Historio di Etiopia

Kranio dil Homo sapiens idaltu.

En Etiopia trovesis la maxim anciena skeleti konocata di Homo sapiens: Homo sapiens idaltu vivis en Etiopia cirkume 160 mil yari ante nun. Tamen, la maxim anciena restaji pri hominido trovita en Etiopia - de la speco Ardipithicus ramidus - evas de 4,2 milion yari ante nun. La hominida speco maxim konocata esas l'Australopithecus afarensis: la skeleto di Lucy trovesis en la valo Awash, la yaro 1974.

Segun kelka linguisti, l'unesma populi qui parolis Afro-Aziala lingui arivis en la regiono dum Neolitiko. Lua probabla urheimat (loko di origino) esis sive la valo di Nilo, sive Proxim-Oriento. Altra linguisti propozas ke l'Afro-Aziana lingui developis unesmafoye en la Korno di Afrika.

Peizajo di Punt.

Dum la 8ma yarcento aK, la rejio konocata kom D'mt establisesis en nord-Etiopia ed Eritrea. Lua chefurbo esis la nuna urbeto Yeha. Kelka historiisti judikas D'mt kom Afrikana rejio, dum ke kelk altri judikas ol mixo di Semita populi (rejio di Saba) kun Afrikani. Komercisti del Anciena Egiptia de 3.000 yari aK referas la rejii sude de Nubia e Kush kom Lando di Punt ed Yam. Dum l'epoko di la Quaresma dinastio (2789–2767 aK), li kompris rezino de miro, peli de pantero ed ivoro en Punt.

En 316 Greka misionero Meropius navigis alonge la litoro e, kun Frumentus, introduktis kristanismo en la regiono L'unesma kontakti kun Mohamedani komencis en 614, kande lora rejulo di Aksum, Aṣḥama ibn Abjar, shirmis Mohamedani enmigranti. Segun kelka historiisti, Ashama e la rejulo Armah de Aksum esis la sama persono.

Kastelo dil imperiestro Fasilides, en Gondar.

De la komenco dil 12ma yarcento til la fino dil 13ma yarcento la regiono guvernesis dal dinastio Zagwe. Dum la 15ma yarcento komencis kontakti inter Etiopia ed Europana nacioni, quale montras letro de Henry la 4ma di Anglia al imperiestro di Abisinia. En 1508, lora imperiestro Dawit la 2ma establisis diplomacala relati kun Portugal. To divenis importanta por protektar lua rejio de ataki dal imamo e generalo Ahmad ibn Ibrahim al-Ghazi, del sultanio Adal.^[1] De de 1529 til 1543 Portugalani sendis expediciono ad Etiopia por helpar en milito kontre Mohamedani de etnii Somali ed Afar, suportita dal Otoman imperio. Tamen, kande l'imperiestro Susenyos la 1ma konvertis su a katolikismo, komencis epoko di revolti qui produktis mili di morti e duris dum multa yari.^[1] Erste en 1632, imperiestro Fasilides riestablisis l'ortodoxa religio Etiopiana kom oficala, ed ekpulsis jezuiti ed altra Europani.^[1]

Imperiestro Haile Selassie

Dum la 20ma yarcento, l'imperiestro Haile Selassie la 1ma komencis modernigar Etiopia - nur interuptita dum l'okupeso Italiana, de 1936 til 1941. Britaniana ed Etiopiana soldati liberis Etiopia en 1941 dum la Duesma mondomilito.

Haile Selassie la 1ma revokesis de la povo en 1974, da Marxista militisti. La komunista-rejimo subisis diversa rebelesi, sikeso en granda skalo, e problemi kun refujinti. En 1977 Somalia atakis Etiopia dum la milito di Ogaden, ma Etiopia, helpita da Sovietia, Kuba e Sud-Yemen, vinkis la milito. Kun la fino di Sovietia, la marxista-rejimo vinkesis en 1991. La provinco Eritrea divenis nedependanta 2 yari pose.

Referi[redaktar | redaktar fonto]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Autoro: {{{autoro}}}. The Question of the Union of the Churches in Luso-Ethiopian Relations (1500–1632). Loko di publikigo: Lisbon.

Historio di Afrika

[Bashah-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Autoro: {{{autoro}}}. The Question of the Union of the Churches in Luso-Ethiopian Relations (1500–1632). Loko di publikigo: Lisbon.

[1]