Historio di Tailando

De Wikipedio
1867-1909

Tailando ja habitesis dum Paleolitiko. La regiono subisis l'influi de Indiana kulturi e religii. Exemple dum la rejio di Funan, qua existis de la 1ma yarcento aK til cirkume 550, parolesis la Anciena linguo Kmer e havis hinduismo kom religio. La rejio di Funan extendis su de nuna Tailando til la litoro di nuna Vietnam.

Ante la falo dil imperio Kmer (dum la 13ma yarcento) diversa stati (Tai, Mon, Kmer e Malaya rejii) existis ibe. La populo Tai translojis su de suda Chinia vers la nuna Tailando dum la 10ma yarcento. An la nuna centro di Tailandana teritorio existis de la 7ma til la 10ma yarcento la kulturo Mon-Dvaravati.

L'urbo Ayutthaya dum la 17ma yarcento.

De 1351 til 1767 existis la rejio di Ayutthaya, qua establisis komercala relati kun Chiniani, Vietnamani, Indiani, Japoniani, Persiani, e pose kun Portugalani, Hispani, Franci e Nederlandani. En 1511 Portugalana Duarte Fernandes establisis ambasadeyo en la rejio.

La reji di Ayutthaya permisis la komercisti rezidar en vilaji exter la muregi del urbo. Dum la regni di Somdet Phra Narai en Tailando (1656 til 1658) e di Louis la 14ma en Francia, la du korti mantenis forta ligili, e Franca ambasadisti komparis la richeso e grandeso de Ayutthaya kun la de Paris.

En 1767 la rejio di Ayutthaya finis pro l'invado da Burmani. Lua chefurbo brulesis e lua teritorio partigesis. En 1769 la generalo Taksin riunigis la teritorio e proklamis su rejulo. Ilu guvernis til 1782 kande, pos konsideresir dementa, ilu revokesis, enkarcerigesis e pose mortigesis.

La moderna historio di Tailando komencis en 1782, kande Rama la 1ma asumis kom rejulo, l'unesma rejo de la dinastio Chakri. Rama la 1ma fondis Bangkok, qua divenis la chefurbo di la lando. Lua heredinti divenis koncernita pri la minaci de Europana kolonialismo, pos la vinki di Britaniani en Burma en 1826. La sam yaro, Siam signatis pakto pri amikeso e komerco kun Britaniani. En 1833 Usa establisis ambasadeyo en Siam.

Ante 1932 Tailando en havis parlamento, pro la legifala povo esir en la manui de la rejo. Tamen, ye la 24ma di junio ta yaro, un grupo di civili surnomizita Khana Ratsadon (la Partiso di la Populo) duktis nesangoza revoluciono qua finis l'absoluta povo de la dinastio Chakri, e forcis l'adopto di l'unesma konstituco di la lando. L'oficala nomo di Tailando esis Siam til la 23ma di junio 1939, kande ol chanjesis vers la nuna nomo.