Historio di Myanmar
Myanmar anke konocesas kom Burma, quo havas longa historio. Homi ja habitis la regiono cirkume 11.000 yari ante nun, ma l'unesma konocata civilizuro esis la populi Pyu. Le Pyu habitis Burma cirkume l'1ma yarcento aK, ed establisis diversa rejii. Dum ta periodo, Burma esis parto di terala komercala voyo inter India e Chinia. Ne eventis militi inter le Pyu.
Dum la 6ma yarcento, rejio Mon Dvaravati extensis lua frontieri vers Tanintharyi. Pos ke imperio Kmer de Angkor submisesis dum la 11ma yarcento, populo Mon diplasis plu weste vers la nuna Myanmar. Le Mon adoptis Indiana kulturo e budismo kom religio.
Dum la fino dil 18ma yarcento, lora rejulo Bodawpaya decidis expansar weste sua imperio. Ilu konquestis Arakan en 1784, anexis Manipur en 1813 e kaptis Assam de 1817 til 1819. Lua sucedinto, rejulo Bagyidaw, probis supresar revolti stimulita dal Britaniani en Manipur ed Assam. La konflikti kun Britaniani rezultis e l'unesma milito Angla-Burmana, de 1824 til 1826. La maxim kustoza milito en la historio di Britanian India[1] rezultis en vinko por Unionita Rejio.
Unionita Rejio militis altra du foyi kontre Burma, de 1852 til 1853 e de 1885 til 1886. L'administrado Britaniana adportis a Burma multa sociala, ekonomiala, kulturala ed administrala modifikuri.
Pos la kapitulaco di Mandalay, Britaniani anexis Burma ye la 1ma di januaro 1886. Multa Indiani arivis dum kolonial epoko kom civila servinti, soldati, laboristi por la konstruktado di edifici, komercisti, ed ensemble la komunitato di mestici Angla-Burmani, dominacis komercala e civila vivo di la teritorio. Rangoon (la nuna Yangon) divenis chef-urbo di la kolonio, ed importanta portuo inter Kalkuta e Singapur.
Ye la 1ma di aprilo 1937, Britaniani separis la kolonio di Burma de India. En 1940, l'interesi Japoniana en sud-estal Azia kreskis, samatempe kam Britaniani furnisis suporto a Chiniana nacionalisti tra tale nomizita "choseo Burmana". En februaro 1941, Aung San iris a Tokyo kun skopo formacar organizuro por suportar Burmana grupi qui rezistis Britaniana dominaco. Ye la 28ma di decembro 1941, poke pos Japonian imperio enirar la duesma mondomilito, Aung San formacis en Bangkok l'Armeo por Nedependo Burmana.
Burma devastesis dum la duesma mondomilito. En marto 1942, poka monati pos Japonian atako kontre Pearl Harbour, Britanian administrado krulis e Japoniani eniris Yangon. La Federiti kreis specala trupi nomizita Chindits por kombatar Japoniani. Entote, Japoniani perdis 150 mil soldati en Burma dum la milito, ma dum lua okupado cirkume 170 mil til 250 mil civili perisis. Pos la milito, Aung San negociis pri la nedependantesko di la lando, qua divenis republiko nedependanta ye la 4ma di januaro 1948. Diferante de altra ex-kolonii Britaniana, Burma ne membreskis Commonwealth.
En 1949, eventis sedicio di komunisti dum la guvernerio di U Nu. En 1962, generalo Ne Win revokis U Nu, e la Revolucionala Konsilistaro deklaris Burma socialista stato. En 1974, adoptesis nova konstituco.
Ye la 18ma di septembro 1988 eventis nova stato-stroko, e la konstituco di 1974 abolisesis. Ye la 10ma di mayo 2008 eventis plebicito pri modifikuri en la konstituco, qui posibligis direta elekti en 2010. Myanmar restis militarala diktatoreso til ke la modifikuri aprobesis, e Thein Sein asumis la povo kom elektita prezidanto ye la 30ma di mayo 2011. Nova elekti eventis kin yari pose, en 2015, e Htin Kyaw, l'unesma civilo qua guvernis Myanmar, elektesis. Ilu asumis la povo ye la 30ma di marto 2016.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Thant Myint-U (2006). The River of Lost Footsteps--Histories of Burma. Farrar, Straus and Giroux. p. 113. ISBN 978-0-374-16342-6, 0-374-16342-1
.svg)