Olimpiala Ludi en Beijing, 2008

L'Olimpiala Ludi en Beijing, 2008, od oficale la 29ma Olimpiala Ludi, esis internaciona plursporta konkurso qua eventis en 2008 en Beijing, Popul-Republiko Chinia. Lore unesmafoye la Ludi eventis en Chinia, e triesmafoye en Azia.

La Ludi komencis ye la 8ma di agosto e finis ye la 24ma di agosto 2008. Partoprenis 10 942 atleti (4.637 mulieri e 6.305 viri)^[1] de 204 landi e teritorii qui havas Olimpiala komitati. Esis 302 eventi de 28 sporti.

Selekto dil urbo

La kandidatesi dil urbi por gastigar la Ludi oficale prizentesis unesmafoye ye la 1ma di februaro 2000. Ye la 13ma di julio 2001 elektesis l'eventeyo di L'Olimpiala Ludi en 2008. Beijing ganis kontre Toronto, Paris, Istanbul ed Osaka. Antee, Beijing prizentabis lua kandidateso por gastigar l'Olimpiala Ludi di 2000, ma perdis por Sydney.

Kandidata urbi por Olimpiala Ludi 2008 - rezulti:
Urbo	Lando	1ma votado	2ma votado
Beijing	PR Chinia	44	56
Toronto	Kanada	20	22
Paris	Francia	15	18
Istanbul	Turkia	17	9
Osaka	Japonia	6	—

Beijing komencis modernigar o konstruktar 37 loki por recevar la konkursi en 2007, ed anke 59 entreneyi. De la 37 loki, 12 esis tote nova. L'aeroportuo dil urbo modernigesis e 7 linei de lua metropoliteno inauguresis, kun entote 80 nova stacioni. Chiniana guvernerio spensis plu kam US$ 42 miliardi dolari por preparar l'urbo por gastigar la Ludi.^[2] Severa kontroli pri aerala poluto ank adoptesis, exemple limitizar la cirkulado di automobili omnadie segun lua matrikuli.

L'organizo dil Olimpiala Ludi en Chinia sufris forta kritiki de l'organizuri pri defendo di la homala yuri, inter altra motivi por Chinian okupeso en Tibet. Altralatere, kelk altra organizuri avertis pri ne mixar politikala problemi kun sporti.^[3]

Kelka fakti

Entote 204 de lore 205 Olimpiala komitati partoprenis en la Ludi. L'unika lando qua ne partoprenis esis Brunei.^[4].
Entote 43 mondala rekordi e 132 Olimpiala rekordi ruptesis por diversa sporto-speci.^[5]
Atleti de 86 diferanta landi ganis medalii, 54 landi recevis adminime 1 ora medalio.^[6].
La konkursi pri kavalk-arto eventis en Hong-Kong, pro nefacilesi pri krear zono di quaranteno por preventar morbi en l'animali.
Serbia e Montenegro, qua partoprenabis en 2004 kom unika lando (Serbia e Montenegro), partoprenis en 2008 kom nedependanta stati. Altra landi qui partoprenis unesma-foye: Marshall Insuli e Tuvalu.
Jamaikan atleto Usain Bolt ganis du ora medalii, por 100-metra e 200-metra kurado.
Usain Bolt anke ganis l'ora medalio por la 4x100-metra relaya kurado, ma perdis ol en 2017 pro altr atleto de l'esquado Jamaikana, Nesta Carter, uzabis stimulivo metilhexaneamino, proskriptita kom dopado.^[7] Pro to, l'esquado de Trinidad e Tobago qua lor arivis duesme, recevos la ora.^[8]
Rusian atletino Yelena Isinbayeva ganis l'ora medalio pri stango-salto por mulieri, e ruptis lora mondala rekordo, kande el saltis 5,05 metri.^[9]
Usana natisto Michael Phelps ganis 8 ora medalii por natado.
Braziliana natisto César Cielo Filho ganis ora medalio por 50-metra natado.^[10]
Kirsty Coventry, natistino de Zimbabwe, ganis omna 4 medalii di lua lando en ca Olimpiala Ludi, di qui 1 ora - por la 200-metra dorso-natado - e 3 ora. En la historio di Zimbabwe, el ganis 7 de la 8 ora medalii di la lando.
L'atleti Lyudmila Blonska de Ukraina (kurado), e Kim Jong-su de Nord-Korea (pafado) perdis lia arjenta medalii kande on deskovris ke li uzis dopado.
Keniana Samuel Wanjiru ganis ora medalio por maratono.
En solista teniso muliera omna medalii ganis Rusianini: l'ora – Yelena Dementyeva, l'arjenta – Dinara Safina e la bronza – Vera Zvonaryova.

Medalii ganita

Yen la listo di landi qui recevis adminime 1 bronza medalio en Beijing en 2008.

Totali		302	303	353	958
#	Lando	Ora	Arjenta	Bronza	Entote
1	PR Chinia	51	21	28	100
2	Usa	36	38	36	110
3	Rusia	23	21	29	73
4	Unionita Rejio	19	13	15	47
5	Germania	16	10	15	41
6	Australia	14	15	17	46
7	Sud-Korea	13	10	8	31
8	Japonia	9	6	11	26
9	Italia	8	9	10	27
10	Francia	7	16	18	41
11	Ukraina	7	5	15	27
12	Nederlando	7	5	4	16
13	Kenia	6	4	4	14
14	Jamaika	6	3	2	11
15	Hispania	5	10	3	18
16	Bielorusia	4	4	9	17
17	Rumania	4	1	3	8
18	Etiopia	4	1	2	7
19	Kanada	3	9	6	18
20	Hungaria	3	6	2	11
21	Polonia	3	6	1	10
22	Norvegia	3	5	1	9
23	Brazilia	3	4	8	15
24	Chekia	3	3	0	6
25	Nova-Zelando	3	2	4	9
26	Slovakia	3	2	1	6
27	Gruzia	3	0	3	6
28	Kuba	2	11	11	24
29	Kazakstan	2	4	7	13
30	Dania	2	2	3	7
31	Mongolia	2	2	0	4
31	Tailando	2	2	0	4
33	Suisia	2	1	4	7
34	Nord-Korea	2	1	3	6
35	Arjentinia	2	0	4	6
36	Mexikia	2	0	1	3
37	Turkia	1	4	3	8
38	Zimbabwe	1	3	0	4
39	Azerbaijan	1	2	4	7
40	Uzbekistan	1	2	3	6
41	Salvador	1	2	2	5
42	Bulgaria	1	1	3	5
42	India	1	1	3	5
44	Finlando	1	1	2	4
45	Latvia	1	1	1	3
46	Belgia	1	1	0	2
46	Dominikana Republiko	1	1	0	2
46	Estonia	1	1	0	2
46	Portugal	1	1	0	2
50	India	1	0	2	3
51	Iran	1	0	1	2
52	Kamerun	1	0	0	1
52	Panama	1	0	0	1
52	Tunizia	1	0	0	1
55	Suedia	0	4	1	5
56	Kroatia	0	2	3	5
56	Lituania	0	2	3	5
58	Grekia	0	2	2	4
59	Trinidad e Tobago	0	2	0	2
60	Nigeria	0	1	3	4
61	Austria	0	1	2	3
61	Republiko Irlando	0	1	2	3
61	Serbia	0	1	2	3
64	Aljeria	0	1	1	2
64	Bahama	0	1	1	2
64	Kolumbia	0	1	1	2
64	Kirgizistan	0	1	1	2
64	Maroko	0	1	1	2
64	Tajikistan	0	1	1	2
70	Chili	0	1	0	1
70	Equador	0	1	0	1
70	Islando	0	1	0	1
70	Malaizia	0	1	0	1
70	Sudafrika	0	1	0	1
70	Singapur	0	1	0	1
70	Sudan	0	1	0	1
70	Vietnam	0	1	0	1
78	Armenia	0	0	6	6
79	Taiwan	0	0	4	4
80	Afganistan	0	0	1	1
80	Egiptia	0	0	1	1
80	Israel	0	0	1	1
80	Moldova	0	0	1	1
80	Maurico	0	0	1	1
80	Togo	0	0	1	1
80	Venezuela	0	0	1	1