Ocidento. La shaho ganas plue povo. Ye 1963 la kampanio por igar la lando plu ocidentala komencas.
- Kelka punti de recenta historio
- 1979 – La shaho Mohammad Reza Pahlavi mustas fugar ek la lando pro vasta demonstri. Ayatolo Khomeini retroiras ad Iran e divenas la chefo dil lando.
- 1980 – Vasta nacionaligo komencas.
- 1980 – Irak di Saddam Hussein atakas Iran, e la milito duros ok yari.
- 1980 – La ex-shaho Mohammad Reza Pahlavi mortas en exilo.
- 1989 – Ayatolo Khomeini mortas ed ayatolo Khamenei divenas la maxim supra chefo.
- 1997 – Mohammad Khatami vinkas la prezidantal elekto.
- 2000 – Le novigo-mentala vinkas en parlamental elekti ganante 170 sideyi de tota 290 sideyi.