Historio di Maroko
Feniciani establisis urbeti en la litoro di nuna Maroko cirkum 1200 aK, por extraktar salo. La maxim anciena stato en la regiono esis Berberana rejio di Mauretania, qua existis adminime de 110 aK. En 40 Romana Imperio anexis la regiono.
Araba populi okupis Maroko dum la 7ma yarcento, e introduktis Islamana religio. Li establisis lia chef-urbo en Fez e pos establisis komercala voyi tra Sahara. De 1511 til 1659 Saadi dinastio guvernis la regiono. Sequante, en 1631, Alaouita dinastio asumis povo, e guvernas lando til nun.
Maroko esis l'unesma lando qua agnoskis la nedependo di Usa, en 1777. Ye la 20ma di decembro ta yaro, sultano Muhammad la 3ma deklaris en kontrato ke ilu protektus Usana navi en Atlantiko. La kontrato di amikeso inter ta du landi esas la maxim anciena neruptita kontrato di Usa.[1]
Francia ja manifestis interesto en Maroko en 1830. En 1904 Unionita Rejio agnoskis ke Maroko jacis sub Franca sfero di influo. To provokis reakto di Germana Imperio. La kontrato di Fez (signatita ye la 30ma di marto 1912 transformis Maroko en Franca protektorato. Ye la 27ma di novembro sam yaro segun sama kontrato Hispania asumis protektorato super la zoni di Sahara. Multa Marokana soldati kombatis por Francia dum l'unesma e la duesma mondomiliti, e por nacionalista armeo dum Hispaniana interna milito.
Franca koloniala sistemo interdiktis yuro por parolar libere a Marokani, e docis Franca historio, linguo e kulturo nur ad un elito, dum ke marjinigis lokala lingui e kulturi. Ta provokis nasko di nacionalista movadi. L'exilo di sultano Muhammad la 5ma en Madagaskar en 1953 acendis opozanteso kontre Franca ed Hispana protektorati. Pos populala revolti Francia permisis Muhammad la 5ma retroirar a Maroko en 1955, e negocii pri la nedependo komencis la sequanta yaro. Fine, Maroko divenis nedependanta de Francia ye la 2ma di marto 1956 e de Hispania ye la 7ma di aprilo sam yaro.
Tra kontrati en 1956 ed en 1958, Maroko asumis gradope la kontrolo di kelka regioni ante okupita dal Hispani. En 1961 Hassam la 2ma asumis kom rejo. Hispania retrodonis l'enklavo di Ifni a Maroko ye la 4ma di januaro 1969. En novembro 1975 pos la morto di Francisco Franco, Marokani okupis Westala Sahara.
Referi
[redaktar | redaktar fonto]- ↑ Roberts, Priscilla H. and Richard S. Roberts, Thomas Barclay (1728-1793: Consul in France, Diplomat in Barbary, Lehigh University Press, 2008, pp. 206-223.
Aljeria | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Centrafrika | Chad | Demokratial Republiko Kongo | Djibuti | Egiptia | Equatorala Guinea | Eritrea | Eswatini | Etiopia | Gabon | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea Bisau | Ivora Rivo | Kabo Verda | Kamerun | Kenia | Komori | Kongo | Lesotho | Liberia | Libia | Madagaskar | Malawi | Mali | Maroko | Maurico | Mauritania | Mozambik | Namibia | Nigeria | Nijer | Ruanda | San-Tome e Principe | Senegal | Sierra Leone | Seycheli | Somalia | Sudafrika | Sudan | Sud-Sudan | Tanzania | Tunizia | Togo | Uganda | Zambia | Zimbabwe |