Latvia

Latvia
Latvijas Republika
Standardo di Latvia	Blazono di Latvia
Nacionala himno:
Dievs, svētī Latviju!
Urbi:
Chefurbo:	Riga
Precipua urbo:	Riga
Lingui:
Oficala lingui:	Latviana
Guvernerio:
Tipo:	Republiko
· prezidanto:	Andris Bērziņš
· chefministro:	Valdis Dombrovskis
Surfaco: (124ma maxim granda)
· Totala:	64 589 km²
· Aquo:	1,57 %
Plusa informi:
Valuto:	Lats
Veho-latero:	dextre
ISO:	LV
	LVA
	428
Reto-domeno:	.lv*
Precipua religio:	kristanismo (67%)

Latvia esas lando en nord-est Europa inter Rusia, Bielorusia, Lituania ed Estonia proxim Baltika Maro.

Bazala fakti pri Latvia.

Historio

Precipua artiklo: Historio di Latvia

Anke konocita kom Livonia, la regiono di nuna Latvia jacis sub dominaco di Ordeno di Germana Kavalieri dum 13ma yarcento. Dum 16ma yarcento ol divenis parto di la Rejio di Polonia e Lituania. Ye 1629 ol divenis Suediana domeno.

Latvia esis okupita da Rusian imperio dum 18ma yarcento. Rusi atemptis remplasigar Latviana linguo da Rusiana linguo dum fino di 19ma yarcento, ma populala nekontento explozis dum Rusiana Revoluciono di 1905 qua recevis nacionalista karaktero en Baltika stati.

Kārlis Ulmanis, unesma chefo di guvernerio di Latvia.

Unesma mondomilito devastis la regiono di nuna Latvia. Demandi por auto-determinado komence esis movado por autonomio, ma kun Rusiana Revoluciono, la kontrato di Brest-Litovsk e la fino dil milito ye 11 di novembro 1918 okuris un vakuo di povo, e Latvia deklaris lua nedependeso ye 18 di novembro 1918. Kārlis Ulmanis divenis lua unesma chefo di guvernerio. Lando adoptis lua unesma konstituco en februaro 1922, ma ye 15 di mayo 1934 Ulmanis establisis diktatoreso qua lastis til 1940.

Ye 17 di junio 1940 Soviet-Uniono anexis Latvia. Latvia divenis parto di SU kun la nomo Socialista Sovieta Republiko di Latvia. La sequant yaro, Nacional-Socialista Germania atakis Soviet-Uniono, ed invadis Latvia ye 10 di julio 1941. Germani komencis mortigar judi e cigani, e konskriptis cirkum 200,000 Latviani kom soldati, di qui cirkum 100,000 perisis. Kande Sovietana kontratako komencis en 1944 li decidis koncentrar ataki en Ukrainia e Bielorusia. Do, cirkum 200,000 Germana soldati restis en Kurlando til fino di la milito, ye 8 di mayo 1945, kande lia komandinto, kolonelo Carl Hilpert, kapitulacis.

Kom rezulto di la milito, Latviana populo diminutis en 300,000 til 500,000 personi. Lua substrukturo sufris severa domaji. Pos la milito, Sovietani deportis cirkum 43,000 rurala proprietanti e Latviana nacionalisti vers Siberia. L'uzado di latviana linguo esis restriktita, e l'adopto di bilingueso esis forcita. La situeso komencis chanjar kande Mihail Gorbachev asumis povo en 1985. En 1987 komencis l'unesma demonstri por nedependeso, ed ye 21 di agosto 1991, depos intensa populala protesti, Latvia divenis nove nedependanta.

Ye la 29 di marto 2004 la lando esas membrostato di NATO.

Ye la 1 di mayo 2004 Latvia divenis membro di Europana Uniono.

Politiko

Latvia esas parlamentala republiko. La chefo di stato esas la prezidanto, nune Valdis Zatlers. La chefo di guvernerio esas la chefministro, nune Valdis Dombrovskis. La parlamento elektas la prezidanto.

La parlamento havas 1 chambro: Saeima, kun 100 membri.

Geografio

Mapo di Latvia kun lua precipua urbi.

Latvia havas un totalo di 1,866 km di frontieri: 343 km kun Estonia en nordo, 276 km kun Rusia en esto, 161 km kun Bielorusia en sud-esto e 588 km kun Lituania en sudo. Generale la tereni esas basa, kun poka altitudo, infre 100 metri. La maxim alta monto di Latvia esas Gaiziņkalns, kun 311 metri super la mar-nivelo. Foresti kovras 56% dil teritorio di lando.

Lua klimato esas temperema kun marala e kontinental influi. En 2011 la mezvalora temperaturo en februaro (vintro) esis -8.9ºC dum ke en julio (somero) esis 19.8ºC.

Ekonomio

Precipua artiklo: Ekonomio di Latvia

Demografio

Chef-urbo e maxim granda urbo esas Riga. Altra importanta urbi esas Daugavpils, Liepaja, Jelgava e Jurmala.

Kulturo

La folkloro di Latvia havas plu kam 1.2 milioni di texti e plu kam 30,000 muziki. Dum 19ma yarcento nacionalista movadi komencis stimular Latviana kulturo. Un di ta propageri esis Krišjānis Valdemārs.

Referi

	Europana Uniono
Membrostati:	Austria – Belgia – Bulgaria – Chekia – Chipro – Dania – Estonia – Finlando – Francia – Germania – Grekia – Hispania – Hungaria – Irlando – Italia – Kroatia - Latvia – Lituania – Luxemburgia – Malta – Nederlando – Polonia – Portugal – Rumania – Slovakia – Slovenia – Suedia
Negocianta stati:	Islando - Montenegro – Norda Makedonia – Serbia – Turkia
Peticionanta stati:	Albania
Potenciala kandidati:	Bosnia e Herzegovina - Kosovo