Yari 1750a
Historio > yarcento | ||||||||||
17ma yarcento 18ma 19ma yarcento
| ||||||||||
Yardeki: 1700a • 1710a • 1720a • 1730a • 1740a | ||||||||||
Yari: 1701 • 1702 • 1703 • 1704 • 1705 |
La yari 1750a esis yardeko komencinta ye la 1ma di januaro 1750 e fininta ye la 31ma di decembro 1759. Dum ca yardeko, la habitantaro di la Tero esis cirkume 791 000 000 personi, di qui 106 000 000 habitis Afrika e 502 000 000 habitis Azia. Dum ca yardeko, artala movado baroko finis.
Dum ta epoko eventis, inter altri:
1750
[redaktar | redaktar fonto]- 13ma di januaro - Kontrato di Madrid inter Hispana imperio e Portugal establisas nova frontieri inter teritorii Hispana e Portugalana en Sud-Amerika. Portugalani recevas plu multa teritorii kam en olima Kontrato di Tordesillas.
- 24ma di januaro - Granda incendio en Istanbul destruktas 10 mil domi.
- 15ma di februaro - Pos ke Hispania e Portugal paktis ke fluvio Uruguay esus la frontiero inter lia teritorii en Sud-Amerika, lokala guberniestro Hispana imperas l'evakuo di sep Jezuita misioni en San Angel, San Nicolas, San Luis, San Lorenzo, San Miguel, San Juan e San Borja.
- 14ma di aprilo - Grupo di sklavi qui transportabis ad Amerika revoltas e sucese prenas kontrolo di Britaniana sklavo-transportero Snow Ann. Li pose retroduktas la navo a la nuna rivo di Gabon, ube omna sklavi liberigesas.
- 31ma di julio - José la 1ma divenas rejulo di Portugal pos la morto di lua patro João la 5ma.
- 5ma di oktobro - Segun pakto signatita en Madrid ca dio, Hispania e Britania signatas pakto eliminanta tempale militado en lia kolonii en Nord- e Sud-Amerika.[1]
- 11ma di julio - Halifax, Nova-Skotia, destruktesas preske komplete da fairo.
- 11ma di novembro - Tumulti komencas en Lāsà pos mortigo dil suvereno di Tibet.
1751
[redaktar | redaktar fonto]- 18ma di januaro - Pos sedicii en Lāsà, Chiniana generalo Ban Di invadas Tibet, quo divenos vasalo-stato dil imperiestro Qianlong.
- 25ma di marto - Adolf Fredrik divenas rejulo di Suedia.
- 19ma di aprilo - Imperiestro Qianlong vizitas Nanjing unesmafoye.
- 27ma di mayo - En Britania on imperas ke la yari komencos ye la 1ma di januaro. Til lore yaro komencis ye la 25ma di marto (printempala equinoxo).
- Publikigo dil granda enciklopedio 35-partala komencas en Francia.
- Angla Robert Clive konquestas Arkot en India. To esas signifikanta turno-punto en konkurso inter Britania e Francia pri la domeno super India.
1752
[redaktar | redaktar fonto]- 1ma di januaro - En Unionita Rejio, unesmafoye to esas l'unesma dio dil yaro.
- 31ma di julio - En Wien, Austria l'unesma zoo* publika (Tiergarten Schönbrunn) inauguresas.
- 2ma di septembro - - Britania e Britanian imperio adoptas Gregoriala kalendario, remplasigante la Juliala kalendario. La sequanta dio a la 2ma di septembro esas la 14ma di septembro.
- Ahmad Durrani, shaho di Afganistan, atakas India.
1753
[redaktar | redaktar fonto]- 1ma di marto - Suedia adoptas Gregoriala kalendario, e saltas la difero di 11 dii lore existanta inter la du. Pro to, pos la 17ma di februaro 1753 sequas nemediate la 1ma di marto.
- 7ma di junio - Britaniana Muzeo establisesas en London.
1754
[redaktar | redaktar fonto]- Konkordato di Vatikano donas a Hispan eklezio nedependo de Roma.
- Milito inter Francia e Britania eventas en Nord-Amerika, til 1763.
1755
[redaktar | redaktar fonto]- 1ma di novembro - Portugal subisas ter-tremo qua produktas granda destrukti en Lisboa. La ter-tremo duras kelka minuti, e produktas fairi en la urbo. Ondego sequas pos 40 minuti. Cirkume 30.000 o mem 70.000 de la 200.000 habitanti di Lisboa perisas, e 85 procent de la strukturi di Lisboa destruktesas. Multa homi mortas altra-loke en Portugal, Hispania e Maroko. Preske omna kirki en Lisboa destruktesas.
- En Korsika, fondesas republiko kun demokrata konstituco, qua duros dum 14 yari.
- Koloniala milito inter Francia e Britania komencas en Amerika.
- Maristi portas variolo a Kaapstad, sudal Afrika. La morbo expansos rapide a regioni doplanda e mortigos aborijeni.
- Ahmad Durrani, shaho di Afganistan, konquestas Lahore e spolias Delhi en India.
1756
[redaktar | redaktar fonto]- 27ma di januaro - Wolfgang Amadeus Mozart naskas.
- 12ma di aprilo - Sep-yara milito: Francia invadas Minorka, lor sub Britana okupado.
- 18ma di mayo - Sep-yara milito formale komencas, pos Britania deklarar milito kontre Francia.[2]
- 14ma di agosto - Sep-yara milito: Franca trupi kaptas Fort Oswego.
1757
[redaktar | redaktar fonto]- 2ma di januaro - Sep-yara milito: Britaniani kaptas Kalcutta (nun Kolkata, en India).
- 13ma di februaro 1755 - En Java, sultanio Maratan dividesas en du.
- 6ma di mayo - Sep-yara milito: en la Batalio di Praha, Friedrich la 2ma di Prusia vinkas Austria e komencas asiejar l'urbo.
- 18ma di junio - Sep-yara milito: Austriani komandita da Joseph von Daun vinkas la trupi di Friedrich la 2ma di Prusia en la Batalio di Kolín. Prusi abandonas Bohemia.
- 26ma di junio - Sep-yara milito: Francia vinkas la Batalio di Hastenbeck, kontre trupi de Britania e de la provinco di Hannover (lor unionita a Britania).
- 5ma di decembro - Che batalio di Leuthen, Prusiani vinkas Austriani.
1758
[redaktar | redaktar fonto]- 4ma di februaro - Francisco Xavier de Mendonça Furtado fondas Macapá, an la nordo di Brazilia.
- 23ma di junio - Sep-yara milito: Britaniani vinkas Franci en la batalio di Krefeld.
- 6ma di julio - Klemens la 13ma divenas papo.
- François Quesnay, mediko dil rejo Louis la 15ma di Francia, publikigas libro qua emfazas fiziokratismo, to esas, l'importo di agrokultivo en l'ekonomio (komparez merkantilismo).
- En Japonia, Aoki Konyo, edukita Japoniano, kompletigas Nederlandana-Japoniana vortaro.
1759
[redaktar | redaktar fonto]- 19ma di januaro - Portugal konfiskas la proprieti del jezuiti en Brazilia.
- 12ma di julio - Sep-yara milito: Britaniani atakas Québec per kanoni.
- 13ma di septembro - Generalo James Wolfe vinkas Franci che unesma batalio di Quebec.
- Septembro - Portugal deportas jezuiti vers Papala Stati.
- 25ma di novembro - Ter-tremo frapas Mediteraneo, destruktas Beirut e Damaskus, e produktas 30 000 til 40 000 morti.