Mayotte

Collectivité départementale de Mayotte Chefurbo Mamoudzou Surfaco 374 km² Habitanti Denseso di habitantaro 212 645 (2012) 569 hab./km² Guberniestro Jacques Witkowski Horala zono UTC+3

Mayotte esas Franca trans-mara departmento, jacante an l'arkipelago di Komori.

Bazala fakti pri Mayotte.

Historio

La plajo Koungou, norde de Mayotte, konsideresas la maxim anciena arkeologiala situo di Komori (8ma yarcento).

L'unesma habitanti di Komori, inkluzite Mayotte, esis probable populi Bantua. La maxim anciena restaji pri koloniigo dil insuli datizas de la 6ma yarcento. Afrikani, Arabi e Madagaskarani arivis ibe en diferanta epoki. La populo Shirazi, qua praktikis Islamo e parolis Swahilia linguo, probable arivis dum la 10ma yarcento.

En 1500 la sultanio Maore o Mawute establisesis en l'insulo. En 1503 Portugalana navigisti vidis l'insulo, ma ne koloniigis ol. En 1832 ol konquestesis da Andriantsoly, lore rejulo di Madagaskar. En 1833 ol konquestesis da vicina sultanio di Mwali (l'insulo Mohéli, en la Franca). En 1843 ol divenis Franciana teritorio. Ol esis l'unika insulo de Komorian arkipelago ube la habitanti votis kontre divenar nedependanta de Francia du foyi, en 1974 ed en 1976. En 1976 Unionita Nacioni agnoskis Komoriana suvereneso super Mayotte, ma la rezolvo, quankam aprobita da 11 ek la 15 membri dil Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni, vetesis da Francia.

En 2011 Mayotte divenis departmento di Francia, kom rezulto de plebicito ye la 29ma di marto 2009. La plebicito aprobis, per 95.5 % voti favorebla, la transformo de "trans-mara ensemblo" vers "trans-mara departmento". Gradope l'insuli abolisis l'uzado di Islamala legi ed adoptos Franca civila kodexo vicee.

Politiko

En 2001 la habitantaro di Mayotte decidis ne aceptar la nedependo e divenar preske un departmento di Francia (trans-mara ensemblo). En 2009 populo aprobis chanjo en lua stando por divenar trans-mara departmento. Ta modifiko permisas ke l'insulo recevas financala helpo del Europana Uniono.

La yaro 2011 Mayotte divenis oficale trans-mara departmento e parto de Francia, e pro to l'arkipelago esas anke teritorio di la Europana Uniono.

Geografio

Mapo di Mayotte.

L'insulo precipua, Grande-Terre (o Mahoré), geologiale la maxim anciena de Komori, esas longa de 39 km e larja de 22 km. Lua maxim alta punto esas Monto Benara, kun 660 metri di altitudo super la marala nivelo.

La klimato esas tropikala kun influo de la maro. La varma e pluvoza sezono eventas de novembro til mayo, dum la monsono en nordala misfero. De mayo til novembro esas sika.

Dzaoudzi esis chef-urbo dil Komori til 1977.

Ekonomio

Precipua artiklo: Ekonomio di Mayotte

Mayotte uzas l'Euro kom monetaro.