Mayotte
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
.svg)
Mayotte esas Franciana teritorio qua jacas en Komorian arkipelago.
Bazala fakti pri Mayotte.
Historio[redaktar | redaktar fonto]
En 1500 sultanio di Maore o Mawute establisesis en l'insulo. En 1503 Portugalana navigisti vidis l'insulo, ma ne koloniigis ol. En 1832 ol konquestesis da Andriantsoly, lore rejulo di Madagaskar. En 1833 ol konquestesis da vicina sultanio di Mwali (l'insulo Mohéli, en la Franca). En 1843 ol divenis Franciana teritorio. Ol esis l'unika insulo de Komorian arkipelago ube la habitanti votis kontre divenar nedependanta de Francia du foyi, en 1974 ed en 1976. En 1976 Unionita Nacioni agnoskis Komoriana suvereneso super Mayotte, ma la rezolvo, quankam aprobita da 11 ek la 15 membri dil sekureso-konsilantaro di UN, vetesis da Francia.
En 2011 Mayotte divenis departmento di Francia, kom rezulto de plebicito ye la 29ma di marto 2009. La plebicito aprobis, per 95.5 % voti favorebla, la transformo de "trans-mara ensemblo" vers "trans-mara departmento". Gradope l'insuli abolisis l'uzado di Islamala legi ed adoptos Franca civila kodexo vicee.
Politiko[redaktar | redaktar fonto]
En 2001 la habitantaro di Mayotte decidis ne aceptar la nedependo e divenar preske un departmento di Francia (trans-mara ensemblo). En 2009 populo aprobis chanjo en lua stando por divenar trans-mara departmento. Ta modifiko permisas ke l'insulo recevas financala helpo del Europana Uniono.
La yaro 2011 Mayotte divenis oficale trans-mara departmento e parto de Francia, e pro to l'arkipelago esas anke teritorio di la Europana Uniono.
Geografio[redaktar | redaktar fonto]
L'insulo precipua, Grande-Terre (o Mahoré), geologiale la maxim olda de Komori, esas longa de 39 km e larja de 22 km. Lua maxim alta punto esas Monto Benara, kun 660 metri di altitudo super la marala nivelo.
La klimato esas tropikala kun influo de la maro. La varma e pluvoza sezono eventas de novembro til mayo, dum la monsono en nordala misfero. De mayo til novembro esas sika.
Dzaoudzi esis chef-urbo dil Komori til 1977.
Ekonomio[redaktar | redaktar fonto]
| Precipua artiklo: Ekonomio di Mayotte |
Mayotte uzas l'Euro kom monetaro.
Referi[redaktar | redaktar fonto]
| Nedependanta stati en Afrika |
| Aljeria | Angola | Benin | Botswana | Burkina Faso | Burundi | Centrafrika | Chad | Demokratial Republiko Kongo | Djibuti | Egiptia | Equatorala Guinea | Eritrea | Etiopia | Gabon | Gambia | Ghana | Guinea | Guinea Bisau | Ivora Rivo | Kabo Verda | Kamerun | Kenia | Komori | Kongo | Lesotho | Liberia | Libia | Madagaskar | Malawi | Mali | Maroko | Maurico | Mauritania | Mozambik | Namibia | Nigeria | Nijer | Ruanda | Sao Tome e Principe | Senegal | Sierra Leone | Seycheli | Somalia | Sudafrika | Sudan | Sud-Sudan | Swazilando | Tanzania | Tunizia | Togo | Uganda | Zambia | Zimbabwe |
| Dependanta teritorii |
| Ceuta | Kanarii | Madeira | Melilla | Westala Sahara | Mayotte | Reunion | Sokotra |
| Nedependi ne agnoskata |
| Somalilando | Puntlando |
