Manaus

De Wikipedio
Manaus
Kelka imaji pri Manaus.
Standardo Blazono
Lando: Brazilia
Stato: Amazonas
Informo:
Latitudo: 3°06'S
Longitudo: 60°01'W
Altitudo: 92 m
Surfaco: 11 400 km²
Habitanti: 2 057 511[1] (2022)
Disto de Brasília: 3490 km km
Horala zono: UTC-4
Urbestro: David Almeida (Avante, 2021 – 2024)
Mapo di Manaus
Oficala retosituo:
www.manaus.am.gov.br
Portuo di Manaus, chef-urbo di Amazonas.

Manaus esas chef-urbo e maxim populoza urbo dil Braziliana stato Amazonas, e la 7ma maxim populoza de Brazilia. Segun la demografiala kontado di 2022, ol havis 2 057 511 habitanti[1]. Ol esas la precipua financala ed ekonomiala centro di la Norda regiono di la lando.

Fondita en 1669, l'urbo modernigesis multe pos la duimo di 19ma yarcento, dum tale nomizita "ekonomiala ciklo dil kauchuko". Nun, ol havas importanta fabrikerii di elektronikal-equipuri en lua industriala distrikto.L'urbo ank esas turismala urbo, por uli qui deziras konocar la fluvio Amazon o l'Amazoniana foresto, ultre havar lua propra atraktivi, exemple Teatro Amazonas, botanika gardeno e multa muzei. La Federala Universitato di Amazonas (Universidade Federal do Amazonas - UFAM, fondita en 1909) e l'Universitato dil Stato Amazonas (Universidade do Estado do Amazonas - UEA, fondita en 1973), anke havas sideyi en Manaus.

La nomo dil urbo devenis de Manaós, un ek l'aborijena tribui qui vivis en la regiono.[2]

Historio[redaktar | redaktar fonto]

Fuorto São José do Rio Negro, segun graburo de 1754.

Ante l'arivo di Portugalani, multa aborijena grupi, exemple le Manaós, Baré e Tarumã, habitis la regiono. Manaus fondesis en 1669 dal Portugalani, kande li konstruktis fuorto nomizita São José do Rio Negro. En 1695, katolika misionisti (Karmeliti, Jezuiti e Franciskani) decidis konstruktar kapelo honore Nia Siorino di la Nemakuloza Gravidesko proxim la fuorto, por helpar katekizar aborijeni. De 1723 til 1728 eventis milito inter Portugalani e le Manaós, qui ne aceptis sklavigo. La milito finis erste pos ke Portugalani aceptis mariajar kun filiini di lokala chefi indijena.

En 1755, rejala dekreto kreis la kapitanio São José do Rio Negro, kun sideyo en Mariuá (la nuna urbo Barcelos). Tamen, pro timo di invadi da Hispani, lora guberniestro Lobo D'Almada transferis la chef-urbo a loko lor nomizita "Lugar da Barra", ube nun jacas Manaus. Francisco de Souza Coutinho, generala-kapitano di Grão Pará, kontestis la chanjo di la chef-urbo, e Barcelos itere divenis chef-urbo. Erste dum la komenco 19ma yarcento, "Lugar da Barra" itere divenis chef-urbo. Lua nomo chanjesis a "Vila dos Manaus" en 1832, ed ye la 24ma di oktobro 1848 la vilajo divenis urbo.

Teatro Amazonas, inaugurita en 1896.

L'urbo kreskis multe dum la fino dil 19ma yarcento e komenco dil 20ma yarcento, pro tale nomizita "ekonomiala ciklo dil kauchuko". Dum ta epoko la habitantaro kreskis pro migrado di personi veninta de Nord-estala regiono di Brazilia ed anke de altra landi (nome Portugalani, Angli, Franci, Italiani ed altra mikra grupi), Manaus e la provinco Amazonas (pos 1889, stato Amazonas) pluricheskis, ed inauguresis l'edifico dil Teatro Amazonas (1896), l'unesma lineo di tramveturo dil urbo (1899), telefono-sistemo, publika lumizo per elektro (la 2ma Braziliana urbo qua recevis ca sistemo), publika distributado di aquo kanaligita, e lua flotacanta portuo plubonigesis, por recevar granda navi.

Referi[redaktar | redaktar fonto]

  1. 1,0 1,1 Brasil tem 203 milhões de habitantes, aponta Censo; domicílios crescem mais - Publikigita da UOL. Dato di publikigo: 28ma di junio 2023. Idiomo: Portugalana.
  2. Série Memórias: O Nome de Manaus - Publikigita da Biblioteca Virtual do Amazonas. URL vidita ye 9ma di aprilo 2015.